Theo Học viện phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, nghỉ ngơi, chườm đá, băng ép và nâng cao chân (RICE) có thể giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ điều trị.
Bài viết này tìm hiều sự hình thành các vết bầm tím, điều trị và cách nhận biết vết bầm tím do chấn thương nặng như gãy xương.
Vết bầm tím là gì?
Vết bầm tím hoặc vết tụ máu hình thành khi các mạch máu nhỏ dưới da bị vỡ, nhưng lớp da không bị tổn thương. Máu rò rỉ ra khỏi các mao mạch bị vỡ này vào các mô mềm xung quanh, gây ra đổi màu trên da.
Có ba loại bầm tím:
- Dưới da, xảy ra ngay dưới bề mặt da
- Trong cơ
- Bầm tím xương là một chấn thương của xương
Vết bầm ở xương thường gây đau nhiều. Các bác sĩ có thể phát hiện bằng chụp cộng hưởng từ vì trên X-quang không nhìn thấy tổn thương.
Vết bầm trên đầu gối có thể xuất hiện trên da, gân, dây chằng hoặc xương vùng đầu gối bị tổn thương. Ví dụ, chấn thương đầu gối có thể gây rách dây chằng chéo trước, ngoài ra còn có thể bị bầm tím.
Đặc điểm bầm tím đầu gối
Vết bầm tím trên đầu gối có màu đen, xanh hoặc tím trên da sáng hơn hoặc tím sẫm hoặc nâu trên da sẫm màu. Vết bầm tím có thể thay đổi màu sắc, chuyển dần sang màu vàng hoặc xanh khi khỏi.
Các triệu chứng do bầm tím đầu gối như:
- Đau và nhạy cảm
- Sưng tấy
- Cứng khớp
- Yếu
- Sung nề do tụ máu
Nếu bầm ở xương có thể gây cứng khớp, sưng nề và mất nhiều thời gian để hồi phục. Tuy nhiên, nếu không kèm theo các triệu chứng khác, hầu hết các vết bầm tím không nghiêm trọng và thường tự lành.
Nguyên nhân của vết bầm tím đầu gối
Nguyên nhân của những vết bầm tím ở đầu gối thường do vật dụng cùn đánh trực tiếp vào. Điều này có thể xảy ra do ngã hoặc khi đập đầu gối vào một vật cứng.
Bầm tím cũng có thể kèm theo các chấn thương khác như gãy xương, rạn xương, rách gân hoặc trật khớp.
Người lớn tuổi có nhiều khả năng bị bầm tím hơn người trẻ tuổi. Ngoài ra, một số người có thể dễ bị bầm tím hơn.
Bầm tím không do chấn thương
Đôi khi, một số người bị bầm tím và không biết vì sao chúng xuất hiện. Tuy nhiên, một số tổn thương giống như vết bầm tím trên da không phải do chấn thương có thể là do các ban xuất huyết.
Ban xuất huyết không giống như bầm tím, mặc dù nhìn giống nhau. Triệu chứng này có thể xảy ra do các nguyên nhân khác như:
- Thuốc chống đông như aspirin hoặc warfarin
- Suy dinh dưỡng và thiếu hụt vitamin
- Tình trạng viêm nhiễm như bệnh lupus
- Viêm mạch máu
- Rối loạn chảy máu hoặc đông máu như bệnh hemophilia
- Bệnh gan như xơ gan
- Nhiễm trùng gây ra chất độc tích tụ trong máu như nhiễm trùng huyết
- Một số loại ung thư như bệnh bạch cầu
Nếu các mảng màu đỏ hoặc tím dưới da tự nhiên xuất hiện mà không thể giải thích được, tốt nhất nên đi khám bác sĩ.
Cách điều trị bầm tím đầu gối
Phương pháp RICE là một phương pháp khắc phục bầm tím đầu gối có thể áp dụng tại nhà. Phương pháp này bao gồm:
- Nghỉ ngơi
- Chườm đầu gối bằng một miếng gạc hoặc túi đá bọc bởi khăn mỗi lần 20 phút, chườm vài lần mỗi ngày
- Băng ép nhẹ đầu gối bằng băng mềm
- Nâng đầu gối cao hơn tim nếu có thể, để ngăn máu ứ lại
Không chườm đá trực tiếp lên da hoặc dùng kim để làm chảy máu ở vết bầm. Nếu vết bầm sưng lớn và giảm kích thước sau vài ngày, bác sĩ có thể cần phải dẫn lưu.
Thời gian vết bầm tím đầu gối lành lại
Đầu gối bị bầm tím thường sẽ lành trong khoảng 2 – 4 tuần. Bầm ở xương có thể mất từ 1 – 2 tháng hoặc lâu hơn nếu vết bầm lớn.
Cách phân biệt giữa bầm tím đầu gối và gãy xương
Đôi khi, một cú đánh trực tiếp vào đầu gối gây ra bong gân hoặc gãy xương bánh chè. Có thể khó phân biệt được sự khác biệt các chấn thương này.
Gãy xương bánh chè có thể gây ra:
- Đau trên và xung quanh xương bánh chè
- Đau khi di chuyển đầu gối
- Sưng tấy
- Khó duỗi chân
- Biến dạng đầu gối do các mảnh xương gãy
Khi bị bong gân hoặc gãy xương bánh chè có thể xuất hiện triệu chứng đau dữ dội, bầm tím hoặc sưng tấy khoảng 30 phút sau khi bị thương. Bác sĩ có thể xác định gãy xương bằng phim chụp X-quang.
Khi nào cần đi khám bác sĩ
Bạn nên đi khám bác sĩ khi:
- Vết bầm đầu gối không cải thiện trong vòng 2-4 tuần
- Khối máu tụ trên đầu gối tăng kích thước mà không thuyên giảm sau vài ngày
- Có dấu hiệu gãy xương hoặc chấn thương nghiêm trọng hơn như sưng hoặc đau dữ dội
- Xuất hiện các mảng màu đỏ hoặc tím hoặc thay đổi màu sắc mà không phải do chấn thương
- Có dấu hiệu nhiễm trùng đầu gối như sưng tấy, chảy mủ và nóng
Bạn cũng nên đi khám ngay nếu sưng đau các cơ ở bàn chân, cẳng chân, mông hoặc cánh tay.
Đây có thể là triệu chứng của hội chứng chèn ép khoang, cần phải điều trị cấp cứu.
Tóm tắt
Đầu gối bị bầm tím thường là chấn thương nhẹ và sẽ tự lành trong vài tuần. Bầm ở xương có thể gây đau nhiều hơn và mất nhiều thời gian để chữa lành hơn.
Phương pháp RICE giúp làm giảm các triệu chứng và thúc đẩy quá trình lành vết thương ở đầu gối. Tuy nhiên, nếu bị đau và sưng dữ dội hoặc vết bầm tím không phải do chấn thương, nên đi khám bác sĩ.
Xem thêm:
- Đau khớp gối: Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa
- Đau đầu gối: Nguyên nhân, điều trị, hồi phục và phòng ngừa
- Chấn thương khớp gối: Phân loại, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
