Quy trình này sử dụng một trong hai loại dụng cụ được gọi là ống soi phế quản:
- Ông nội soi phế quản mềm
- Ống nội soi phế quản cứng
Loại mềm phổ biến hơn và có thể sử dụng ngay ở phòng khám sau khi dùng thuốc giãn cơ. Loại cứng được sử dụng nếu bệnh nhân bị chảy máu trong phổi hoặc một vật lớn cản trở đường thở. Nội soi phế quản bằng ống cứng được thực hiện bằng gây mê ở bệnh viện.
Khi nội soi phế quản, bác sĩ sẽ luồn ống nội soi qua mũi hoặc miệng và xuống cổ họng để đến phổi. Ống nội soi phế quản có nguồn sáng và camera ở đầu. Hầu hết các ống nội soi phế quản đều ghi hình ảnh dạng video màu, giúp bác sĩ ghi lại những tổn thương đường hô hấp.
Tại sao bác sĩ chỉ định nội soi phế quản?
Qua ống nội soi phế quản, bác sĩ có thể xem tất cả các cấu trúc ở hệ hô hấp. Chúng bao gồm thanh quản, khí quản và các đường dẫn khí nhỏ hơn của phổi, được gọi là phế quản và tiểu phế quản.
Nội soi phế quản có thể giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị bất kỳ vấn đề nào liên quan đến phổi. Bác sĩ cũng có thể chỉ định sinh thiết các chất tiết hoặc mô trong đường thở để giúp chẩn đoán bệnh phổi và đường thở.
Chẩn đoán
Nội soi phế quản có thể được sử dụng để chẩn đoán:
- Bệnh phổi
- Khối u
- Ho mãn tính
- Nhiễm trùng
Thủythuật này cũng có thể được sử dụng để phát hiện nguồn chảy máu phổi hoặc xác định dị vật ở trẻ nhỏ.
Bác sĩ có thể chỉ định nội soi phế quản nếu kết quả chụp X-quang hoặc CT scan ngực cho thấy dấu hiệu nhiễm trùng, khối u hoặc xẹp phổi.
Điều trị
Thủ thuật này đôi khi cũng được sử dụng như một phương pháp điều trị.
Nội soi phế quản có thể cho phép bác sĩ đưa thuốc vào phổi hoặc loại bỏ dị vật mắc vào đường thở, chẳng hạn như mẩu thức ăn. Thủ thuật này cũng có thể được sử dụng để kết hợp điều trị laser đối với một số khối u nhỏ.
Nếu cần, nội soi phế quản có thể được sử dụng để đặt các stent nhỏ vào đường thở để giữ cho đường thở thông thoáng.
Rủi ro khi nội soi phế quản
Nội soi phế quản an toàn cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, giống như tất cả các thủ thuật khác, nó đi kèm với một số tác dụng không mong muốn, chẳng hạn như:
- Khàn tiếng
- Chảy máu, đặc biệt nếu sinh thiết
- Nhiễm trùng
- Khó thở
- Mức oxy trong máu thấp trong quá trình nội soi
Liên hệ với bác sĩ nếu sau khi nội soi bạn có triệu chứng:
- Sốt
- Ho ra máu
- Khó thở
Những triệu chứng này có thể là các biến chứng cần được chăm sóc y tế, chẳng hạn như nhiễm trùng.
Gây tê bề mặt khi nội soi phế quản có thể gây biến chứng hiếm gặp như co thắt đường thở hoặc thanh quản, co giật hoặc rối loạn tim mạch.
Những rủi ro rất hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng là đau tim và xẹp phổi.
Phổi xẹp có thể do tràn khí màng phổi hoặc do tăng áp lực lên phổi vì không khí tràn vào màng phổi. Điều này là do một vết thủng phổi trong quá trình phẫu thuật và thường gặp khi dùng ống nội soi phế quản cứng.
Nếu không khí tích tụ xung quanh phổi trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ có thể sử dụng một ống ngực để loại bỏ không khí tích tụ.
Đối tượng không nên nội soi phế quản?
Một số người không thể trải qua nội soi phế quản. Bác sĩ có thể chống chỉ định thủ thuật nếu bệnh nhân:
- Hẹp khí quản (hẹp hoặc tắc nghẽn nghiêm trọng khí quản)
- Tăng huyết áp động mạch phổi (huyết áp cao trong các mạch máu của phổi)
- Có cơn đau tim gần đây
- Rối loạn nhịp tim
- Rối loạn chảy máu không điều trị được
- Ho dữ dội hoặc nôn khan
- Mức oxy thấp
Ngoài ra, bác sĩ có thể cho bệnh nhân thở máy trước khi làm thủ thuật nếu bệnh nhân có nồng độ carbon dioxide cao trong máu hoặc khó thở nghiêm trọng. Việc đó nhằm đảm bảo phổi được cung cấp đủ oxy trong quá trình nội soi phế quản.
Chuẩn bị nội soi phế quản
Mũi và cổ họng sẽ được xịt tê tại chỗ trong khi nội soi phế quản. Bạn có thể sẽ được chỉ định một loại thuốc an thần, giúp bạn vẫn tỉnh táo nhưng được gây tê vùng phế quản trong khi làm thủ thuật. Bệnh nhân thường thở oxy khi nội soi phế quản. Hiếm khi cần gây mê toàn thân.
Bạn sẽ cần tránh ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong vòng 6 đến 12 giờ trước khi nội soi phế quản. Hãy nhớ thông báo danh sách tất cả các loại thuốc bạn dùng, bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, vitamin và thực phẩm bổ sung với bác sĩ. Trước khi làm thủ thuật, bạn có thể cần phải ngừng dùng:
- Aspirin (chẳng hạn như Bayer)
- Ibuprofen (chẳng hạn như Advil)
- Warfarin
- Các chất làm loãng máu khác
Đi cùng người nhà để chở bạn về nhà sau phẫu thuật hoặc chuẩn bị sẵn phương tiện đi lại.
Quy trình nội soi phế quản
Nguồn: researchgate.comKhi bệnh nhân đã thư giãn, thủ thuật được tiến hành qua các bước sau:
- Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào mũi bệnh nhân.
- Bác sĩ sẽ điều hướng dụng cụ từ mũi qua cổ họng đến phế quản. Phế quản là đường dẫn khí nằm trong phổi.
- Bác sĩ có thể đã gắn bàn chải hoặc kim vào ống soi phế quản. Nếu vậy, họ sẽ lấy mẫu mô từ phổi, gửi xét nghiệm giải phẫu bệnh để chẩn đoán bệnh ác tính nếu có.
- Bác sĩ cũng thực hiện rửa phế quản phế nang để thu thập tế bào, bằng cách phun dung dịch muối lên niêm mạc đường hô hấp. Các tế bào được làm xét nghiệm tế bào học dịch rửa phế quản.
- Tùy thuộc vào bệnh lý cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ có thể tìm thấy một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây:
- Máu
- Đờm
- Nhiễm trùng
- Sưng tấy
- Tắc nghẽn
- Khối u
- Nếu đường thở bị tắc nghẽn, bệnh nhân có thể cần một chiếc stent để giúp đường thở thông thoáng. Stent là một ống nhỏ đặt vào phế quản bằng ống nội soi phế quản.
- Khi bác sĩ kiểm tra phổi xong, họ sẽ lấy ống nội soi ra.
Các loại thăm dò chức năng được sử dụng trong nội soi phế quản
Nội soi phế quản ảo. Nguồn researchgate.comCác chế độ hình ảnh tiên tiến đôi khi được sử dụng để nội soi phế quản. Các kỹ thuật tiên tiến cung cấp hình ảnh bên trong phổi chi tiết hơn:
- Nội soi phế quản ảo: Bác sĩ sử dụng hình ảnh chụp CT để quan sát đường thở chi tiết hơn.
- Siêu âm nội phế quản: Bác sĩ sử dụng một đầu dò siêu âm gắn vào ống nội soi phế quản.
- Nội soi phế quản huỳnh quang: Bác sĩ sử dụng đèn huỳnh quang gắn vào ống nội soi.
Phục hồi sau nội soi phế quản
Nội soi phế quản tương đối nhanh chóng, kéo dài từ 30 đến 45 phút. Vì được dùng thuốc an thần, bệnh nhân sẽ nghỉ ngơi tại bệnh viện trong vài giờ cho đến khi cảm thấy tỉnh táo hơn và cảm giác tê cổ họng hết hẳn. Nhịp thở và các dấu hiệu sinh tồn như huyết áp, nhịp tim và nồng độ oxy, sẽ được theo dõi trong quá trình hồi phục..
Bệnh nhân sẽ không thể ăn hoặc uống bất cứ thứ gì cho đến khi cổ họng hồi phục và không còn tê. Quá trình này có thể mất từ 1 đến 2 giờ. Cổ họng có thể đau hoặc ngứa trong vài ngày và bệnh nhân có thể bị khàn tiếng. Điều này là bình thường. Nó thường không kéo dài và biến mất mà không cần thuốc hoặc điều trị.
Xem thêm:
- Phế quản: Giải phẫu, chức năng và các bệnh lý liên quan
- Giãn phế quản: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa
- Viêm phế quản: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và biến chứng
