Trẹo chân là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Trẹo chân có thể xảy ra ở nhiều khớp nhưng phổ biến nhất ở khớp cổ chân. Điều trị trẹo chân tùy thuộc vào những tổn thương đi kèm và mức độ nghiêm trọng của

chấn thương. Hầu hết triệu chứng có thể giảm khi bất động, chườm đá và dùng thuốc giảm đau. Tuy nhiên bệnh nhân cần đến viện khám để xác định mức độ nghiêm trọng và điều trị phù hợp nhất.

Nguyên nhân

Dưới đây là những nguyên nhân gây trẹo chân thường gặp:

• Ngã với bàn chân uốn cong 
• Tiếp đất bằng chân một cách không chủ ý 
• Tập thể dục, đi bộ hoặc chạy trên bề mặt không bằng phẳng
• Tác động mạnh lên mắt cá chân
• Tham gia những môn thể thao yêu cầu người chơi phải uốn cong bàn chân như bóng rổ, bóng đá, cầu lông…

Triệu chứng

Triệu chứng sưng tấy, bầm tím của trẹo chân. Nguồn ảnh: malvernphysioCác dấu hiệu và triệu chứng của trẹo chân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. 

• Đau tại vị trí chấn thương, đặc biệt là khi chịu sức nặng trên chân bị thương
• Sưng tấy
• Bầm tím
• Hạn chế vận động
• Trong trường hợp rách dây chằng có thể nghe thấy âm thanh lạ tại thời điểm bị thương

Những trường hợp trẹo chân nặng có thể kèm theo gãy xương. Do đó người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí phù hợp.

Trẹo chân có nguy hiểm không?

Mức độ nghiêm trọng của trẹo chân thường dựa vào những tổn thương đi kèm như bong gân, rách dây chằng, trật khớp… Đối với trẹo cổ chân, phần lớn bệnh nhân bị kéo căng hoặc rách những dây chằng bên ngoài của mắt cá chân.

Rách dây chằng đi kèm trẹo chân. Nguồn ảnh: footpainexploredNếu dây chằng bị rách hoàn toàn, khớp cổ chân có thể nhanh chóng mất tính ổn định khiến bàn chân bị biến dạng. Theo thời gian, tình trạng này sẽ gây ra nhiều thương tổn ở sụn khớp cổ chân và xương. 

Trong nhiều trường hợp trẹo chân có thể kèm theo gãy xương, trật khớp cổ chân. 

• Trật khớp cổ chân có thể gây ra một số biến chứng:
• Biến dạng khớp vĩnh viễn
• Hạn chế hoặc mất khả năng vận động
• Đau khớp mãn tính
• Viêm khớp

Cách xử trí khi bị trẹo chân:

Điều trị trẹo chân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Mục tiêu điều trị là giảm đau và sưng, thúc đẩy quá trình chữa lành dây chằng và phục hồi chức năng của bàn chân.  

Bó bột cẳng bàn chân. Nguồn ảnh: verywellhealthĐối với chấn thương nặng, người bệnh cần đến bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình để điều trị. Khi đó người bệnh có thể cần phải phẫu thuật, bó bột hoặc đeo nẹp bất động trong 3 – 4 tuần.

Với những chấn thương nhẹ người bệnh có thể tự chăm sóc tại nhà: 

Các biện pháp điều trị trẹo chân tại nhà. Nguồn ảnh: bodybuilding-wizard

Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động mạnh gây đau, sưng chân.

Chườm đá: Trong vòng 15 đến 20 phút và lặp lại sau mỗi 2 - 3 giờ, không đặt đá trực tiếp lên da mà dùng túi đá chườm hoặc dùng khăn bọc bên ngoài.

Băng chun: Bệnh nhân thực hiện phương pháp này bằng cách băng ép nhẹ xung quanh khớp cổ chân hoặc dùng thanh nẹp cổ chân. Lúc này, cổ chân cần được nghỉ ngơi vì vậy người bệnh nên dùng nạng khi di chuyển.

Kê cao chân: Trong vòng 48 giờ đầu sau khi bị trẹo cổ chân, bệnh nhân nên kê chân cao hơn tim đặc biệt vào ban đêm.

Dùng thuốc: Trong hầu hết các trường hợp, cơn đau do trẹo chân được kiểm soát tốt bằng thuốc giảm đau như:

• Acetaminophen: Thuốc giảm đau Acetaminophen (paracetamol, efferagal…)
• Ibuprofen hoặc Naproxen sodium: Ibuprofen và Naproxen sodium
• Các thuốc nhóm chống viêm không steroid (NSAID) (meloxicam). Các thuốc này có tác dụng giảm đau và chống viêm, thường mang đến hiệu quả nhanh cho những cơn đau trung bình.

Các dụng cụ hỗ trợ: 

Nạng hỗ trợ khi bị trẹo chân. Nguồn ảnh: dreltonChống chân và đi bộ trong khi bị trẹo chân có thể gây đau và lâu lành vết thương. Do đó người bệnh cần sử dụng nạng cho đến khi cơn đau thuyên giảm hoàn toàn. Ngoài ra dựa vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương bác sĩ có thể bó bột ở trường hợp nặng hoặc dùng băng thun hay mang nẹp ở trường hợp nhẹ hơn để ổn định mắt cá chân.

Tiên lượng

Bệnh nhân bị trẹo chân có tiên lượng khá tốt. Thường sau một khoảng thời gian, hầu hết bệnh nhân có thể thực hiện các hoạt động hàng ngày. Lưu ý kết quả thành

công phụ thuộc vào sự tuân thủ nghiêm ngặt của bệnh nhân đối với những bài tập

phục hồi chức năng.

Phòng bệnh

Những lời khuyên dưới đây có thể giúp bạn ngăn ngừa trẹo chân:

• Khởi động kỹ trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao.
• Hãy cẩn thận khi đi bộ, chạy hoặc làm việc trên bề mặt không bằng phẳng.
• Sử dụng nẹp hoặc băng hỗ trợ mắt cá chân trên mắt cá chân yếu hoặc bị thương trước đó.
• Mang giày vừa vặn.
• Hạn chế tối đa đi giày cao gót.
• Duy trì sức mạnh cơ bắp tốt và sự linh hoạt.