Sỏi thận có thể hình thành ở một hoặc cả hai thận. Từ đây, chúng có thể di chuyển vào niệu quản, là ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang.
Sỏi nhỏ thường di chuyển mà có thể không gây ra triệu chứng. Nhưng những viên sỏi lớn khi đi qua niệu quản có thể gây ra những cơn đau dữ dội. Nếu không loại bỏ chúng thì có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng và tổn thương thận.
Có một số yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ di chuyển của sỏi thận. Bài viết này cung cấp thêm thông tin về thời gian cần thiết để sỏi trôi ra ngoài, cách để đẩy nhanh quá trình này và các phương pháp điều trị khác.
Thời gian cần thiết để đào thải sỏi thận
Có hai yếu tố chính quyết định tốc độ di chuyển của một viên sỏi, đó là: kích thước và vị trí viên sỏi.
Kích thước
Hầu hết sỏi thận nhỏ hơn 4 mm thường sẽ tự trôi ra ngoài.
Kích thước của một viên sỏi ảnh hưởng tới tốc độ di chuyển của nó trong đường tiết niệu. Nói chung, những viên sỏi nhỏ di chuyển nhanh hơn và ít gây đau hơn.
Dưới đây là khoảng thời gian ước tính để đào thải sỏi thận có kích thước khác nhau:
- Khoảng 80% sỏi thận nhỏ hơn 4 mm sẽ tự trôi ra ngoài theo dòng tiểu sau khoảng 31 ngày.
- Khoảng 60% sỏi thận có kích thước 4–6 mm cần khoảng 45 ngày.
- Khoảng 20% sỏi thận lớn hơn 6 mm trôi ra ngoài sau khoảng 12 tháng. Tuy nhiên, khi sỏi lớn đến mức này, tốt nhất bạn nên được phẫu thuật ngay.
Vị trí
Vị trí của sỏi cũng quyết định việc sỏi có thể tự trôi ra ngoài hay không. Một số sỏi hình thành trong thận, trong khi những viên khác có thể hình thành trong niệu quản.
Nếu sỏi hình thành ở phần trên của niệu quản thì nó nằm gần thận. Còn nếu ở phần thấp của niệu quản thì sỏi gần bàng quang.
Theo nghiên cứu được đưa ra trong một đánh giá năm 2014, 48% sỏi gần thận có thể tự trôi ra ngoài mà không cần can thiệp điều trị, và khả năng này lên tới 79% đối với sỏi hình thành gần bàng quang.
Làm thế nào để đẩy nhanh quá trình đào thải sỏi thận
Cách tốt nhất để giúp đẩy nhanh quá trình đào thải sỏi thận là uống nhiều nước. Lượng dịch dư thừa làm tăng số lượng nước tiểu bài xuất, giúp đẩy viên sỏi di chuyển ra ngoài.
Một số cách sau có thể giúp ngăn ngừa hình thành sỏi mới, cũng như ngăn tình trạng tăng kích thước ở những viên sỏi đã có, đó là :
- Hạn chế ăn protein
- Giảm lượng canxi
- Tiêu thụ ít muối hơn
- Ăn nhiều trái cây họ cam chanh
Trái cây họ cam chanh chứa citrate, giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận.
Ngoài ra, chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ có thể đề nghị một chế độ dinh dưỡng đặc biệt cho bạn nhằm kiểm soát sỏi thận.
Thuốc giảm đau
Sỏi thận di chuyển trong đường tiết niệu có thể gây đau, nguồn: https://www.medicalnewstoday.comSỏi thận di chuyển trong đường tiết niệu có thể gây khó chịu và thậm chí đau đớn. Trong một số trường hợp, dùng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen có thể đem lại hiệu quả.
Nếu bạn đau quá nhiều thì nên đi khám, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn.
Khi nào cần đi khám
Đó là khi cơn đau dai dẳng ở lưng hoặc vùng hông.
Sỏi thận nhỏ có thể tự trôi ra ngoài, ít gây khó chịu. Tuy nhiên, những viên sỏi lớn có thể gây đau dữ dội và tăng nguy cơ biến chứng.
Đau là dấu hiệu cho thấy người bệnh nên tới gặp bác sĩ nhằm xác định họ có cần phương pháp điều trị nào khác hay không.
Ngoài ra người bệnh cũng nên đi khám nếu họ gặp các triệu chứng sau:
- Đau dữ dội và dai dẳng ở lưng hoặc vùng hông.
- Nước tiểu đục hoặc có mùi hôi
- Cảm giác đau rát khi đi tiểu
- Có máu trong nước tiểu ( hay còn gọi là tiểu máu)
- Sốt và gai lạnh
- Nôn mửa
Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng thận, cần điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn
Điều trị và phẫu thuật
Có một số phương pháp điều trị không phẫu thuật cho sỏi thận, bao gồm:
- Thuốc chẹn alpha: Những loại thuốc này làm giãn niệu quản, giảm đau do co thắt và giúp sỏi dễ dàng trôi ra ngoài hơn.
- Thuốc chẹn kênh canxi: Những loại thuốc này cũng làm giãn niệu quản.
- Tán sỏi: phương pháp này sử dụng sóng âm để phá vỡ viên sỏi thành những mảnh nhỏ có thể trôi ra ngoài dễ dàng hơn.
Phẫu thuật hiếm khi là lựa chọn điều trị đầu tiên. Tuy nhiên, sỏi thận lớn hơn 6 mm cần phải phẫu thuật ngay. Những viên sỏi lớn này có thể cắm vào niệu quản, gây nhiễm trùng và tổn thương thận.
Có hai lựa chọn phẫu thuật chính để loại bỏ sỏi thận: nội soi niệu quản ngược dòng và phẫu thuật lấy sỏi thận qua da.
Nội soi niệu quản ngược dòng cần gây mê toàn thân. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ loại bỏ hoặc phá vỡ sỏi bằng các dụng cụ nhỏ đưa qua niệu đạo. Sau đó, họ có thể đặt một stent bên trong niệu đạo để tránh hẹp tắc. Điều này cho phép các mảnh vụn nhỏ đi qua dễ dàng hơn.
Trong quá trình phẫu thuật lấy sỏi thận qua da, phẫu thuật viên sẽ loại bỏ những viên sỏi rất lớn có kích thước từ 10 mm trở lên. Quá trình bao gồm việc loại bỏ sỏi trực tiếp từ thận thông qua một vết rạch nhỏ ở phía sau lưng. Quy trình này yêu cầu gây mê toàn thân và người bệnh cần nằm viện 1–2 ngày.
Hồi phục
Bệnh nhân có thể cần thuốc giảm đau trong quá trình hồi phục, nguồn: https://www.newscientist.comBệnh nhân có thể cần thuốc giảm đau trong quá trình hồi phục.
Khoảng thời gian phục hồi phụ thuộc vào cách loại bỏ sỏi. Nếu sỏi tự trôi ra hoặc nhờ can thiệp tối thiểu của thuốc, cơn đau ở mức độ nhẹ và qua nhanh hơn.
Nếu một người thực hiện tán sỏi - một thủ thuật ngoại trú, họ sẽ có thể về nhà ngay trong ngày. Thời gian phục hồi thường là ngắn và một phần phụ thuộc vào loại thuốc gây mê mà bác sĩ sử dụng.
Nếu cần phải phẫu thuật, bệnh nhân thường có thể trở lại các hoạt động bình thường trong vòng 1 ngày sau đó. Tuy nhiên, những người được đặt stent nên tránh các hoạt động cường độ cao cho đến khi nhân viên y tế tháo nó ra, thường là khoảng 1 tuần sau khi phẫu thuật.
Tổng kết
Sỏi thận thường gây đau đớn và có thể mất vài tuần để trôi ra ngoài qua đường tiết niệu. Bệnh nhân nên đi khám nếu sỏi gây đau nhiều hoặc nếu họ gặp các triệu chứng đáng lo ngại khác.
Có nhiều phương pháp điều trị sỏi thận. Điều trị bằng thuốc tập trung vào mục tiêu giảm đau và tạo điều kiện cho viên sỏi trôi ra ngoài dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, những viên sỏi quá lớn không thể trôi theo dòng nước tiểu, chúng có thể cần phẫu thuật để loại bỏ. Trong hầu hết các trường hợp bệnh nhân có thể trở lại các hoạt động bình thường trong vòng 1 hoặc 2 ngày sau khi phẫu thuật.
Xem thêm:
- Phẫu thuật điều trị sỏi thận là gì? Chỉ định khi nào và các phương pháp?
- 10 biện pháp trị sỏi thận hiệu quả tại nhà
- Chế độ dinh dưỡng dành cho người bị sỏi thận: Thực phẩm nên dùng và nên tránh
- 9 cách phòng ngừa bệnh sỏi thận
- Những điều phụ nữ cần biết về bệnh sỏi thận
