Khối u phổi lành tính là gì?
Tự nhiên nghe thấy từ “khối u” có thể khiến bạn sợ hãi. Tuy nhiên, "khối u" chỉ đơn giản có nghĩa là sự tích tụ bất thường của mô xảy ra khi các tế bào phân chia quá nhanh hoặc không chết đi như bình thường. Khối u phổi là khối u xuất hiện trong chính mô phổi hoặc trong đường thở dẫn đến phổi. Các khối u phổi có thể là ung thư (ác tính) hoặc lành tính (không phải ung thư).
Nếu bạn được thông báo rằng bạn có một khối u phổi và nó "có vẻ như là lành tính", điều đó có nghĩa là gì? Bạn có cần lo lắng quá mức không?
So với các khối u ác tính, các khối u phổi lành tính:
- Không phải ung thư, vì vậy sẽ không xâm lấn sang các bộ phận khác của cơ thể.
- Phát triển chậm, hoặc thậm chí có thể ngừng phát triển hoặc thu nhỏ.
- Thường không nguy hiểm đến tính mạng.
- Thường không cần phẫu thuật.
- Có thể phát triển và đè đẩy vào các mô lân cận nhưng sẽ không xâm lấn, phá hủy hoặc thay thế các mô khác.
Có bao nhiêu loại u phổi lành tính?
Có một số loại u phổi lành tính. Các u lớn hơn 3 cm được gọi là khối u. Nếu u của bạn có đường kính từ 3 cm trở xuống, nó thường được gọi là nốt. Các loại khối u và nốt lành tính ở phổi bao gồm:
Hamartomas
Hamartomas là loại u phổi lành tính phổ biến nhất. Chúng chiếm khoảng 55% của tất cả các u phổi lành tính và 8% của tất cả các u phổi. Khoảng 80% được tìm thấy ở phần bên ngoài của mô liên kết của phổi. Phần còn lại được tìm thấy bên trong các ống phế quản.
Hamartomas được tạo thành từ các mô "bình thường" như sụn, mô liên kết, mỡ và cơ nhưng với số lượng bất thường. Chúng thường có đường kính dưới 4 cm và xuất hiện trong phim chụp X-quang ngực dưới dạng một khối tròn giống đồng xu. Trong khoảng 15% trường hợp, chúng có thể trông giống như hình cuộn len hoặc bỏng ngô. Hamartomas thường ở trong một khu vực giới hạn và không có khả năng đè lên các mô lân cận. Chúng thường được tìm thấy ở nam giới hơn nữ giới và trong độ tuổi từ 50 đến 70.
U tuyến phế quản
U tuyến là một loại u phổi lành tính phổ biến khác. Chúng phát triển trong các đường dẫn khí lớn của phổi (phế quản) và trong các rãnh niêm mạc hoặc ống dẫn của khí quản.
U nhú
U nhú là một loại u phổi lành tính ít phổ biến hơn. Chúng phát triển trong các ống phế quản, nhô ra khỏi bề mặt nơi chúng bám vào. U nhú được chia thành 3 loại.
- U nhú biểu mô vảy: Một hoặc nhiều u nhú biểu mô vảy có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Chúng là kết quả của việc nhiễm vi rút u nhú ở người (HPV), cùng một loại vi rút gây ra mụn cóc và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- U nhú biểu mô tuyến: Những u nhú này ít phổ biến hơn u nhú biểu mô vảy và phát triển trong đường thở lớn hơn so với u nhú biểu mô vảy. Chúng xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng chủ yếu là người lớn. Chúng hầu như luôn xuất hiện dưới dạng một nốt, nằm ở trung tâm. Không có nguyên nhân nào rõ ràng nào được xác định.
- Các u nhú hỗn hợp biểu mô vảy và biểu mô tuyến: Những u nhú này chứa hỗn hợp các mô u nhú biểu mô vảy và biểu mô tuyến. Chỉ một số ít trường hợp đã được báo cáo. Những u nhú này có nguy cơ chuyển thành ung thư vì các tế bào vảy có thể thay đổi theo thời gian.
Các u phổi lành tính khác
Các u hiếm gặp khác bao gồm u sun, u xơ, u xơ thần kinh và u mỡ. Những khối u này được tạo thành từ mô liên kết hoặc mô mỡ.
U phổi lành tính phổ biến như thế nào?
Các u ở phổi khá phổ biến. Chúng được nhìn thấy với tỉ lệ 1/500 lần chụp X-quang ngực và khoảng 1/100 lần chụp CT ngực. Ít nhất 60% các nốt phổi nhìn thấy trên X-quang phổi là lành tính và 99% các nốt trên CT ngực là lành tính. Khoảng một nửa số người hút thuốc và trên 50 tuổi sẽ có các nốt trên phim chụp CT ngực.
Các triệu chứng và nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra các nốt lành tính ở phổi?
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra các khối u và nốt lành tính ở phổi. Chúng bao gồm:
- U hạt phát triển do nhiễm vi khuẩn như bệnh lao hoặc do nhiễm nấm như bệnh histoplasmosis hoặc coccidiomycosis.
- Áp xe phổi.
- Viêm do các bệnh như viêm khớp dạng thấp, sarcoidosis hoặc u hạt Wegener.
- Nhiễm vi rút u nhú ở người.
- Dị tật bẩm sinh như u nang phổi, sẹo hoặc dị dạng phổi khác.
- Không rõ nguyên nhân.
Các triệu chứng của u phổi lành tính
U phổi lành tính có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Hơn 90% các nốt được tìm thấy một cách tình cờ, khi bạn chụp X-quang phổi hoặc CT (chụp cắt lớp vi tính) vì một số lý do khác.
Các triệu chứng có thể gặp bao gồm:
- Ho nhẹ kéo dài.
- Thở gấp, khó thở, thở khò khè.
- Ho ra máu.
- Tiếng ran trong phổi.
Chẩn đoán và xét nghiệm
U phổi lành tính được chẩn đoán như thế nào?
Các khối u và nốt ở phổi có thể được nhìn thấy trên phim chụp X-quang phổi hoặc CT. Thông thường, các nốt này được tìm thấy một cách tình cờ khi bạn chụp ngực để kiểm tra một vấn đề sức khỏe khác.
U lành tính của phổi trên phim chụp CT. Nguồn ảnh introductiontoradiology.net
Bác sĩ có thể chỉ định nội soi phế quản để đánh giá kỹ hơn và lấy mẫu sinh thiết. Trong quá trình nội soi phế quản, một ống soi có camera tích hợp sẽ được đưa vào phổi của bạn trong khi bạn đang dùng thuốc an thần. Cách sinh thiết khác là sinh thiết xuyên thành, sử dụng một cây kim đặc biệt được hướng dẫn bởi chụp CT-scan, để lấy ra một lượng nhỏ mô.
Thông tin bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán là:
- Kích thước của u: Bác sĩ có thể theo dõi tốc độ phát triển của u. U càng nhỏ thì càng có khả năng lành tính. Ngoài ra, các u lành tính phát triển rất chậm, trong khi các u ác tính có thể tăng gấp đôi kích thước sau mỗi 4 tháng hoặc nhanh hơn.
- Thành phần, hình dạng và màu sắc của u: Một cách khác để phân biệt u phổi lành tính với ác tính là kiểm tra hàm lượng canxi của nó. Các u lành tính có hàm lượng canxi cao hơn và thường nhẵn hơn và có hình dạng đều đặn hơn. Các u lành tính có màu sắc đều hơn các u ác tính. Các u ác tính thường có hình dạng bất thường, bề mặt thô ráp hơn.
Quản lý và điều trị
Điều trị u phổi lành tính như thế nào?
Trong hầu hết các trường hợp, khối u phổi lành tính không cần điều trị. Bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang hoặc CT thường quy trong khoảng thời gian hàng tháng đến hàng năm để theo dõi bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc đặc điểm của khối u.
Họ có thể đề nghị sinh thiết hoặc phẫu thuật để loại bỏ khối u nếu:
- Bạn là người hút thuốc lá hoặc có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao.
- Bạn bị khó thở hoặc các triệu chứng khó chịu khác.
- Các xét nghiệm cho thấy có thể bị ung thư.
- U tiếp tục phát triển.
Tiên lượng
Cần làm gì nếu bạn được chẩn đoán mắc một khối u phổi lành tính?
Nếu bạn và bác sĩ đã thống nhất chỉ theo dõi khối u phổi, bạn cần đảm bảo tái khám đúng hẹn. Nếu bạn đã phẫu thuật cắt bỏ một khối u phổi lành tính và khối u đã được loại bỏ hoàn toàn, bạn thường sẽ không cần điều trị thêm.
Khi nào tôi nên đi khám?
Đi khám bác sĩ nếu:
- Bạn cảm thấy thay đổi hoặc ho tăng hoặc ho ra máu
- Xuất hiện khó thở mới, sốt, ớn lạnh hoặc đau ngực.
- Giảm cân ngoài ý muốn từ 10 cân trở lên.
Lưu ý
Hãy yên tâm rằng hầu hết các nốt nhỏ ở phổi là lành tính và không phải là ung thư phổi. Ngay cả trong trường hợp xấu nhất - nốt này hóa ra là ung thư phổi - nó có khả năng ở giai đoạn đầu và rất có thể điều trị được. Bởi vì hầu hết các nốt nhỏ không gây ra các triệu chứng đáng chú ý, bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi chặt chẽ nó trong vài năm tới bằng chụp X-quang hoặc chụp CT để đảm bảo rằng nó không phát triển hoặc thay đổi.
Việc lo lắng chắc chắn là điều bình thường ngay cả khi khả năng bạn bị ung thư phổi là nhỏ nhất. Hãy trao đổi với bác sĩ khi bạn có băn khoăn hay thắc mắc nào. Một điều bạn chắc chắn có thể làm cho chính mình đó là hãy bỏ thuốc lá nếu bạn hút thuốc.
Xem Thêm:
- Phổi: Giải phẫu, chức năng và bệnh lý liên quan
- Ung thư phổi: phân loại, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Nhiễm nấm phổi: ít gặp nhưng nguy hiểm
- Xơ phổi: căn bệnh không có thuốc chữa
- Các bệnh nhiễm trùng ở phổi gây triệu chứng gì?
