Suy hô hấp có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Suy hô hấp cấp tính là một tình trạng ngắn hạn. Nó xảy ra đột ngột và thường được xử lý như một trường hợp cấp cứu y tế. Tuy nhiên, suy hô hấp mạn tính là một tình trạng liên tục kéo dài. Nó phát triển dần theo thời gian và cần điều trị lâu dài.
Suy hô hấp mạn tính thường xảy ra khi đường dẫn khí đến phổi bị hẹp và bị tổn thương. Điều này hạn chế sự di chuyển của không khí trong cơ thể, có nghĩa là lượng oxy đi vào ít hơn và lượng khí carbon dioxide thoát ra ngoài cũng ít hơn.
Suy hô hấp mạn tính cũng có thể được phân loại là suy hô hấp giảm oxy máu hoặc tăng carbon dioxide máu. Nồng độ oxy trong máu thấp gây suy hô hấp giảm oxy máu. Nồng độ carbon dioxide cao gây suy hô hấp tăng carbon dioxide.
Các triệu chứng của suy hô hấp mạn tính là gì?
Ban đầu bạn có thể không nhận thấy các triệu chứng của suy hô hấp mạn tính. Chúng thường xảy ra chậm trong một khoảng thời gian dài. Khi các triệu chứng phát triển, chúng có thể gồm:
- Khó thở hoặc thở gấp, đặc biệt là khi hoạt động
- Ho ra chất nhầy
- Thở khò khè
- Da, môi hoặc móng tay hơi xanh
- Thở nhanh
- Mệt mỏi
- Lo lắng
- Hoang mang
- Đau đầu hàng ngày
Suy hô hấp mạn tính là một căn bệnh nguy hiểm và trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Khi đạt tới mức độ nghiêm trọng, người bệnh có thể có rối loạn nhịp tim, ngừng thở hoặc hôn mê.
Nguyên nhân nào gây ra suy hô hấp mạn tính?
Một số bệnh phổi có thể gây suy hô hấp mạn tính. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của não, cơ, xương hoặc các mô xung quanh hỗ trợ hô hấp cũng có thể gây ra suy hô hấp mạn tính.
Nguyên nhân thường dẫn đến suy hô hấp mạn tính bao gồm:
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
- Viêm phổi phức tạp
- Bệnh xơ nang
- Tổn thương tủy sống
- Đột quỵ
- Loạn dưỡng cơ
- Thương tích ở ngực
- Lạm dụng ma túy hoặc rượu
- Hút thuốc
Suy hô hấp mạn tính được chẩn đoán như thế nào?
Bác sĩ sẽ có thể chẩn đoán suy hô hấp mạn tính bằng cách khám sức khỏe và hỏi bạn về các triệu chứng cũng như tiền sử bệnh của bạn. Họ cũng có thể chỉ định các xét nghiệm nhất định để xác định chẩn đoán. Thường có một bệnh lý hoặc một chấn thương đáng kể đã xảy ra trước khi bạn bị suy hô hấp mạn tính.
Tiền sử bệnh
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các bệnh hoặc vấn đề về phổi mà bạn hiện đang mắc phải hoặc đã từng mắc phải để tìm hiểu thêm về tiền sử bệnh của bạn.
Khám sức khỏe
Trong khi khám sức khỏe, bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị y tế gọi là ống nghe để lắng nghe những âm thanh bất thường trong phổi và tim của bạn.
(Nguồn ảnh healthline.com)Đo độ bão hòa oxy mao mạch
Đo độ bão hòa oxy mao mạch là một xét nghiệm đơn giản và không đau để đánh giá mức độ vận chuyển oxy đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Bác sĩ sẽ đặt một cảm biến nhỏ trên đầu ngón tay hoặc vành tai của bạn để xác định xem bạn có được cung cấp đủ oxy hay không. Ở những người khỏe mạnh, phạm vi bão hòa oxy bình thường sẽ từ 96 đến 100%. Bất kỳ tỷ lệ nào dưới 90% cho thấy mức oxy thấp bất thường.
Xét nghiệm khí máu động mạch
Xét nghiệm khí máu động mạch là một xét nghiệm dễ dàng và an toàn để đo lượng oxy và carbon dioxide trong máu. Nó cũng đo độ pH máu của bạn. Bác sĩ sẽ lấy máu từ động mạch ở cổ tay của bạn. Sau đó, họ sẽ gửi máu đến phòng xét nghiệm để phân tích. Kết quả của xét nghiệm này cho biết nồng độ oxy và carbon dioxide trong máu, cũng như thành phần hóa học tổng thể của máu.
Xét nghiệm hình ảnh
Bác sĩ có thể chụp X-quang phổi hoặc chụp CT để có cái nhìn rõ hơn về phổi của bạn. Các xét nghiệm này có thể tiết lộ các nguyên nhân có thể gây ra suy hô hấp mạn tính.
Nội soi phế quản
Ống nội soi phế quản là một dụng cụ mỏng, có ánh sáng linh hoạt, có thể được đưa vào đường thở và phổi của bạn. Các bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm này để xem xét kỹ hơn các đoạn phổi, cũng như lấy mẫu đường thở và mô phổi.
Suy hô hấp mạn tính điều trị như thế nào?
Mặc dù suy hô hấp cấp tính là một cấp cứu nội khoa phải được điều trị tại bệnh viện, nhưng suy hô hấp mạn tính có thể được xử trí tại nhà, tùy thuộc vào nguyên nhân của nó. Trong những trường hợp nghiêm trọng, các chuyên gia y tế có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh tại bệnh viện.
Các lựa chọn điều trị thường bao gồm:
- Điều trị nguyên nhân cơ bản của suy hô hấp
- Loại bỏ carbon dioxide dư thừa khỏi máu
- Tăng nồng độ oxy trong máu
Liệu pháp oxy
Bạn có thể nhận được liệu pháp oxy nếu bạn không có đủ oxy trong máu. Liệu pháp oxy làm tăng mức oxy bằng cách tăng lượng oxy bạn hít vào. Ôxy được phân phối từ một bể chứa qua một ống. Khí đi vào phổi qua mặt nạ (mask), ống mũi hoặc một ống lớn hơn được đưa trực tiếp vào khí quản.
Mở khí quản
Trong những trường hợp suy hô hấp mạn tính nặng, bạn có thể cần phải mở khí quản. Trong thủ thuật này, bác sĩ đặt một ống vào khí quản để bạn có thể thở dễ dàng hơn. Ống được đưa vào qua một vết cắt ở phía trước cổ. Ống này có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Máy thở
Nếu suy hô hấp mạn tính không cải thiện với các phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng máy thở. Máy này sẽ bơm oxy qua một ống được đặt vào miệng hoặc mũi và đi xuống khí quản. Vì máy thở thổi không khí trực tiếp vào phổi, bạn không cần phải tự hít thở. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, máy thở có thể chỉ cần giúp bạn thở, hoặc nó có thể cần thực hiện toàn bộ quá trình thở cho bạn.
(Nguồn ảnh verywellhealth.com)Các hình thức hỗ trợ thở khác, được gọi là thông khí không xâm lấn bao gồm BiPAP và CPAP. Đây có thể là những lựa chọn dài hạn thích hợp cho những điều kiện nhất định.
Tiên lượng của suy hô hấp mạn tính
Thường không cách chữa khỏi bệnh suy hô hấp mạn tính, nhưng các triệu chứng có thể được kiểm soát bằng cách điều trị. Nếu bạn bị bệnh phổi lâu dài, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc khí phế thũng, bạn có thể cần được trợ giúp liên tục về hô hấp. Tiên lượng cụ thể của bạn phụ thuộc vào nguyên nhân chính xác gây ra suy hô hấp, sức khỏe tổng thể và tốc độ điều trị. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn để tìm hiểu thêm về tiên lượng cho trường hợp cụ thể của bạn.
Xem thêm:
- Suy hô hấp: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Suy hô hấp cấp tính: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và tiên lượng
