Các hạch bạch huyết thường có kích thước nhỏ hơn 1,5cm, tương đương với kích thước của một hạt lạc. Chúng có thể sưng to bằng quả bóng tennis.
Nổi hạch bẹn là hiện tượng các hạch bạch huyết ở bẹn sưng lên có thể do chấn thương hoặc nhiễm trùng da, như nấm da chân. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục và ung thư cũng có thể gây nổi hạch bẹn.
Nguyên nhân
Nổi hạch bẹn thường do nhiễm trùng hoặc chấn thương ảnh hưởng đến nửa dưới cơ thể như:
- Bộ phận sinh dục
- Đường tiết niệu
- Chân
- Bàn chân
Ví dụ:
- Nấm chân: bệnh nhiễm nấm thường khởi phát với triệu chứng phát ban có vảy giữa các ngón chân
- Nấm bẹn: bệnh nhiễm trùng do nấm gây ra phát ban và ngứa ở vùng bẹn
- Nhiễm nấm âm đạo hoặc dương vật: bệnh nhiễm trùng phổ biến do sự phát triển quá mức của nấm Candida
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: bệnh nhiễm trùng phổ biến có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của đường tiết niệu
- Viêm mô tế bào: bệnh nhiễm trùng da phổ biến gây mẩn đỏ, sưng tấy và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cẳng chân
- Viêm bao quy đầu: kích ứng da trên bao quy đầu và đầu dương vật thường gặp hơn ở những người chưa cắt bao quy đầu
- Viêm tuyến tiền liệt: sưng tuyến tiền liệt có thể do nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc chấn thương
- Viêm bàng quang: thường do nhiễm trùng đường tiểu gây ra, nhưng cũng có thể do một số loại thuốc hoặc sản phẩm vệ sinh gây kích ứng.
- Mụn rộp sinh dục: bệnh lây truyền qua đường tình dục thường bắt đầu với các triệu chứng giống như cúm và sưng hạch bạch huyết ở bẹn, trước khi bùng phát các mụn nước ở bộ phận sinh dục
- Bệnh lậu: bệnh lây truyền qua đường tình dục rất phổ biến thường không gây ra triệu chứng nhưng có thể gây tiết dịch và đi tiểu đau
- Bệnh giang mai: bệnh lây truyền qua đường tình dục bắt đầu bằng vết loét sinh dục được gọi là săng và phát triển theo từng giai đoạn, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Bệnh giang mai. Nguồn ảnh: jaadcasereports
- HIV: một loại vi rút ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch gây ra các triệu chứng giống cúm và sưng hạch bạch huyết
Trong một số ít trường hợp, nổi hạch bẹn có thể do ung thư. Ung thư ở lưng, xương chậu và chi dưới có thể di căn đến các hạch bạch huyết ở bẹn. Một số loại ung thư như:
- Ung thư hắc tố da
- Ung thư tinh hoàn
- Ung thư buồng trứng
Các hạch bạch huyết bị sưng cũng có thể do các bệnh ung thư khác như ung thư hạch và bệnh bạch cầu. Những loại ung thư này thường gây sưng nhiều hạch.
Các bệnh suy giảm miễn dịch và nhiễm trùng như bệnh tăng bạch cầu đơn nhân và bệnh thủy đậu cũng có thể gây ra tình trạng nổi hạch bẹn. Hạch bình thường nhỏ, không đau và di chuyển dưới da khi thăm khám.
Hầu hết các hạch bạch huyết sẽ nổi lên ở quanh vị trí bị thương hoặc nhiễm trùng. Khi nhiều vùng nổi hạch được gọi là bệnh nổi hạch toàn thân.
Một số bệnh nhiễm trùng và ung thư có thể gây nổi nhiều hạch như ung thư hạch, bệnh bạch cầu và HIV. Bệnh sởi, các bệnh suy giảm miễn dịch và một số loại thuốc cũng có thể gây nổi hạch toàn thân.
Các triệu chứng khác
Theo Phòng khám Cleveland, 1 hạch bạch huyết có đường kính lớn hơn 1 cm được coi là bất thường. Hạch bạch huyết nỏi ở bẹn có thể gây đau khi chạm vào và da phía trên có thể đỏ và viêm tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Nếu nổi hạch do nhiễm trùng hoặc chấn thương phần dưới cơ thể, các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Phát ban, kích ứng hoặc chấn thương gần bộ phận sinh dục hoặc phần dưới cơ thể
- Tiết dịch âm đạo hoặc dương vật
- Mụn nước hoặc vết loét trên da hoặc xung quanh bộ phận sinh dục
- Da bị đỏ và viêm
- Ngứa
- Sốt
Các triệu chứng khác phổ biến hơn khi các nổi hạch do ung thư:
- Nổi hạch trên 2 tuần
- Mệt mỏi
- Đổ mồ hôi đêm
- Sốt dai dẳng
- Hạch cứng và cố định hoặc bất động
- Hạch to lên nhanh
- Nổi hạch toàn thân
- Gầy sút cân không giải thích được
Chẩn đoán
Để chẩn đoán nguyên nhân gây nổi hạch ở bẹn, bác sĩ sẽ hỏi tiền sử bệnh, sinh hoạt tình dục và các triệu chứng của người bệnh, bao gồm cả thời gian nổi các hạch.
Vì một số loại thuốc có thể gây nổi hạch, bác sĩ sẽ hỏi thêm các loại thuốc người bệnh đang dùng thuốc.
Bác sĩ cũng có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm như:
- Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám các hạch bạch huyết bị sưng để đánh giá kích thước, mật độ, độ di động và ấn vào có đau hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ tìm thêm các dấu hiệu nhiễm trùng và bệnh khác như các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Tổng phân tích nước tiểu. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra các dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiểu hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung. Để tìm tế bào bất thường và ung thư cổ tử cung. Xét nghiệm HPV cũng có thể được thực hiện. HPV có liên quan đến ung thư:
- Âm hộ
- Âm đạo
- Cổ tử cung
- Hậu môn
- Xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Cùng với xét nghiệm cổ tử cung, nước tiểu và máu, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm dịch tiết niệu đạo và các xét nghiệm khác nếu nghi ngờ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Xét nghiệm máu. Một số xét nghiệm máu có thể chẩn đoán nguyên nhân bệnh bao gồm cả nhiễm trùng và bệnh bạch cầu. Các xét nghiệm máu được chỉ định sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân bác sĩ nghi ngờ bao gồm tổng phân tích máu ngoại vi, cấy máu và xét nghiệm HIV.
- Các chẩn đoán hình ảnh. Bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều chẩn đoán hình ảnh để xác định các nguồn lây nhiễm có thể xảy ra hoặc xác định vị trí khối u như siêu âm bụng, xương chậu và háng hoặc chụp CT vùng tổn thương.
- Sinh thiết hạch. Nếu các xét nghiệm khác không giúp chẩn đoán hoặc nếu nghi ngờ ung thư, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết hạch từ một hạch hoặc toàn bộ bạch huyết hạch. Bác sĩ thường chọn sinh thiết hạch bạch huyết lớn nhất.
Sinh thiết hạch bẹn. Nguồn ảnh: bcm
Điều trị
Nổi hạch bẹn là 1 triệu chứng, không phải bệnh. Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây sưng hạch.
Nếu nguyên nhân là do nhiễm trùng, việc điều trị tùy thuộc vào loại nhiễm trùng và có thể điều trị tại chỗ, điều trị toàn thân hoặc kết hợp cả hai.
Điều trị bao gồm:
- Thuốc kháng sinh tại chỗ cho nhiễm trùng da
- Kem chống nấm điều trị nấm chân hoặc nấm bẹn
- Các phương pháp khác như kem bôi hoặc thuốc đạn
- Kháng sinh uống cho các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục
- Thuốc kháng vi-rút như valacyclovir (Valtrex) và acyclovir (Zovirax) cho bệnh mụn rộp sinh dục
- Điều trị ARV cho HIV
Nếu ung thư gây nổi hạch, việc điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn cũng như tuổi tác và sức khỏe tổng thể của người bệnh như:
- Hóa trị liệu
- Xạ trị
- Liệu pháp miễn dịch
- Liệu pháp điều trị đích
- Cấy ghép tế bào gốc
- Phẫu thuật
Khi nào cần đi khám?
Các hạch bạch huyết bị sưng thường trở lại bình thường khi bệnh được điều trị khỏi. Ví dụ: nếu người bệnh bị nhiễm trùng da nhẹ như nấm da chân, các hạch bạch huyết sẽ trở lại kích thước bình thường sau khi điều trị nhiễm trùng.
Nếu sờ thấy bất kỳ khối u nào ở bẹn hãy đi khám ngay. Hãy đến gặp bác sĩ nếu:
- Sưng hạch mà không có lý do rõ ràng như nhiễm trùng da hoặc chấn thương
- Sưng hạch xuất hiện trên 2 tuần hoặc hạch to dần
- Các hạch bạch huyết cảm thấy cứng hoặc không di động khi thăm khám.
- Sưng hạch kèm theo sốt dai dẳng, sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc đổ mồ hôi ban đêm
- Quan hệ tình dục không an toàn với người bệnh.
Tổng kết
Hầu hết sưng hạch bạch huyết ở bẹn là do nhiễm trùng hoặc chấn thương phần dưới cơ thể, nhưng cũng có thể là một bệnh nghiêm trọng hơn. Hãy đi khám, đặc biệt nếu bạn có các triệu chứng khác.
