Nguyên nhân gây đái rắt
Đi tiểu là cách cơ thể thải chất lỏng ra ngoài. Nước tiểu (chứa nước, axit uric, urê và các chất độc hại) ở lại tích trữ trong bàng quang. Cho đến khi đầy, chúng ta sẽ đào thải nó ra khỏi cơ thể.
Hầu hết mọi người đi tiểu 6–7 lần mỗi ngày. Đi tiểu thường xuyên (hay còn gọi là tiểu rắt) là khi chúng ta có nhu cầu đi tiểu nhiều hơn 7 lần trong 24 giờ nếu đã uống khoảng 2 lít chất lỏng trong ngày đó.
Nhiều người phải sống chung với tình trạng tiểu rắt này. Mặc dù việc giải thích nguyên nhân gây ra tiểu rắt thường đơn giản, nhưng đôi khi nó có thể chỉ ra một tình trạng nghiêm trọng hơn. Nhận biết sớm vấn đề có thể điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Đọc tiếp để tìm hiểu về các nguyên nhân có thể gây tiểu rắt, các triệu chứng của nó và khi nào cần đi khám bác sĩ.
Nguyên nhân có thể gây ra đi tiểu rắt
Đi tiểu là một quá trình phức tạp liên quan đến các hệ thống cơ quan khác nhau. Do vậy nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tiểu rắt này.
Nguyên nhân từ lối sống bao gồm uống nhiều, đặc biệt là những chất có chứa caffeine hoặc rượu. Vào ban đêm, điều này có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ với nhu cầu đi tiểu mà các bác sĩ gọi là chứng tiểu đêm.
Tuy nhiên, đi tiểu thường xuyên cũng có thể chỉ ra một vấn đề bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ các vấn đề về thận hoặc niệu quản, các vấn đề về bàng quang, bệnh đái tháo đường và các vấn đề về tuyến tiền liệt.
Các nguyên nhân khác hoặc các yếu tố liên quan có thể bao gồm:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Viêm niệu đạo
- Mang thai
- Khối u hoặc tăng sinh tế bào ở vùng chậu
- Khối u bàng quang
- Viêm bàng quang kẽ (một loại viêm ở thành bàng quang)
- Sỏi đường tiết niệu
- Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu
- Xạ trị
- Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)
- Vấn đề về thần kinh
Mang thai cũng có thể gây ra tiểu rắt (nguồn: https://extension.usu.edu/)
Triệu chứng
Triệu chứng chính của chứng tiểu rắt là tần suất đi tiểu thường xuyên hơn trong khi lượng nước tiểu lại không tăng. Tại thời điểm đó, tần suất đi tiểu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này mà những người bị tiểu rắt cũng có thể gặp phải các triệu chứng như:
- Nước tiểu có bọt
- Đau bụng
- Tiểu không tự chủ
- Đi tiểu nhiều lần vào ban đêm
- Cảm thấy đau khi đi tiểu
Khi nào cần liên hệ với bác sĩ
Nếu đi tiểu thường xuyên ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, hãy liên hệ với bác sĩ.
Những người mắc chứng tiểu rắt có thể gặp các triệu chứng khác mà cần phải để ý thêm, ví dụ như:
- Đau hoặc khó chịu khi đi tiểu
- Có máu trong nước tiểu
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc tiểu són
- Tăng tình trạng tiểu gấp
- Khó đi tiểu mặc dù đã cố gắng
- Đau ở bụng dưới
- Cơn khát tăng dần
- Sốt
- Buồn nôn, nôn, hoặc cả hai
- Tiết dịch âm đạo hoặc dương vật
Tiểu rắt đôi khi cũng gợi ý một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như nhiễm trùng thận. Nếu không được điều trị có thể làm tổn thương thận vĩnh viễn. Tuy nhiên, điều trị kịp thời có thể giải quyết nhiễm trùng và giúp ngăn ngừa bất kỳ biến chứng nào.
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tiền sử bệnh, tần suất đi tiểu và các triệu chứng khác.
Bác sĩ cũng có thể hỏi về các vấn đề khác như:
- Các vấn đề liên quan đến tình trạng tiểu rắt (ví dụ như tình trạng này bắt đầu khi nào, mọi thứ đã thay đổi như thế nào và nó xảy ra vào thời điểm nào trong ngày)
- Loại thuốc hiện tại đang dùng
- Lượng chất lỏng nạp vào cơ thể hằng ngày
- Có sự thay đổi nào về màu sắc, mùi hoặc độ đặc loãng của nước tiểu hay không
- Bệnh nhân dùng lượng bao nhiêu caffeine và rượu và daoh gần đây có thay đổi không
Bác sĩ cũng có thể thực hiện khám và chỉ định các xét nghiệm như:
- Phân tích nước tiểu
- Siêu âm
- Chụp X-quang hoặc chụp CT vùng bụng và vùng chậu
- Kiểm tra thần kinh
- Kiểm tra bệnh lây truyền qua đường tình dục
- Xét nghiệm máu
Chụp X-quang hệ tiết niệu có thể được sử dụng để chẩn đoán (nguồn: https://commons.wikimedia.org/)Xét nghiệm niệu động học
Xét nghiệm niệu động học nhằm kiểm tra khả năng của bàng quang có thể giữ và thải nước tiểu, đồng thời đánh giá chức năng của niệu đạo.
Cách quan sát rồi ghi chép cũng đơn giản:
- Ghi lại thời gian cần thiết để một lần đi tiểu
- Lưu ý đến lượng nước tiểu được tạo ra
- Đánh giá khả năng ngừng tiểu giữa dòng
Để có được các phép đo chính xác, chuyên gia y tế có thể sử dụng:
- Thiết bị chẩn đoán hình ảnh để quan sát sự lấp đầy và làm rỗng bàng quang
- Monitor để đo áp suất bên trong bàng quang
- Cảm biến để ghi lại hoạt động của cơ và thần kinh
Bệnh nhân có thể phải thay đổi lượng chất lỏng uống vào hoặc ngừng dùng một số loại thuốc trước khi xét nghiệm. Hoặc trong nhiều trường hợp cần phải đến phòng khám với tình trạng bàng quang căng đầy.
Điều trị
Các lựa chọn điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng tiểu rắt này.
Ví dụ, nếu bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường, các bác sĩ sẽ lập kế hoạch để kiếm soát lượng đường trong máu của họ. Và nếu bị nhiễm trùng thận thì phương pháp điều trị điều trị điển hình là thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau.
Ngoài ra, những người được chẩn đoán bàng quang tăng hoạt có thể được hướng dẫn để tập kiểm soát bàng quang, dùng thuốc kháng cholinergic và các biện pháp can thiệp khác.
Nếu bệnh nhân mắc tình trạng trên, bác sĩ sẽ kê đơn và theo dõi các loại thuốc. Luyện tập về các kỹ thuật hành vi cũng có thể hữu ích.
Các bài tập và cách luyện tập bàng quang bàng quang
Đây là phương pháp điều trị khác, giải quyết tình trạng tiểu rắt hơn là nguyên nhân gây ra chúng, bao gồm các bài tập dưới đây.
- Bài tập Kegel: Tập bài này thường xuyên hàng ngày, áp dụng cả khi mang thai có thể tăng cường các cơ của xương chậu và niệu đạo, đồng thời hỗ trợ bàng quang. Để có kết quả tốt nhất, hãy thực hiện các bài tập Kegel 10–20 lần mỗi hiệp, ba lần một ngày, trong ít nhất 4–8 tuần.
- Liệu pháp phản hồi sinh học : Kết hợp phương pháp điều trị này với các bài tập Kegel sẽ giúp nhận thức rõ hơn về cách thức hoạt động của cơ thể. Việc nâng cao nhận thức này có thể giúp cải thiện khả năng kiểm soát các cơ vùng chậu.
- Tập luyện bàng quang: Sẽ giúp bàng quang giữ nước tiểu lâu hơn.
- Theo dõi lượng chất lỏng uống vào: Có thể cho bạn biết uống nhiều vào một số thời điểm nhất định là nguyên nhân chính của việc đi tiểu thường xuyên.
Tập Kegel (nguồn: https://www.pelvicexercises.com.au/)
Phòng ngừa
Sử dụng một chế độ ăn uống cân bằng và duy trì một lối sống năng động có thể giúp điều hòa lượng nước tiểu của bạn.
Cần hạn chế uống rượu, caffein và loại bỏ các loại thực phẩm có thể gây kích thích bàng quang hoặc hoạt động như một loại thuốc lợi tiểu (chẳng hạn như sô cô la, thức ăn cay và chất làm ngọt nhân tạo).
Tóm tắt
Tiểu rắt là một vấn đề phổ biến. Thông thường, một người đi tiểu 6–7 lần mỗi ngày.
Những người mắc chứng tiểu rắt có thể gặp các triệu chứng khác như nước tiểu xuất hiện bọt, tiểu gấp và đau bụng. Nếu gặp các triệu chứng khác hoặc tình trạng này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hãy liên hệ ngay với bác sĩ.
Bác sĩ có thể chẩn đoán được các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn và kê đơn điều trị thích hợp.
Xem Thêm:
