Đau khớp là một tình trạng phổ biến. Thật khó để có được con số chính xác về số người phải đối mặt với vấn đề này. Nhưng một cuộc khảo sát quốc gia cho thấy có tới 30% người trưởng thành ở Mỹ cho biết bị đau khớp trong 30 ngày qua.
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, đau khớp được định nghĩa là cảm giác khó chịu xung quanh một hoặc nhiều khớp. Bên cạnh triệu chứng đau, bạn cũng có thể bị sưng, nóng, đỏ vùng quanh khớp hoặc đau tăng khi cử động.
Khi nguyên nhân gây đau khớp đã được xác định rõ ràng, thường bạn không cần quá lo lắng (mặc dù bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ nếu nó không khỏi). Nhưng nếu khớp bị đau và bạn không biết tại sao hoặc bạn cũng có những triệu chứng kỳ lạ khác mà bạn không thể giải thích, hãy gặp bác sĩ để được tư vấn, điều trị.
Trong một số ít các trường, cơn đau khớp là dấu hiệu cho thấy bạn đang gặp phải bệnh lý nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc rối loạn tự miễn dịch. Nhưng trong nhiều trường hợp, có thể tình trạng đau khớp là do một số nguyên nhân phổ biến hơn. Dưới đây là một số tình trạng gây ra đau khớp sắp xếp theo thứ tự từ hay gặp đến ít gặp
1. Đơn giản chỉ là bạn đang già đi.
Theo Michael B. Gerhardt, MD, chuyên gia y học thể thao và bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình tại Viện Cedars-Sinai Kerlan-Jobe ở Los Angeles, các khớp giúp nâng đỡ cơ thể trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên theo thời gian, điều này sẽ trở lên khó khăn - đặc biệt là các khớp chịu trọng lượng như đầu gối và hông. Sụn giống như chất gel có tác dụng giảm mài mòn, ma sát khớp theo thời gian.
Tiến sĩ Gerhardt nói: “Đau khớp là tình trạng hay gặp khi về già. Hầu hết, nếu chúng ta may mắn sống đủ lâu, chúng ta sẽ mắc một số loại đau khớp”.
Ngoài đầu gối và hông, bạn cũng có khả năng bị đau khớp ở vai theo thời gian. Gregory Gasbarro, M.D., bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình tại Trung tâm Vai, Khuỷu tay, Cổ tay và Bàn tay tại Trung tâm Y tế Mercy ở Baltimore, Maryland cho biết: “Nguồn gốc của những đợt đau khớp thường là các hoạt động nâng và với người lặp đi lặp lại.”
2. Một chấn thương cũ gây đau khớp trở lại
Tiến sĩ Gasbarro cho biết: Việc gặp phải chấn thương trước đó trong đời — cho dù có được điều trị hay không được điều trị — có thể làm tăng nguy cơ bị đau khớp sau này.
Các chấn thương như đứt dây chằng, tổn thương gân hoặc gãy xương có nguy cơ dẫn đến viêm theo thời gian, Tiến sĩ Gerhardt nói. Mặc dù bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát triệu chứng, nhưng họ không thể quay ngược thời gian và phục hồi hoàn toàn vết thương. Ông nói: “Vì vậy, nếu bạn bị rách dây chằng ở đầu gối ở độ tuổi 20, thì nó sẽ gây viêm khớp 10, 20 hoặc 30 năm sau”.
3. Viêm bao hoạt dịch.
Viêm bao hoạt dịch là tình trạng viêm sưng bao hoạt dịch. Đây là một túi nhỏ chứa đầy dịch và hoạt động giống như một tấm đệm giữa xương và các bộ phận chuyển động khác, như cơ, gân hoặc da của bạn, theo Viện Quốc gia về Bệnh khớp và Cơ xương và Da (NIAMS).
Viêm bao hoạt dịch gây sưng và đau xung quanh cơ, xương và khớp. Viêm bao hoạt dịch gặp ở bất kỳ vị trí khớp nào trên cơ thểm nhưng chủ yếu ở vai, khuỷu tay, cổ tay, hông, đầu gối và mắt cá chân. Tiến sĩ Gasbarro cho rằng, trong bao hoạt dịch này tập trung nhiều dây thần kinh nhận cảm giác đau khi bị sưng và viêm do chấn thương, do va chạm hoặc vận động quá sức.
Bạn cũng có thể bị viêm bao hoạt dịch mà không do chấn thương, chẳng hạn như đi khập khiễng sau khi bị đau thắt lưng - có khả năng dẫn đến viêm bao hoạt dịch ở đầu gối hoặc hông, Tiến sĩ Gerhardt nói.
Viêm bao hoạt dịch gây sưng, nóng đỏ, đau khớp gối. Nguồn: vivehealth.com.4. Bệnh lý tuyến giáp
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình bướm ở phía trước cổ với vai trò sản xuẩ ra các hormone kiểm soát cách cơ thể bạn sử dụng năng lượng. Những hormone đó tác động đến nhiều chức năng khác nhau trong cơ thể và nó “cho phép các khớp và cơ được bôi trơn, luôn khỏe mạnh,” Tiến sĩ Gerhardt nói.
Nếu bạn bị suy giáp, tuyến giáp sẽ không tạo đủ lượng hormone tuyến giáp mà cơ thể cần. Tiến sĩ Gerhardt nói: “Điều đó gây ảnh hưởng xấu đến khớp, khiến bạn dễ bị khó chịu hoặc chấn thương khớp.
5. Viêm khớp dạng thấp.
Viêm khớp dạng thấp (RA) khác với thoái hóa khớp (viêm xương khớp), một bệnh mà thường gặp ở người lớn tuổi.
Viêm khớp dạng thấp là một rối loạn tự miễn dịch, chủ yếu gặp ở phụ nữ. Trong số hơn 1,3 triệu người mắc bệnh này, 75% là nữ. Orrin Troum, MD, bác sĩ chuyên khoa thấp khớp tại Trung tâm Sức khỏe Providence Saint John ở Santa Monica, California, cho biết: “Thật đáng lo ngại khi bệnh gặp ở những bệnh nhân trẻ tuổi”. Bác sĩ nói, rằng mình đã thấy những bà mẹ mới sinh bị viêm nặng ở tay khiến họ phải rất vất vả chăm sóc con mình
Đau, sưng khớp và cảm thấy cứng vào buổi sáng là các triệu chứng kinh điển của bệnh viêm khớp dạng thấp. Bạn cũng có thể bị mệt mỏi, sốt hoặc sụt cân mà bạn không thể giải thích được.
Mặc dù không phải tất cả những nguyên nhân gây đau khớp này đều có thể điều trị khỏi. Một số bệnh nhân sẽ cần sử dụng một đợt kháng sinh hoặc các loại thuốc kê đơn khác. Một số có thể tự cải thiện theo thời gian và nghỉ ngơi. Nhưng bất kỳ cơn đau khớp kéo dài nào cũng nên đi khám bác sĩ. Họ có thể sẽ giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa thấp khớp, bác sĩ chuyên về bệnh viêm khớp, để đảm bảo bạn có được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
6. Viêm khớp do nguyên nhân nhiễm trùng
Nếu bạn bị một vết cắt hoặc vết thương hở mà không vệ sinh sạch sẽ bằng xà phòng và nước, “một khớp gần đó có thể bị nhiễm các vi khuẩn phổ biến như tụ cầu vàng hoặc liên cầu”, Tiến sĩ Troum nói. Bạn sẽ thấy vùng đó sưng và đau dữ dội, đồng thời đôi khi kèm theo sốt và ớn lạnh.
Đầu gối là khớp thường bị ảnh hưởng nhất, nhưng hông, mắt cá chân và cổ tay cũng có khả năng là mục tiêu. Bạn cân nhắc việc dùng kháng sinh tĩnh mạch và bác sĩ xem xét hút dịch từ khớp bị nhiễm trùng. Nếu không được điều trị, viêm khớp nhiễm trùng có nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng huyết toàn thân, thậm chí gây tử vong.
7. Bệnh gút.
Protein là một chất dinh dưỡng cực kỳ quan trọng tạo cảm giác no lâu khi ăn, hình thành nên cơ bắp và cảm thấy tràn đầy năng lượng — nhưng bạn có thể đã tiêu thụ quá nhiều protein.
Luga Podesta, M.D., bác sĩ y học thể thao và chuyên gia chỉnh hình ở Florida, giải thích: “Nếu bạn ăn quá nhiều protein, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều axit uric và không thể đào thải hết ra khỏi cơ thể. Điều này gây ra phản ứng viêm dữ dội."
Nó được gọi là bệnh gút, một trong những loại viêm khớp gây đau đớn nhất mà bạn có thể gặp phải. Các triệu chứng của bệnh gút như sưng, nóng, đỏ, đau thường xuất hiện đầu tiên ở ngón chân cái, sau đó lan sang các khớp khác.
Dư thừa protein không phải là yếu tố nguy cơ duy nhất. Uống quá nhiều rượu hoặc đồ uống có đường, bị mất nước hoặc dùng một số loại thuốc (như thuốc chẹn beta) cũng có nguy cơ làm bùng phát bệnh gút. Béo phì cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.
Bệnh gút biểu hiện đầu tiên thường là đau khớp ở vị trí ngón chân cái. Nguồn: medicalnewstoday.com.8. Bệnh Lyme
Hàng năm, 30.000 người được báo cáo bị bọ ve cắn. Đây là một động vật nhỏ sống ký sinh, có chứa vi khuẩn Borrelia burgdorferi hoặc Borrelia mayonii gây bệnh Lyme. Nhưng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tin rằng con số này thực tế còn cao hơn nhiều - lên đến 300.000 người
Tiến sĩ Podesta giải thích: “Vi khuẩn gây bệnh Lyme lây truyền sang người qua vết cắn, hút máu của bọ ve”. Các triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm mệt mỏi, sốt, nhức đầu và trong nhiều trường hợp, phát ban hình mắt bò. Ông cũng cho biết: “Tuy nhiên, có thể khó chẩn đoán nếu bạn không ở khu vực dịch tễ lưu hành bọ ve”.
Nếu bệnh không được chẩn đoán và điều trị, vi khuẩn có khả năng lây lan đến các khớp, đặc biệt là khớp gối. Bạn cũng gặp các triệu chứng khác như bị cứng cổ và đau tay và chân. Theo thời gian, tim và hệ thần kinh cũng có nguy cơ bị tổn thương
9. Bệnh lupus.
Lupus là bệnh tự miễn, “có khả năng gây phá hủy tất cả các khớp nếu không được điều trị", Tiến sĩ Troum nói. Những người mắc bệnh lupus có hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, gây tấn công nhầm vào các khớp, cũng như da, máu, thận và các cơ quan khác.
Cùng với sưng, đau các khớp, bạn có một số biểu hiện, như ban hình cánh bướm trên má, nhưng các triệu chứng ở mỗi người là khác nhau. Rụng tóc, khó thở, các vấn đề về trí nhớ, loét miệng, khô mắt và miệng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lupus.
10. Bệnh lậu
Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) này không chỉ biểu hiện ở bộ phận sinh dục mà còn có thể gây tàn phá các khớp. Tình trạng này gây đau đơn và còn được gọi là viêm khớp do lậu cầu. Bệnh gặp nhiều ở nữ giới hơn nam giới và đáng ngạc nhiên là nó phổ biến nhất ở các cô gái tuổi teen, đang ở độ tuổi hoạt động tình dục.
Nếu mắc bệnh này, bạn gặp có thể gặp phải triệu chứng sưng nóng, đỏ ở một khớp (mặc dù một số người có biểu hiện ở một số khớp lớn), cùng với các triệu chứng STD khác, Tiến sĩ Troum cho biết. Những dấu hiệu khác của bệnh lậu bao gồm cảm giác nóng rát khi bạn đi tiểu, tiết dịch dương vật hoặc tăng tiết dịch âm đạo.
