Nuốt vướng có nguy hiểm không
Nuốt là một động tác cực kỳ phức tạp, thể hiện sự phối hợp hoạt động đồng bộ của nhiều hệ cơ quan. Động tác nuốt diễn ra rất nhanh nhưng đòi hỏi cơ chế tinh vi, được chia làm 2 giai đoạn:
- Giai đoạn đầu: Là giai đoạn nuốt có ý thức. Chúng ta hoàn toàn chủ động điều khiển quá trình này. Đầu tiên bên trong khoang miệng, nhờ môi, răng, lưỡi, thức ăn được nghiền nhuyễn và vo viên thành các khối có kích thước vừa phải, đặt trên thân lưỡi. Cơ lưỡi cử động nâng lên trên và ra sau để đẩy khối thức ăn áp sát vào trần khẩu cái và đi xuống thành sau họng;
- Giai đoạn sau: Gọi là giai đoạn nuốt không có ý thức, diễn ra tự động ở họng và thực quản. Quá trình này do hệ thần kinh tự động chi phối mà ý thức con người không can thiệp được. Đó là các phản xạ tự nhiên của đóng nắp thanh môn và nhu động co thắt thực quản, giúp khối thức ăn di chuyển dần dần xuống dạ dày.
Nguyên nhân gây tình trạng nuốt vướng
Dưới đây là 10 nguyên nhân gây nuốt vướng cổ họng:
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Trào ngược dạ dày thực quản khiến lượng axit dư thừa từ cơ quan tiêu hóa di chuyển lên thực quản và cổ họng. Khi axit bị trào ngược lâu ngày sẽ khiến cổ họng có xu hướng sưng tấy, tổn thương, khó chịu và nuốt vướng cổ họng.
Bên cạnh việc khiến cổ họng có cảm giác vướng víu, trào ngược dạ dày còn gây ra các triệu chứng như chua miệng, ợ hơi, ợ chua, nóng rát ngực và họng, khàn tiếng, buồn nôn, đau họng.
Bệnh hen suyễn gây nuốt vướng cổ họng
Hen suyễn là một bệnh do đường thở bị viêm và hẹp lại khiến phổi không có đủ không khí để thở. Khi cơn hen bùng phát, bạn sẽ gặp phải các triệu chứng nghẹn họng, khó thở, thở khò khè, đau thắt ngực.
Khi cơn hen bùng phát, bạn có thể cảm thấy khó thở, nghẹn họng, thở khò khè, v.v.
Lo lắng
Cổ họng có cảm giác nghẹt thở có thể do lo lắng và căng thẳng quá mức. Tuy nhiên, triệu chứng này thường không quá nghiêm trọng và có thể biến mất nếu tình trạng lo lắng được cải thiện.
Lo lắng căng thẳng quá mức có thể gây nuốt vướng cổ họngViêm amidan gây nuốt vướng nhiều
Amidan là hai hạch bạch huyết nằm ở hai bên thành họng. Cơ quan này có khả năng bắt giữ và tiêu diệt virus và vi khuẩn gây nhiễm trùng. Trường hợp vi khuẩn xâm nhập nhiều có thể khiến amidan bị tổn thương, sưng tấy.
Viêm amidan thường khiến cổ họng có cảm giác tức do hạch sưng to và chèn ép không gian trong họng. Bên cạnh đó, căn bệnh này còn gây ra các triệu chứng đau rát, ngứa cổ họng, sốt, mệt mỏi, đau đầu và ù tai.
Đau họng
Tương tự như bệnh viêm amidan, tình trạng viêm nhiễm vùng hầu họng gây ra cảm giác khó thở. Viêm họng và viêm amidan có những biểu hiện tương tự nhau. Vì vậy để xác định đúng tình trạng bệnh lý, bạn nên đi khám chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán và có hướng khắc phục phù hợp.
Tình trạng viêm nhiễm ở amidan và niêm mạc hầu họng có thể được cải thiện sau 7 – 10 ngày nếu được điều trị đúng cách. Ngược lại, tình trạng chủ quan, kéo dài có thể khiến bệnh tiến triển mãn tính và ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ quan tai mũi họng.
Khối u thực quản (ung thư thực quản)
Tình trạng trào ngược thực quản kéo dài, hút thuốc lá, uống rượu bia… có thể làm tổn thương thực quản và kích thích các tế bào loạn sản. Khi khối u hình thành và phát triển, không gian trong thực quản bị thu hẹp dẫn đến cảm giác nuốt vướng cổ họng.
So với các bệnh lý trên, u thực quản có tính chất nghiêm trọng và có thể để lại di chứng vĩnh viễn nếu không được can thiệp kịp thời. Bên cạnh triệu chứng nghẹn ở cổ, ung thư thực quản còn gây ra các triệu chứng hôi miệng, khó chịu khi ăn uống, đau tức ngực, mất nước, thiếu máu, đau bả vai, buồn nôn thường xuyên, ho, ho ra máu, khàn tiếng.
Dị ứng
Dị ứng thức ăn hoặc phấn hoa là một trong những nguyên nhân khiến cổ họng bị sưng và cảm giác nghẹn. Ngoài ra, phản ứng dị ứng còn gây ra các triệu chứng như chảy nước mũi, khó thở, ho, khàn giọng, phát ban trên da, ù tai.
Trong trường hợp dị ứng thực phẩm nghiêm trọng, bạn nên đến bệnh viện để được điều trị kịp thời. Một số trường hợp dị ứng có thể chuyển sang giai đoạn sốc phản vệ và tử vong.
Dị ứng có thể gây đau cổ họn, nuốt vướngDị vật trong cổ họng
Các dị vật (xương cá, thuốc viên, xúc xích…) có thể mắc vào cổ họng và gây cảm giác nghẹn. Trong trường hợp các triệu chứng không cải thiện sau 10-15 phút, bạn nên đến bệnh viện để nhân viên y tế gắp dị vật ra khỏi họng.
Viêm họng hạt
là hậu quả của tình trạng nhiễm trùng niêm mạc mũi tái phát nhiều lần trong năm. Khi virus và vi khuẩn xâm nhập, các tế bào lympho ở thành họng phải hoạt động để bắt và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
Trong trường hợp nhiễm trùng tái phát, các tế bào lympho phải hoạt động quá mức, có xu hướng bị viêm và hình thành các hạt nhỏ trong cổ họng.
Khi số lượng hạt tăng lên, bạn có thể cảm thấy nghẹn ở cổ họng khi ăn uống. Bên cạnh đó, viêm họng hạt còn gây ra cảm giác khó chịu, vướng víu và ngứa ngáy ở cổ họng. Tình trạng này có thể gây áp xe họng, viêm thanh quản, viêm xoang và ung thư vòm họng nếu không được xử lý và điều trị đúng cách.
Các nguyên nhân khác
Ngoài ra, triệu chứng cổ họng có cảm giác vướng có thể bắt nguồn từ các tình trạng sức khỏe khác như cảm lạnh, cảm cúm, tổn thương thanh quản…
Như đã nói, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng này tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể. Trong trường hợp bị viêm đường hô hấp trên (viêm họng, viêm amidan, viêm họng …), triệu chứng nghẹn họng thường không nguy hiểm và sẽ nhanh chóng thuyên giảm sau một thời gian ngắn.
Chẩn đoán nuốt vướng
Để chẩn đoán tình trạng nuốt vướng kéo dài, bác sĩ cần tiến hành khám lâm sàng miệng họng bằng ống nhỏ nội soi hoặc gương soi nhỏ. Việc quan sát kỹ càng các bộ phận sau của lưỡi, họng,thanh quản giúp chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.
Chẩn đoán triệu chứng khó nuốt thông quá các xét nghiệm
- Chụp ba-rít cản quang tìm ra những bệnh lý liên quan thực quản.
- Nội soi thanh quản, thực quản hoặc đường tiêu hóa trên
- Đo áp lực cơ thực quản.
- Chiếu điện quang
- Theo dõi nồng độ pH
- Chụp vi tính cắt lớp, chụp cộng hưởng từ
Sau khi đã chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân. Do đó khi bạn xuất hiện tình trạng khó nuốt kéo dài, hãy liên hệ đặt lịch khám ngay để được hỗ trợ.
Điều trị khi bị nuốt vướng
Triệu chứng nuốt vướng thường không có phương pháp điều trị đặc hiệu và đa số không cần điều trị. Đây là triệu chứng thường gặp và không gây nguy hiểm, một số phương pháp điều trị phụ thuộc vào phát hiện nguyên nhân như.
- Điều trị hội chứng trào ngược dạ dày thực quản, họng thanh quản bằng các thuốc kháng axit dạ dày, ức chế bơm proton, thuốc làm nhanh rỗng dạ dày, thay đổi tư thế nằm, thay đổi lối sống như ăn uống..
- Điều trị tình trạng viêm xoang mạn tính để hạn chế chảy dịch mũi sau
- Viêm Amidan quá phát có hốc bã đậu tái phát có thể phải cắt Amidan
- Cắt mỏm trâm nếu có tình trạng mỏm trâm dài và gây triệu chứng khó chịu thường xuyên
- Kiểm tra bệnh lý tuyến giáp
- Liệu pháp làm giảm căng cơ vùng cổ
- Điều trị về các triệu chứng rối loạn tâm lý nếu có như trầm cảm, lo lắng, stress
- Uống đủ nước hàng ngày
- Bỏ hút thuốc lá và tránh thuốc lá thụ động
- Khi bị viêm họng, viêm thanh quản nên hạn chế nói nhiều để các cơ trong cổ họng, thanh quản nghỉ ngơi
- Ăn kẹo cao su giúp làm giảm nhẹ cảm giác vướng họng
Xem thêm:
