Đau nhức xương khớp và cách phòng ngừa hiệu quả
Sự khác biệt giữa xương và khớp
Xương và khớp có quan hệ mật thiết và hoạt động gần như tương tự nhau trong cơ thể, tuy nhiên chúng lại khác biệt.
Xương và vị trí của khớp. Nguồn: https://www.quora.com/
Xương là mô sống được tạo thành từ collagen và canxi photphat, những thành phần này giúp xương chắc khỏe nhưng linh hoạt. Thành phần này tạo nên khung nâng đỡ cơ thể. Ngoài việc góp phần vào chuyển động của cơ thể, xương còn hoạt động như một lá chắn bảo vệ các cơ quan quan trọng của cơ thể, ví dụ như xương xườn tạo nên thành ngực bảo vệ cho tim và phổi, và hộp sọ bảo vệ não. Xương cũng đóng vai trò lưu trữ khoáng chất và giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
Khớp là vị trí nơi hai hoặc nhiều xương gặp nhau bao gồm một số loại mô, chẳng hạn như sụn, màng hoạt dịch, dây chằng, gân và sụn chêm và chất lỏng giúp khớp di chuyển.
Các rối loạn xương thường gặp
Gãy xương là một trong những rối loạn phổ biến (hình ảnh phim X-quang).
Nguồn: https://www.medicalnewstoday.com/
Loãng xương
Loãng xương là một căn bệnh rất phổ biến, nguyên nhân do sự thay đổi mật độ và lượng khoáng chất của xương, gây ra nguy cơ gãy xương cao hơn. Loãng xương được biết đến như một căn bệnh “thầm lặng” vì không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xương thực sự bị gãy. Những vết gãy này có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào, nhưng thường là ở hông, cột sống và cổ tay.
Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh này, nhưng bệnh loãng xương phổ biến hơn ở phụ nữ lớn tuổi. Ngoài lão hóa, các yếu tố nguy cơ khác gây loãng xương bao gồm tầm vóc nhỏ, tiền sử gia đình, thuốc và mật độ xương thấp.
Gãy xương
Gãy xương là tình trạng xương bị gãy xảy ra khi bị tác động lực đột ngột hoặc rất mạnh. Gãy xương có thể xảy ra khi té ngã, tác động lực trực tiếp hoặc các chấn thương liên quan đến thể thao.
Những người có nguy cơ cao bị gãy xương là người cao tuổi, người bị loãng xương, rối loạn nội tiết hoặc đường ruột, và những người đang sử dụng corticosteroid. Có nhiều các phân loại gãy xương nhưng thường được phân loại thành gãy kín và gãy hở, gãy toàn bộ và gãy không toàn bộ.
- Gãy kín và gãy hở
Gãy kín hay gãy đơn giản là khi xương gãy không làm rách da và lộ ra bên ngoài. Ngược lại, gãy xương hở hoặc gãy phức hợp xảy ra khi các đầu của xương bị gãy xuyên qua da. Gãy xương hở làm lộ xương và các mô khác khiến người bị thương có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.
- Gãy toàn bộ và gãy không toàn bộ
Gãy xương không hoàn toàn là xương gãy mà không tách rời hoàn toàn, vẫn còn dính lại một mảnh. Trong khi đó, gãy xương hoàn toàn xảy ra khi xương bị gãy hoặc bị nghiền nát thành hai hoặc nhiều mảnh.
Cả hai loại đều có rất nhiều các biến thể, tùy thuộc vào cách xương gãy và tình trạng xương sau khi gãy.
Vẹo cột sống
Vẹo cột sống hay gặp ở trẻ em. Nguồn: https://www.spinegroupbeverlyhills.com/
Vẹo cột sống là tình trạng cột sống cong bất thường tạo thành hình chữ S hay chữ C. Rối loạn này thường xảy ra ở trẻ em trước tuổi dậy thì, các trường hợp thường được chẩn đoán ở trẻ dưới 7 tuổi. Khoảng 80% trường hợp vẹo cột sống không rõ nguyên nhân, mặc dù nguyên nhân có thể do dị tật bẩm sinh, bất thường về thần kinh hoặc di truyền.
Các triệu chứng của vẹo cột sống phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, có thể là tình trạng một xương bả vai cao hơn hoặc nhô ra hơn bên kia, hông không đồng đều, cột sống xoay, các vấn đề về hô hấp và đau lưng.
Bệnh Paget
Bệnh Paget là một rối loạn mãn tính ảnh hưởng đến việc xương gãy và phát triển. Điều này dẫn đến việc xương bị gãy và liền lại quá nhiều, dẫn đến xương to và mềm hơn bình thường. Bệnh Paget cũng có thể khiến xương phát triển sai lệch và dễ bị gãy hơn.
Các triệu chứng của bệnh Paget ít khi biểu hiện và khi có biểu hiện, chúng có thể tương tự như bệnh viêm khớp. Các triệu chứng bao gồm đau ở vùng bị ảnh hưởng, đau đầu và mất thính giác (nếu rối loạn ảnh hưởng đến hộp sọ), áp lực lên dây thần kinh (nếu hộp sọ hoặc cột sống bị ảnh hưởng), tổn thương sụn ở khớp, tăng kích thước đầu, chân tay bị cong, và cong vẹo cột sống.
Các rối loạn về khớp
Viêm xương khớp
Viêm khớp. Nguồn: https://en.wikipedia.org/
Đây là một trong những rối loạn khớp phổ biến nhất, thoái hóa khớp phát sinh khi sụn giữa hai khớp bị mòn. Điều này khiến các xương ở khớp cọ xát vào nhau, gây sưng nề và cứng khớp.
Các triệu chứng thường xuất hiện ở độ tuổi trưởng thành, thường là những người trên 60 tuổi. Các yếu tố nguy cơ của rối loạn này bao gồm tuổi tác, cân nặng, tần suất và cường độ hoạt động khớp, các môn thể thao ảnh hưởng trực tiếp đến khớp và tiền sử gia đình.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn do viêm khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh, dẫn đến triệu chứng sưng đau ở vùng khớp bị ảnh hưởng. Điều này có thể xảy ra ở nhiều khớp cùng một lúc, thường là bàn tay, cổ tay và đầu gối, làm tổn thương mô khớp, dẫn đến đau mãn tính, thiếu thăng bằng hoặc mất ổn định và dị tật.
Các dấu hiệu của bệnh viêm khớp dạng thấp bao gồm đau và cứng hoặc sưng ở nhiều khớp. Bệnh sẽ xảy ra đối xứng ở cả hai bên của cơ thể, như ở cả hai cổ tay hoặc cả hai đầu gối. Một số dấu hiệu khác như sụt cân, sốt, mệt mỏi và suy nhược.
Nguyên nhân chính của rối loạn chưa được biết rõ. Các yếu tố như tuổi tác, giới tính, di truyền, hút thuốc khi còn trẻ và béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn này.
Bệnh gút
Gút – căn bệnh phổ biến. Nguồn: https://www.mydr.com.au/Bệnh gút là một dạng viêm khớp phổ biến với biểu hiện là những cơn đau dữ dội gây ra bởi quá nhiều axit uric trong cơ thể. Các tinh thể axit uric tích tụ trong khớp và các mô xung quanh. Rối loạn này thường ảnh hưởng đến từng khớp một, thường là khớp nối ngón chân cái. Một số khớp khác thường bị ảnh hưởng là khớp ngón chân, mắt cá chân và đầu gối.
Các triệu chứng như đau dữ dội, sưng, đỏ và nóng có thể trở nên tồi tệ hơn (bùng phát) hoặc biến mất (thuyên giảm) hoàn toàn. Các trường hợp bệnh gút lặp đi lặp lại có thể dẫn đến viêm khớp gút, một dạng viêm khớp nặng.
Các yếu tố nguy cơ gia tăng khả năng mắc bệnh gút bao gồm giới tính, béo phì, tình trạng sức khỏe, sử dụng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, uống nhiều rượu và đồ ăn thức uống có hàm lượng fructose cao và chế độ ăn giàu purin.
Viêm bao hoạt dịch
Rối loạn này được đặc trưng bởi tình trạng viêm bao hoạt dịch - một túi nhỏ chứa đầy chất lỏng đóng vai trò đệm giữa xương và các bộ phận chuyển động khác như cơ, gân, khớp hoặc da. Bao hoạt dịch có thể chuyển sang màu đỏ và tăng tiết dịch, dẫn đến sưng đau.
Viêm bao hoạt dịch nguyên nhân do mức độ hoạt động liên quan đến khớp tăng lên. Chấn thương hoặc một biến chứng từ viêm khớp dạng thấp, bệnh gút hoặc nhiễm trùng cũng có thể là thủ phạm, tuy nhiên có những trường hợp viêm bao hoạt dịch mà không xác định được nguyên nhân.
Các triệu chứng bao gồm đau và ấn vào vùng quanh khớp thấy mềm, cứng và đau khi cử động khớp hoặc đau và sưng, nóng, đỏ tại vị trí khớp.
Điều trị và phòng ngừa
Điều trị các bệnh xương khớp khác nhau sẽ tùy thuộc vào tính chất của bệnh. Gãy xương sẽ cần được điều trị cấp cứu và nếu chấn thương nghiêm trọng có thể phải phẫu thuật. Các rối loạn khác cũng có thể cần phải phẫu thuật hoặc dùng thuốc để điều trị các chứng bệnh mãn tính ít nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra có phương pháp điều trị khác như đeo nẹp, chỉnh hình, phục hồi chức năng, thay đổi lối sống và hành vi.
Tập thể dục thường xuyên. Nguồn: https://vir.com.vn/Trong hầu hết các trường hợp, cải thiện lối sống là cách tốt nhất để ngăn ngừa sự khởi phát của những tình trạng này. Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, tham gia tập thể dục thường xuyên, bổ sung đủ vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường và duy trì sức khỏe xương khớp.
- Chú ý đến sức khỏe xương khớp
Xương và khớp cho phép con người di chuyển và vận động trong cuộc sống hàng ngày, quan trọng hơn là bảo vệ sức khỏe cơ thể. Một số bệnh xương khớp phổ biến nhất có thể tránh được hoặc có thể giảm thiểu thông qua lối sống lành mạnh, khám và điều trị sớm là điều cần thiết.
Đối với các vấn đề về sức khỏe xương khớp, hãy liên hệ với Trung tâm Y tế Makati để được cung cấp dịch vụ và các xét nghiệm y tế chuyên nghiệp hàng đầu.
Xem thêm:
- 6 chất bổ sung cho xương khớp khỏe mạnh
- Các thành phần dinh dưỡng cần bổ sung cho bệnh viêm khớp và đau khớp
