Khó nuốt do trào ngược axit dạ dày

Chứng khó nuốt (dysphagia) là gì? 

Bạn có thể gặp phải tình trạng này nếu bạn có mắc trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Chứng khó nuốt có thể xảy ra ít hoặc nhiều, tần suất phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của trào ngược và cách điều trị của bạn. 

Trào ngược và khó nuốt 

Trào ngược axit mạn tính từ dạ dày lên thực quản có thể gây kích ứng cổ họng của bạn. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây ra chứng khó nuốt.  Thực quản của bạn có thể xuất hiện các mô sẹo và làm thu hẹp kích thước thực quản, làm cho thực quản bị hẹp lại.  

Trong một số trường hợp, chứng khó nuốt có thể là kết quả trực tiếp của tổn thương thực quản. Khi bị trào ngược axit từ dạ dày lên, lớp niêm mạc của thực quản có thể biến đổi để giống với biểu mô ruột. Tình trạng này được gọi là Barrett thực quản. 

Barret thực quản – Nguồn ảnh: mdpi.com

Các triệu chứng của chứng khó nuốt 

Các triệu chứng của chứng khó nuốt là khác nhau ở mỗi người. Bạn có thể gặp khó khăn khi nuốt thức ăn rắn, nhưng lại không gặp khó khăn gì với chất lỏng. Một số người khác lại gặp phải tình trạng ngược lại: gặp khó khăn khi nuốt chất lỏng, nhưng có thể dễ dàng nuốt chất rắn. Một số người khác lại khó khăn khi nuốt bất kỳ chất nào, ngay cả nước bọt của chính họ.

Các triệu chứng khác, bao gồm: 

• Đau khi nuốt
• Đau họng
• Nghẹt thở
• Ho
• Trào ngược thức ăn hoặc axit dạ dày
• Cảm thấy thức ăn mắc kẹt sau xương ức 
• Cảm giác nóng rát sau xương ức (một dấu hiệu điển hình của chứng ợ nóng)
• Khàn tiếng

Các triệu chứng trên có thể xuất hiện khi bạn ăn các loại thực phẩm gây ra trào ngược axit, chẳng hạn như: 

• Các sản phẩm từ cà chua
• Nước và trái cây họ cam quýt
• Thực phẩm chứa nhiều chất béo hoặc đồ ăn chiên
• Rượu
• Đồ uống chứa caffein
• Sô cô la
• Bạc hà

Các phương pháp điều trị trào ngược

Thuốc

Thuốc là một trong những phương pháp điều trị đầu tiên cho chứng khó nuốt liên quan đến trào ngược. Thuốc ức chế bơm proton (PPI) làm giảm axit trong dạ dày và làm giảm các triệu chứng của GERD. Chúng cũng có tác dụng điều trị những tổn thương ở thực quản do trào ngược axit dạ dày.

Thuốc PPI bao gồm:

• Esomeprazole
• Lansoprazole
• Omeprazole (Prilosec)
• Pantoprazole
• Rabeprazole

Thuốc ức chế bơm proton thường được dùng mỗi ngày một lần. 

Các loại thuốc điều trị GERD khác, chẳng hạn như thuốc chẹn H2, cũng có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh nhưng lại không thể chữa lành các tổn thương cho thực quản  

Thay đổi lối sống 

Thay đổi lối sống có thể giúp bạn ăn uống và nuốt thoải mái hơn. Điều quan trọng là bạn phải loại bỏ những đồ uống có cồn và các sản phẩm chứa nicotin. Hút thuốc và uống rượu có thể gây kích ứng thực quản - vốn đã bị tổn thương và chúng có thể làm tăng xuất hiện chứng ợ nóng. Hãy tìm đến bác sỹ để được kê đơn thuốc thích hợp hoặc tìm đến các nhóm hỗ trợ cai rượu và thuốc lá. 

Chia nhỏ các bữa ăn thay vì ăn ba bữa lớn mỗi ngày. Nếu bạn mắc chứng khó nuốt từ mức độ trung bình đến nghiêm trọng, có thể bạn sẽ phải tuân thủ chế độ ăn mềm lỏng. Tránh các thức ăn dính, như mứt hoặc bơ đậu phộng và nhớ cắt thức ăn thành nhiều miếng nhỏ để dễ nuốt hơn.

Bạn hãy tham khảo bác sỹ về nhu cầu dinh dưỡng của mình. Các vấn đề về nuốt có thể gây khó khăn cho việc duy trì cân nặng, đồng thời cản trở hấp thu vitamin và khoáng chất cần thiết để duy trì sức khỏe. 

Phẫu thuật 

Đối với những bệnh nhân bị trào ngược nặng, không đáp ứng với thuốc và thay đổi lối sống, thì phẫu thuật là một phương pháp cần thiết. Một số phẫu thuật được sử dụng để điều trị GERD, Barrett thực quản và hẹp thực quản có thể làm giảm hoặc loại bỏ các đợt khó nuốt. Bao gồm:

• Phẫu thuật bao đáy vị: Trong phẫu thuật này, vùng trên của dạ dày sẽ bao quanh cơ thắt thực quản dưới (LES) để hoạt động như một hệ thống hỗ trợ. LES – một cơ ở đáy thực quản – sẽ trở nên mạnh hơn và ngăn cản được trào ngược axit vào cổ họng.

• Phẫu thuật nội soi: Những phẫu thuật này sẽ tăng cường cho cơ thắt thực quản dưới (LES) và ngăn ngừa trào ngược axit. Hệ thống Stretta sẽ tạo ra các mô sẹo trên LES thông qua một loạt các vết bỏng nhỏ. Còn NDO Plicator và EndoCinch sẽ củng cố LES bằng các mũi khâu.

• Làm giãn nở thực quản: Đây là   phương pháp điều trị phổ biến cho chứng khó nuốt. Trong phẫu thuật này, một quả bóng nhỏ gắn vào ống nội soi sẽ kéo căng thực quản để điều trị các vết thắt.Phẫu thuật làm giãn nở thực quản – Nguồn ảnh: giejournal.org
• Cắt bỏ một phần thực quản: Quy trình này loại bỏ các phần thực quản bị tổn thương nghiêm trọng hoặc các vùng đã tiến triển thành ung thư do Barrett thực quản, và phẫu thuật nối phần thực quản còn lại vào dạ dày. 

Tổng kết  

Chứng khó nuốt có thể đáng sợ, nhưng không phải lúc nào nó cũng trở thành bệnh lý mạn tính. Hãy gặp bác sĩ ngay khi bạn thấy khó khăn trong việc nuốt và gặp bất kỳ các triệu chứng nào khác của GERD. Khó nuốt liên quan đến GERD có thể được điều trị bằng thuốc để giảm axit trong dạ dày.