Hội chứng ruột kích thích (IBS) và trào ngược axit.
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng phổ biến làm ảnh hưởng đến chức năng của đại tràng hay ruột già. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: đau bụng, co thắt, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy hoặc muốn đánh hơi. Một số triệu chứng khác của IBS như là muốn đi đại tiện khẩn cấp hoặc cảm giác đi đại tiện không hết.
Hội chứng ruột kích thích ( nguồn ảnh: https://www.drlataprasadgastro.com/)Các sợi cơ của ruột chịu trách nhiệm di chuyển thức ăn xuyên qua bộ máy tiêu hóa có thể bị co bóp mạnh và có nhiều bất thường hơn ở những bệnh nhân bị IBS. Điều này làm cho thức ăn được đưa qua hệ thống một cách không bình thường. Nếu chúng di chuyển quá nhanh thì có thể gây triệu chứng ỉa chảy, còn nếu di chuyển quá chậm thì lại gây chứng táo bón.
Mặc dù gây ra những tình trạng khó chịu cho bạn nhưng IBS không phải là nguyên nhân gây viêm nhiễm và cũng không gây tổn thương cho đại tràng của bạn.
Tìm hiểu về trào ngược axit và bệnh GERD
Trào ngược dạ dày – thực quản ( GERD) là một bệnh có thể gây tổn thương đến các mô và tế bào của vùng thực quản sau một khoảng thời gian mắc. Nó là một tình trạng mãn tính của sự trào ngược axit.
GERD xuất hiện khi axit dịch vị bị trào ngược lên thực quản do suy giảm hoạt động của cơ thắt thực quản (LES). Cơ thắt này là một dải cơ có chức năng như một cái van ở giữa thực quản và dạ dày.
IBS và GERD có thể đi kèm với nhau ( Nguồn ảnh: https://www.everydayhealth.com/)Triệu chứng chính thường gặp ở chứng trào ngược và bệnh GERD là ợ chua, ợ nóng. Một số triệu chứng khác bao gồm bỏng rát ở hầu họng hoặc có vị chua ở sau miệng.
Thi thoảng có trào ngược axit là bình thường nhưng nếu mắc bệnh GERD thì các triệu chứng sẽ xuất hiện dai dẳng và thường cần phải được điều trị để giảm bớt các triệu chứng như: ho, đau họng, và khó nuốt.
Mối liên quan giữa IBS và GERD
Hội chứng ruột kích thích (IBS) được phân loại là một rối loạn chức năng. Các triệu chứng rối loạn xảy ra là có thật nhưng cơ chế tổn thương thực thể của nó thì chưa được xác định rõ. Mặc dù nguyên nhân của IBS chưa được tìm ra nhưng nó thường trở nên trầm trọng hơn do stress.
IBS cũng thường đi kèm với bệnh GERD. Sự xuất hiện cùng nhau này gợi ý rằng hai tình trạng trên có thể có chung cơ chế gây bệnh, nhưng chúng vẫn chưa được tìm hiểu rõ.
Một cơ chế có thể là do sự suy giảm chức năng của bộ máy tiêu hóa. Một số chuyên gia nghi ngờ có thể có sự không phối hợp của các cơ nằm giữa thực quản, dạ dày và ruột, góp phần gây ra các triệu chứng của cả IBS và trào ngược axit.
IBS và GERD có thể đi kèm với nhau ( Nguồn ảnh: https://www.everydayhealth.com/)Một quan sát khác trên những người mắc cả IBS và GERD cho biết họ khó ngủ hơn và có nhiều cơn đau bụng hơn so với những người chỉ bị IBS hoặc GERD đơn độc.
Tuy nhiên, IBS là một tình trạng phức tạp và ít được hiểu biết hơn so với GERD. Các chuyên gia tin rằng có nhiều yếu tố cá nhân, đường tiêu hóa và môi trường góp phần tạo nên IBS. Và điều này làm cho mối quan hệ giữa IBS và GERD trở nên phức tạp hơn.Nguyên nhân gây IBS
Các kích thích khác nhau có thể gây nên triệu chứng của IBS ở những người khác nhau. Ví dụ: ở những người này thì có thể tình trạng viêm ruột hoặc sử dụng thuốc gây nên trong khi ở những người khác thì lại là thức ăn hoặc stress.
Nữ giới có nhiều khả năng mắc IBS hơn nam giới. Thông thường, nữ giới sẽ gặp phải các triệu chứng IBS tồi tệ hơn trong kì kinh nguyệt. Điều này đã khiến các nhà nghiên cứu tin rằng hormone có thể đóng một vai trò nào đó trong sự phát triển của IBS.
Nữ giới có nhiều khả năng mắc IBS hơn nam giới ( Nguồn ảnh: https://doctor365.ie/) Những loại thức ăn cần tránh
Có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên khi IBS và chứng trào ngược axit thường được gây ra bởi cùng một loại thức ăn. Những người bị một hoặc cả hai tình trạng trên có thể giảm bớt các triệu chứng bằng cách tránh những điều sau:
- Đồ uống có cồn
- Đồ uống có chứa caffeine như: cà phê
- Đồ uống có ga như: cocacola
- Sô cô la
- Trái cây họ cam quýt
- Đồ ăn chiên rán hoặc có nhiều chất béo
- Tỏi hoặc hành tây
- Đồ ăn cay
- Thực phẩm làm từ cà chua, như: pizza, nước sốt mì spaghetti
- Một số loại đường như siro ngô có nhiều fructose và lactose
- Một số đường rượu như sorbitol và xylitol
Hạn chế sử dụng rượu bia khi bạn bị IBS hoặc GERD ( Nguồn ảnh: https://www.washingtonpost.com/)Chứng không dung nạp lactose và IBS
Nếu một số loại thức ăn gây rối loạn tiêu hóa bao gồm các sản phẩm từ bơ sữa như: sữa tươi, pho mát, hoặc kem thì vấn đề có thể là do sự không dung nạp đường lactose chứ không phải là IBS. Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng co thắt bụng, đầy hơi sau khi ăn những sản phẩm làm từ bơ sữa, hãy ngừng ăn chúng khoảng hai tuần để xem các triệu chứng có giảm bớt hay không. Nếu triệu chứng giảm xuống sau khi ngừng, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về khả năng không dung nạp đường lactose. Nếu các thực phẩm không chứa lactose khác cũng làm nặng thêm triệu chứng của bạn thì nhiều khả năng bạn đã bị IBS.
Điều trị trào ngược axit và IBS
Mặc dù thuốc có thể giúp giảm đau trong nhiều trường hợp, nhưng phương pháp điều trị ưu tiên cho hầu hết những người bị cả trào ngược axit và IBS là thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.
Ngoài việc tránh một số loại thực phẩm, những người bị IBS hoặc GERD có thể giảm các triệu chứng bằng cách giảm cân, bỏ hút thuốc và học các kỹ thuật giúp giảm bớt căng thẳng như hít thở sâu, tập thể dục hoặc yoga.
Mặc dù thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể mang lại lợi ích cho nhiều người bị IBS, nhưng nếu bạn cũng có các triệu chứng GERD thì một số loại thuốc dưới đây có thể được sử dụng:
- Thuốc ức chế bơm proton, chẳng hạn như omeprazole, là những loại thuốc được ưu tiên lựa chọn cho những người bị GERD.
- Thuốc kháng axit có thể đủ để làm giảm các triệu chứng đối với những người thi thoảng bị trào ngược axit nhẹ
- Thuốc chống đầy hơi như simethicone (Gas-X) có thể có tác dụng đối với tình trạng chứng đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu thường xuyên.
Một số thuốc điều trị GERD như PPIs, antaxit, HARs ( nguồn ảnh: https://blog.bypurenaturals.com/)Các loại thuốc tập trung vào việc kiểm soát hội chứng ruột kích thích (IBS) rất khác nhau và chúng tùy thuộc vào việc các triệu chứng chính là: táo bón, tiêu chảy hay cả hai. Bác sĩ của bạn có thể giúp hướng dẫn điều trị cho bạn.
Nếu bạn có các triệu chứng của GERD, IBS hoặc các vấn đề đường ruột khác, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra kỹ lưỡng. Tùy thuộc vào các triệu chứng của bạn, bạn có thể sẽ cần được đánh giá và xét nghiệm để chẩn đoán xác định và lựa chọn phương án điều trị nào là tốt nhất cho bạn.
