Đau gót chân thường có nguyên nhân do viêm cân gan chân. Đây chính là nguyên nhân phổ biến nhất của đau gót chân. Đau sau gót chân là do viêm gân Achilles.
Đau cũng có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài của gót chân và bàn chân.
Trong hầu hết các trường hợp, cơn đau không phải do chấn thương. Lúc đầu, cơn đau thường nhẹ, nhưng ngày càng nghiêm trọng hơn thậm chí có thể gây tàn phế. Cơn đau thường biến mất mà không cần điều trị, nhưng đôi khi nó cũng có thể tồn tại dai dẳng và trở thành mãn tính.
Các nguyên nhân gây đau gót chân như viêm khớp, nhiễm trùng, bệnh tự miễn, chấn thương hoặc vấn đề liên quan đến thần kinh.
Một số thông tin nhanh về chứng đau gót chân:
- Đau gót chân thường bị ở dưới gót chân hoặc ngay sau gót chân.
- Đau thường tiến triển dần dần ở vùng gót chân mà không phải do chấn thương và thường xảy ra khi đi giày bệt.
- Trong hầu hết các trường hợp, đau thường xảy ra ở dưới bàn chân, về phía trước của gót chân.
- Chăm sóc tại nhà như nghỉ ngơi, chườm đá, đi giày phù hợp và các vật dụng hỗ trợ bàn chân thường là đủ để giảm đau gót chân.
Nguyên nhân
Nguồn ảnh: footandankleassoc.comĐau gót chân thường không phải do chấn thương, chẳng hạn như trẹo hoặc ngã, mà do căng thẳng lặp đi lặp lại và va đập của gót chân.
Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Viêm cân gan chân: Cân gan chân là một dây chằng giống như dây cung chắc chắn chạy từ xương gót đến đầu bàn chân. Loại đau này thường xảy ra khi bất thường về hình dáng bàn chân, ví dụ nếu vòm bàn chân quá cao hoặc thấp. Khi cân gan chân bị kéo căng quá mức, các mô mềm sẽ bị viêm. Điều này thường xảy ra ở nơi nó gắn vào xương gót chân, nhưng đôi khi nó ảnh hưởng đến phần giữa của bàn chân. Cảm thấy đau dưới bàn chân, đặc biệt là sau khi nghỉ ngơi trong thời gian dài. Chuột rút cơ vùng bắp chân có thể xảy ra nếu gân Achilles bị thắt lại.
Viêm bao hoạt dịch gót chân: Tình trạng viêm có thể xảy ra ở mặt sau của gót chân, trong một bao xơ chứa đầy dịch. Nó có thể là do gót chân tiếp đất không cẩn thận, va đập vào vật cứng hoặc do áp lực từ giày dép. Có thể cảm thấy đau sâu bên trong gót chân hoặc ở phía sau gót chân. Đôi khi, gân Achilles có thể sưng lên. Khi bệnh tiến triển, cơn đau thường trở nên tồi tệ hơn.
Gai xương vùng mặt sau xương gót: thường gặp ở thanh thiếu niên do xương gót chân chưa hoàn toàn trưởng thành, lại cọ xát quá mức dẫn đến hình thành gai xương. Tình trạng này thường bị gây ra bởi bàn chân bẹt hoặc mang giày cao gót sớm trước khi xương hoàn toàn trưởng thành.
Hội chứng đường hầm cổ chân: Một dây thần kinh lớn ở phía sau bàn chân bị chèn ép, loại chèn ép thần kinh này có thể xảy ra ở mắt cá chân hoặc bàn chân.
Viêm gót chân mãn tính: Điều này là do miếng đệm gót chân quá mỏng hoặc do bước chân nặng nề.
Gãy xương do mỏi: Điều này có liên quan đến tình trạng căng thẳng lặp đi lặp lại, tập thể dục thể thao gắng sức, hay làm việc chân tay nặng nhọc. Những người chạy bộ đặc biệt dễ bị gãy xương do mỏi, hay gặp ở xương bàn chân. Nó cũng có thể bị gây ra bởi tình trạng loãng xương.
Bệnh Severs: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau gót chân ở các vận động viên trẻ em và thanh thiếu niên, gây ra bởi việc sử dụng quá mức và lặp đi lặp lại các tổn thương vi mô ở các sụn tăng trưởng của xương gót chân. Bệnh thường gặp ở trẻ em từ 7 đến 15 tuổi.
Viêm gân gót: Đây còn được gọi là bệnh thoái hóa gân,
là một tình trạng mãn tính liên quan đến sự thoái hóa tiến triển của gân Achilles. Đôi khi gân Achilles không hoạt động bình thường do nhiều vết rách nhỏ của gân, điều này có thể dẫn đến không thể tự chữa lành và sửa chữa một cách chính xác. Khi gân Achilles bị căng dãn một cách quá mức, các vết rách nhỏ hình thành, cuối cùng gân dày lên, yếu đi và khiến người bệnh trở nên đau đớn.
Các nguyên nhân khác của đau gót chân bao gồm:
- Đứt gân gót
- Rách cân gan chân
- Hội chứng chèn ép thần kinh Baxter
- Gãy xương gót chân do mỏi
- Nang xương gót chân
- Các tổn thương mô mềm
- Rách gân gấp ngắn
- Viêm khớp hệ thống (lupus, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến)
- Bầm gót chân
- Các vấn đề về mạch máu
- Sai tư thế khi đi bộ hoặc chạy
- U nang xương, một u nang chứa đầy chất lỏng trong xương
- Bệnh gút, khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao dẫn đến các tinh thể urat bắt đầu tích tụ quanh khớp, gây viêm và đau dữ dội
- U thần kinh, hoặc u thần kinh Morton, khi dây thần kinh bị sưng lên thường là ở giữa gốc của ngón chân thứ hai và thứ ba
- Viêm tủy xương, một nhiễm trùng của xương hoặc tủy xương dẫn đến viêm xương
Viêm tủy xương có thể do chấn thương hoặc phẫu thuật, hoặc nhiễm trùng có thể xâm nhập vào mô xương theo đường máu. Các triệu chứng bao gồm đau ở sâu và co thắt cơ ở vùng viêm, kèm theo sốt.
Bệnh thần kinh ngoại biên liên quan đến tổn thương dây thần kinh, có thể dẫn đến đau và tê ở bàn tay và bàn chân. Nó có thể là hậu quả của chấn thương, nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa và tiếp xúc với chất độc. Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân phổ biến.
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn tiến triển, gây viêm và đau ở khớp, mô xung quanh khớp và các cơ quan khác trong cơ thể con người. Nó thường ảnh hưởng đến các khớp ở bàn tay và bàn chân trước tiên, nhưng bất kỳ khớp nào cũng có thể bị ảnh hưởng.
Đau hai bên bàn chân
Đau phía bên bàn chân bên ảnh hưởng đến bên ngoài gót chân hoặc bàn chân, và đau ở giữa bàn chân ảnh hưởng đến cạnh bên trong. Những điều này có thể là do:
- Gãy xương do mỏi
- Bong gân
- Hội chứng Cuboid, khi một xương nhỏ ở bàn chân bị viêm do trật khớp
- Viêm gân mác, khi căng dãn lặp đi lặp lại sẽ kích thích gân
- Bệnh dính khớp cổ chân, một vấn đề bẩm sinh ở chân
- Biến dạng ngón chân cái, chai chân
- Viêm gân chày sau, do mỏi và hoạt động quá sức
Hầu hết các nguyên nhân gây đau bàn chân là do cơ học, liên quan đến căng thẳng, chấn thương hoặc các vấn đề về cấu trúc xương.
Điều trị
Nguồn ảnh: csp.org.ukHầu hết bệnh nhân có thể phục hồi với các phương pháp điều trị bảo tồn trong vòng vài tháng. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) giúp giảm đau và sưng.
- Tiêm corticosteroid có thể có tác dụng nếu NSAID không hiệu quả, nhưng nên thận trọng vì có thể có tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài.
- Vật lý trị liệu: có thể tập các bài tập kéo căng cân gan chân và gân Achilles, đồng thời tăng cường cơ bắp chân, giúp mắt cá và gót chân ổn định hơn.
- Băng dán thể thao giúp phần dưới bàn chân được hỗ trợ tốt hơn.
- Dụng cụ chỉnh hình hoặc dụng cụ hỗ trợ, miếng lót có thể giúp sửa chữa các tật ở bàn chân, đồng thời đệm và nâng đỡ vòm bàn chân trong quá trình điều trị.
Liệu pháp sóng xung kích thích ngoài cơ thể hướng sóng âm vào vùng bị ảnh hưởng để kích thích quá trình chữa lành. Điều này chỉ được chỉ định cho những trường hợp triệu chứng kéo dài và không đáp ứng với liệu pháp bảo tồn.
Phẫu thuật
Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, bác sĩ phẫu thuật có thể tách cân gan chân ra khỏi xương gót chân nhưng điều này có thể làm suy yếu vòm bàn chân.
Nẹp ban đêm
Một thanh nẹp ban đêm có thể được trang bị cho bắp chân và bàn chân, được giữ trong khi ngủ. Điều này giữ cho cân gan chân và gân Achilles được kéo căng suốt cả một đêm. Bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng chúng.
Điều trị viêm bao hoạt dịch gót chân
Nếu có thể phân biệt được viêm bao hoạt dịch gót chân như một tình trạng riêng biệt với viêm cân gan chân, thì cách điều trị hiệu quả có thể là sử dụng đế đệm hoặc miếng lót gót chân để hạn chế các cử động gây ra vấn đề.
Nghỉ ngơi cũng được khuyến khích và có thể cần tiêm steroid.
Điều trị vết bầm ở gót chân
Viêm sau gót chân có thể thuyên giảm khi chườm đá và thay giày dép phù hợp hơn. Các miếng dán có thể giúp giảm đau tạm thời. Tiêm cortisone có thể giúp giảm đau.
Đối với hầu hết mọi người, điều trị sẽ chữa khỏi đau gót chân trong vòng 6 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng và nếu cơn đau kéo dài, có thể cần phải phẫu thuật.
Bài tập
Nguồn ảnh: medicalnewstoday.comCác bài tập để kéo căng cơ bắp chân có thể hữu ích.
Dưới đây là một số ví dụ:
- Ngồi trên ghế, giữ thẳng chân, đồng thời gập và mở rộng khớp cổ chân. Lặp lại 10 lần cho mỗi chân.
- Đứng quay mặt vào tường. Đặt bàn chân bị đau gót chân sau bàn chân kia. Giữ đầu gối trước gập và chân sau thẳng, với bàn chân song song với mặt đất. Đẩy hông về phía trước về phía tường cho đến khi bạn cảm thấy bắp chân của bạn căng ra. Lặp lại động tác này 10 lần.
- Nếu đau cả hai gót chân, hãy kéo căng cả hai bắp chân.
Các biện pháp khắc phục tại nhà
Chăm sóc tại nhà có thể giúp loại bỏ chứng đau gót chân không nghiêm trọng.
Bao gồm:
Nghỉ ngơi: Tránh chạy hoặc đứng trong thời gian dài, đi bộ trên nền cứng và bất kỳ hoạt động nào có thể gây mỏi cho gót chân.
Nước đá: Đặt một túi đá được bọc trong vải lên vùng bị đau trong khoảng 15 phút, không đặt trực tiếp lên da.
Giày dép: Giày vừa vặn và hỗ trợ tốt là điều rất quan trọng, đặc biệt là đối với các vận động viên.
Hỗ trợ bàn chân: Giày độn gót và lót gót chân có thể giúp giảm các triệu chứng.
Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng Botox có thể giúp điều trị bệnh viêm cân gan chân.
Một nghiên cứu khác đã cho thấy rằng việc cung cấp một liều lượng tiêu chuẩn của liệu pháp bức xạ bên ngoài, tương tự như được sử dụng trong chụp X quang hoặc trong điều trị ung thư, có thể hữu ích.
Phòng ngừa
Phòng ngừa đau gót chân liên quan đến việc giảm áp lực lên gót chân.
Lời khuyên dành cho bạn:
- Mang giày khi đi trên mặt đất cứng và không đi chân trần
- Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh để giảm áp lực lên gót chân
- Chọn giày có gót làm bằng vật liệu có thể hấp thụ lực hoặc sử dụng miếng đệm gót chân.
- Đảm bảo giày vừa vặn và không bị mòn gót hoặc đế
- Tránh những đôi giày khiến bạn cảm thấy đau
- Để chân nghỉ ngơi thay vì đứng nếu bạn dễ bị đau gót chân
- Khởi động đúng cách trước khi tham gia các môn thể thao và các hoạt động có thể gây áp lực cho gót chân
- Mang giày thể thao phù hợp cho từng nhiệm vụ
Triệu chứng
Đau gót chân thường bắt đầu từ từ và dần trở nên nghiêm trọng hơn. Thường không có chấn thương ở vùng bị ảnh hưởng. Đau gót chân thường xảy ra khi đi giày bệt. Giày dép phẳng có thể kéo căng cân gan chân khiến cho khu vực này trở nên sưng tấy hoặc bị viêm. Tuy nhiên, nếu có rách cân, cơ vùng gót chân sẽ gây đau dữ dội. Bệnh nhân có thể nhận thấy tiếng bong rách gân tại thời điểm bị thương và kèm theo đau chói.
Đau gót chân thường là đau vùng dưới bàn chân hoặc về phía trước của gót chân.
Các triệu chứng có thể tồi tệ hơn ngay sau khi rời khỏi giường vào buổi sáng và sau một khoảng thời gian nghỉ ngơi trong ngày, sau đó cải thiện khi hoạt động nhẹ. Chúng có thể trở nên tồi tệ hơn vào cuối ngày.
Khi nào cần đi khám
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn gặp phải những triệu chứng sau:
- Đau dữ dội với sưng tấy gần gót chân
- Đau, tê hoặc ngứa ran ở gót chân và sốt
- Đau gót chân và sốt
- Khó để đi lại bình thường
- Khó gập bàn chân xuống hoặc kiễng chân lên
Bạn nên sắp xếp đi khám nếu:
- Đau gót chân kéo dài trong hơn một tuần
- Đau gót chân vẫn tồn tại khi bạn không đứng hoặc đi bộ
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ khám bàn chân và hỏi về cơn đau, về mức độ đi lại và đứng của người đó, loại giày dép họ sử dụng và chi tiết về bệnh sử của họ.
Bác sĩ sẽ kiểm tra các cơ, bắt đầu từ đầu gối và tìm kiếm bất kỳ thay đổi hình dạng hoặc bất thường trên da. Những điều này có thể giúp phân biệt giữa tình đau xương do tăng trưởng, bệnh vẩy nến và các tình trạng khác.
Bóp gót chân có thể giúp phát hiện các vấn đề về thần kinh, sự hiện diện của u nang hoặc gãy xương do mỏi. Các biện pháp này thường có thể đủ để chẩn đoán, nhưng đôi khi cần xét nghiệm máu hoặc chụp cắt lớp.
Viêm cân gan chân là loại đau gót chân phổ biến nhất, nhưng có thể do nhiều nguyên nhân khác. Chẩn đoán chính xác có thể giúp điều trị hiệu quả tình trạng bệnh.
Xem thêm:
