Các yếu tố kích hoạt ASMR gồm âm thanh và hình ảnh khác nhau, chẳng hạn như tiếng thì thầm, tiếng gõ móng tay hoặc nhìn bàn chải cọ trên bề mặt, có thể gây ra cảm giác râm ran này.
Nó tương tự như cảm giác gai lạnh, một số người cảm thấy thoải mái, dễ chịu khi nghe nhạc hoặc cảm giác náo nức mà bạn có thể có khi ngắm nhìn một phong cảnh rộng lớn, tuyệt đẹp.
Ngoài giúp bạn cảm thấy dễ chịu, ASMR cũng giúp giảm bớt cảm giác lo lắng.
Các nghiên cứu đầy hứa hẹn nhưng còn nhiều hạn chế
Người ta mới chỉ biết đến ASMR gần đây và các chuyên gia cũng mới bắt đầu khám phá những lợi ích tiềm năng của hiện tượng này.
Các bằng chứng hiện có phần lớn là tự báo cáo của những người xem video kích thích tạo ASMR vì nhiều lý do khác nhau. Một số nghiên cứu đã tìm thấy nhiều kết quả đầy hứa hẹn, mặc dù các tác giả này đồng ý rằng cần phải nghiên cứu thêm.
Sadie Bingham, một nhân viên xã hội chuyên về điều trị lo âu tại Gig Harbour, Washington, giải thích: “Tùy thuộc vào độ nhạy cảm và tính cảm thụ của bạn, trải nghiệm ASMR được cho là mang lại cảm giác bình tĩnh và hạnh phúc.
Theo nghiên cứu từ năm 2015, một số người nhận thấy trải nghiệm ASMR giúp giảm tâm trạng tiêu cực, bao gồm cả trầm cảm hoặc căng thẳng, đồng thời nó cũng giúp giảm đau mãn tính cho một số người.
Nghiên cứu vào năm 2018 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy xem video ASMR có thể làm giảm nhịp tim, dẫn đến trạng thái thư giãn và bình tĩnh. Các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng nhiều người đã xem video cho biết họ tăng cảm giác được kết nối với những người khác, điều này có tác động tích cực đến sức khỏe chung.
Nghiên cứu bổ sung từ năm 2018 ủng hộ những tác dụng này, những người xem khác nhận thấy video ASMR đã giúp họ:
- Thư giãn
- Ngủ tốt hơn
- Cảm thấy thoải mái hoặc được chăm sóc
- Bớt lo lắng hoặc đau đớn
- Cảm thấy tốt hơn khi bị ốm hoặc khó chịu
Xem video cũng có thể giúp bạn phân tâm khỏi những suy nghĩ lo lắng, đồng thời giúp tăng cảm giác thư giãn.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết chính xác tại sao và bằng cách nào ASMR tác động đến mọi người. Tuy nhiên, như Bingham lưu ý, “bất kỳ trải nghiệm nào không gây hại cho bạn hoặc bất kỳ ai khác, đồng thời có thể tạo ra cảm giác hạnh phúc, trải nghiệm được coi là có lợi từ quan điểm trị liệu”.
Nếu muốn thử, bạn có nhiều lựa chọn
Bạn có thể nhận thấy cảm giác râm ran tương tự khi làm những việc hàng ngày, chẳng hạn như vuốt ve con mèo đang kêu, cắt tóc hoặc nghe ai đó thì thầm (đặc biệt là vào tai bạn).
Có cả một mảng Internet dành riêng cho mục đích kích hoạt phản ứng này.
Một số yếu tố kích hoạt không có tác dụng với tất cả mọi người, ngay cả với những người đã từng trải nghiệm ASMR. Ngoài ra, không phải mọi yếu tố kích hoạt đều tạo ra phản ứng giống nhau, vì vậy có thể bạn gặp phải một số lần thử không hiệu quả trước khi tìm thấy yếu tố kích hoạt ASMR tốt nhất cho bạn để giảm lo lắng.
Điều đó nói lên rằng, một số yếu tố kích hoạt có thể hữu ích hơn trong việc giảm lo lắng so với những yếu tố khác.
Yếu tố kích hoạt dựa trên âm thanh
Nhiều người cho biết video về một số âm thanh nhất định giúp họ thư giãn và cảm thấy bình tĩnh hơn, cũng như bớt lo lắng:
- Thì thầm. Người tạo kích thích ASMR (người trong video) chậm rãi thì thầm các cụm từ hoặc từ cụ thể mà bạn không thể hiểu được, đồng thời thực hiện một yếu tố kích hoạt ASMR khác, chẳng hạn như cọ vào micrô.
- Gõ. Bạn có thể nghe thấy tiếng móng tay hoặc đầu ngón tay gõ trên nhiều bề mặt khác nhau như bàn làm việc, chai thủy tinh hay ngọn nến. Ngoài ra, một số video cũng có thể bao gồm việc gõ vào các phím của bàn phím hoặc máy đánh chữ.
- Tiếng lật giấy. Bạn có thể nghe thấy âm thanh mượt mà khi lật những trang tạp chí hoặc sách giáo khoa bóng nhoáng, hoặc cuốn sách cũ.
- Tiếng vò/ gấp: có thể bao gồm những âm thanh như nhàu giấy, gấp nếp giấy hoặc lá giòn.
- Chú ý cá nhân. Bạn có thể nghe thấy những cụm từ tích cực thì thầm với bạn, cho bạn biết rằng bạn được đánh giá cao, an toàn và mọi thứ đều ổn.
- Tiếng viết. Nhiều người cảm thấy bình tĩnh khi nghe thấy tiếng bút chì hoặc bút máy di chuyển trên mặt giấy.
Kích hoạt thị giác
Nhiều video kết hợp một số yếu tố kích hoạt hình ảnh và âm thanh, nhưng bạn cũng có thể tìm video chỉ có yếu tố kích hoạt hình ảnh mà không có âm thanh.
Một số yếu tố kích hoạt thị giác được cho là hữu ích giúp giảm lo lắng bao gồm:
- Gấp quần áo. Một số người thấy điều này dễ chịu vì nó gợi nhớ họ về thời thơ ấu.
- Vuốt ve thú cưng. Nhìn thú cưng vui vẻ nhận được những lời âu yếm, đặc biệt là khi kết hợp với âm thanh của tiếng gầm gừ, có thể giúp mọi người cảm thấy thư giãn và thoải mái.
- Các chuyển động nhỏ. Chúng có thể bao gồm viết, chạm vào mặt hoặc chuyển động tay chậm.
- Chải/ vuốt: có thể xem cọ trang điểm quét lên bề mặt hoặc sự di chuyển của cọ khi ai đó vẽ. Một số người kích thích tạo ASMR sử dụng cọ quét lên ống kính để mô phỏng như đang quét lên mặt của bạn.
- Chải tóc. Bạn đã bao giờ cảm thấy thư giãn khi được ai đó chải đầu, vuốt ve hoặc nghịch tóc mình chưa? Video chải tóc mang lại cảm giác thoải mái và bình tĩnh giống như vậy cho nhiều người.
- Pha sơn. Nhiều người báo cáo rằng họ xem sự pha trộn màu sắc sẽ cảm thấy thư giãn và hài lòng.
Vuốt ve thú cưng hay tiếng gõ bàn phím đều có thể tạo ra phản ứng ASMR. Nguồn: https://www.healthline.com Tuy nhiên, yếu tố kích hoạt không dành cho tất cả mọi người
ASMR không đem lại hiệu quả cho tất cả mọi người.
Nghiên cứu từ năm 2017 cho thấy việc này có thể liên quan đến các đặc điểm trong mô hình 5 tính cách lớn (Big Five personality traits).
Những người trải nghiệm ASMR có xu hướng:
- Đạt điểm cao hơn trên thang điểm về sẵn sàng trải nghiệm (Openness-to-Experience) và tâm lý bất ổn (Neuroticism)
- Điểm thấp hơn trong các thước đo về tận tâm (Conscientiousness), hướng ngoại (Extraversion) và dễ chịu (Agreeableness)
Những người không trải nghiệm ASMR thường báo cáo rằng video khiến họ cảm thấy rùng mình, bất ổn, bối rối hoặc buồn chán. Ngay cả ở những người đã trải qua ASMR, một số tác nhân kích hoạt âm thanh hoặc hình ảnh nhất định có thể không đem lại hiệu quả như mong muốn.
Một số người cũng lưu ý rằng trong khi các tác nhân kích thích nhất định giúp họ giảm lo lắng, thì các tác nhân kích thích khác đôi khi làm tăng các triệu chứng của họ.
Trải nghiệm ASMR dường như có phần nào đó liên quan với hội chứng sợ hãi âm thanh (misophonia)- một hiện tượng khác chưa được hiểu đầy đủ. Những người mắc hội chứng này, nghĩa đen có nghĩa là “ghét âm thanh”, trải qua phản ứng cực kỳ bất lợi với những âm thanh cụ thể.
Những âm thanh này khác nhau ở mỗi người, nhưng các yếu tố kích hoạt hội chứng sợ hãi âm thanh phổ biến bao gồm những âm thanh lặp đi lặp lại như:
- Tiếng vỗ/ gõ
- Tiếng nhai, uống, lạo xạo hoặc các âm thanh ăn uống khác
- Tiếng thở hoặc sụt sịt
- Tiếng cắt móng tay
Âm thanh phát ra khi ăn uống có thể gây khó chịu cho những người mắc hội chứng sợ hãi âm thanh. Nguồn: https://www.additudemag.comNhững âm thanh này có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng, căng thẳng, hoảng sợ hoặc thậm chí tức giận. Một video ASMR bao gồm tiếng gõ hoặc thở có thể kích thích những cảm giác này thay vì giúp bạn thư giãn.
Nếu bạn thử xem video ASMR và không nhận thấy bất kỳ phản ứng nào, bạn có thể tìm thấy các yếu tố kích hoạt của mình qua các video khác hữu ích hơn. Bingham khuyên rằng chỉ cần sử dụng khả năng phán đoán tốt nhất của bạn.
Bà ấy nói, nếu bạn cảm thấy không an toàn, không thoải mái hoặc trải qua các phản ứng tiêu cực, tốt nhất là "dừng lại hoặc tiến hành một cách thận trọng”.
Những điều cần lưu ý
Mặc dù ASMR giúp nhiều người vượt qua các triệu chứng căng thẳng hoặc lo lắng nhẹ, nhưng nó không thay thế cho các phương pháp điều trị lo âu khác, chẳng hạn như thuốc.
Bingham nói: “Hiếm khi có một thứ đơn lẻ giải quyết được mọi vấn đề. Điều này đặc biệt đúng với sức khỏe tâm thần."
Bà tiếp tục giải thích: nếu trải nghiệm ASMR giúp bạn giảm bớt lo lắng và cải thiện sức khỏe, thì ASMR có thể là đủ.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là một số người báo cáo rằng họ dung nạp với một số tác nhân theo thời gian và cần phải tạm nghỉ để thấy lại được những lợi ích của ASMR.
Nếu ASMR chỉ làm giảm tạm thời các triệu chứng của bạn hoặc không còn tác động nhiều đến nỗi đau của bạn, thì tốt nhất bạn nên liên hệ với bác sĩ trị liệu, người có thể hỗ trợ và giúp bạn kiểm soát các triệu chứng lâu dài hơn.
Ngay cả khi bạn đã có liệu pháp điều trị, không có lý do gì để ngừng sử dụng đồng thời ASMR nếu nó tiếp tục có hiệu quả với bạn.
Điểm mấu chốt
Các nhà nghiên cứu vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về ASMR, bao gồm tại sao và bằng cách nào nó đem lại hiệu quả. Tuy nhiên, rõ ràng là ASMR có vẻ giúp ích cho một số người.
Nếu bạn không gặp ASMR, việc xem các video kích hoạt có thể tạo ra cảm giác buồn chán hoặc khó chịu. Nhưng những video này cũng có thể giúp bạn thoát khỏi những suy nghĩ lo lắng và cảm thấy thư thái hơn.
Trải nghiệm ASMR vào cuối ngày là một cách tiếp cận ít rủi ro để đối phó với lo lắng và các vấn đề liên quan.
