Có một số loại mụn cóc do các loại HPV khác nhau gây ra, chúng lây truyền qua tiếp xúc da với da.
Hầu hết các mụn cóc đều không đau và vô hại, đa phần mụn cóc sẽ tự biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng.
Tuy nhiên, phụ thuộc vào vị trí, kích thước và loại mụn cóc, một số người muốn loại bỏ chúng sớm. Trong trường hợp này, áp lạnh là một lựa chọn. Bác sĩ da liễu là người thực hiện hoặc trong trường hợp mụn cóc nhỏ, bệnh nhân có thể thử sử dụng bộ kit làm đông lạnh mà không cần kê đơn.
Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu phương pháp áp lạnh, bao gồm quy trình, lý do mọi người sử dụng cũng như hiệu quả của nó.
Quy trình
Bác sĩ da liễu thường bắt đầu bằng cách dùng dao nhỏ lấy tế bào da chết trên mụn cóc. Việc làm này giúp cho bề mặt da có chứa vi rút tiếp xúc nhiều hơn với tác nhân gây đóng băng, đó là nitơ lỏng.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể hướng dẫn bệnh nhân tự thực hiện công việc này tại nhà vào đêm trước ngày tiến hành thủ thuật.
Họ cũng có thể khuyên bạn nên thoa gel, kem và băng axit salicylic trước. Bạn có thể mua sản phẩm này trực tuyến.
Tiếp theo, bác sĩ da liễu sử dụng một đầu dò, bông gòn, que thăm dò (que test), hoặc một dụng cụ gọi là súng áp lạnh để cung cấp một lượng nitơ lỏng vào mụn cóc. Tuỳ vào lựa chọn của bác sĩ, nhưng tựu chung lại, nitơ lỏng sẽ tiếp xúc với da trong 10–20 giây.
Trong vòng 24 giờ sau khi làm thủ thuật, xuất hiện vết phồng rộp xung quanh mụn cóc. Sau khoảng 1 tuần, vết phồng rộp cùng với mụn cóc có thể được loại bỏ.
Hiện tại, các hướng dẫn khuyên nên tiến hành hai buổi áp lạnh để loại bỏ mụn cóc, tuy vậy có thể cần nhiều hơn, phụ thuộc vào kích thước của tổn thương.
Một nghiên cứu vào năm 2011 cho thấy thời gian giữa các lần áp lạnh là 2 tuần, không phải là 3 tuần, có thể làm giảm nguy cơ mụn tái phát và giảm thiểu các tác dụng phụ.
Lý do sử dụng phương pháp áp lạnh
Loại bỏ mụn cóc bằng cách sử dụng nitơ lỏng là phương pháp an toàn cho hầu hết người khỏe mạnh. Tuy nhiên, bác sĩ da liễu có thể đề xuất cách tiếp cận khác, tùy thuộc vào độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe.
Không phải lúc nào cũng cần loại bỏ mụn cóc thông qua phương pháp áp lạnh. Tổn thương thường tự khỏi mà không cần điều trị, đặc biệt là ở trẻ em.
Với người lớn, có thể cần sự can thiệp của y tế, đặc biệt nếu có dấu hiệu sau:
- Gây khó chịu hoặc đau đớn
- Tạo sự cọ sát hoặc chèn ép
- Tồn tại trên vài năm
- Tổn thương khiến bệnh nhân tự ti, lo lắng hoặc trầm cảm
- Đi lại không thoải mái hoặc khó nắm chặt đồ vật, hoặc bất cứ khó khăn nào trong sinh hoạt.
- Mụn cóc bàn chân, tổn thương hình thành trên lòng bàn chân
Trong trường hợp khác, những bệnh nhân có vấn đề về sức khỏe cần đến gặp chuyên gia. Học viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD-American Academy of Dermatology) khuyến cáo những người có bất kỳ tình trạng nào dưới đây cần đến gặp bác sĩ da liễu để loại bỏ mụn cóc:
- Mắc bệnh tiểu đường
- Suy giảm hệ miễn dịch
- Có nhiều mụn cóc
- Mụn cóc chảy máu, ngứa hoặc đau
- Mụn cóc trên mặt hoặc bộ phận sinh dục
Hiệu quả của phương pháp
Mặc dù nhiều bác sĩ sử dụng phương pháp áp lạnh để loại bỏ mụn cóc, tuy nhiên nghiên cứu về phương pháp này vẫn còn hạn chế so với điều trị bằng axit salicylic đậm đặc.
Tuy vậy, phương pháp áp lạnh có thể là cách tiếp cận hiệu quả nhất đối với một số loại mụn cóc. Ví dụ, một đánh giá năm 2012 cho thấy tỷ lệ thành công lên tới 60–86% trong điều trị mụn cóc sinh dục và mụn cóc thông thường.
Một nghiên cứu hồi cứu từ năm 2015 cho thấy tỷ lệ thành công trong việc loại bỏ mụn cóc thông thường là 75%, đồng thời phát hiện ra rằng phải mất trung bình 1,18 buổi để loại bỏ mụn cóc bằng áp lạnh.
Nghiên cứu khác năm 2019 cho thấy tỷ lệ thành công cao hơn khi sử dụng phương pháp áp lạnh loại bỏ mụn cóc sinh dục: 79–88%. Các nhà nghiên cứu cũng thấy rằng sử dụng phương pháp này an toàn với phụ nữ có thai.
Mụn cóc bàn chân có xu hướng khó điều trị nhất vì chúng phát triển hướng vào trong do áp lực cơ thể lên bàn chân. Mụn cóc lớn cũng có thể khó điều trị.
Điều quan trọng cần lưu ý là phẫu thuật lạnh hay phương pháp áp lạnh, không chữa khỏi nhiễm trùng HPV tiềm ẩn. Hiện tại, không có phương pháp điều trị nào có thể làm được.
Mụn cóc có thể liền và tái phát. Trong một số trường hợp, cơ thể có thể tự loại bỏ vi rút bằng cách tiêu diệt bất kỳ tế bào nào nhiễm HPV còn sót lại sau khi mụn cóc bị loại bỏ.
Các biện pháp điều trị mụn cóc tại nhà
Không có sản phẩm không kê đơn nào điều trị mụn cóc có chứa nitơ lỏng. Thay vào đó, chúng chứa hỗn hợp đimetyl ete, propan và đôi khi là isobutan.
Các sản phẩm áp lạnh tại nhà có thể không hiệu quả bằng phẫu thuật lạnh. Mặc dù chúng chứa cùng loại axit mà các bác sĩ sử dụng, nhưng axit có nồng độ thấp hơn nhiều và hóa chất làm đông của chúng cũng yếu hơn.
Các sản phẩm điều trị tại nhà có thể loại bỏ mụn cóc nhỏ, tuy nhiên chúng chỉ có thể tạm thời làm giảm kích thước hoặc giảm hình thành các mụn lớn hơn
Đôi khi, mọi người có thể sử dụng các phương pháp khác, chẳng hạn như dán băng keo trong vài tuần. Mặc dù vậy, những cách tiếp cận này không có bằng chứng mạnh mẽ về khoa học.
Nguy cơ và biến chứng
Hầu hết mọi người đều thấy đau nhẹ khi phẫu thuật lạnh và cảm giác bỏng rát sau tan băng.
Trong và ngay sau khi làm thủ thuật, vị trí điều trị có thể thay đổi màu sắc, sưng lên, kèm đau nhức trong vài ngày.
Khoảng 24 giờ sau khi làm thủ thuật, một vết phồng rộp hình thành xung quanh mụn cóc và nó sẽ biến mất trong vòng 2 hoặc 3 ngày.
Toàn bộ quá trình phục hồi thường mất khoảng một tuần và điều quan trọng là phải giữ cho khu vực này sạch sẽ, khô ráo và không bị ma sát hoặc bị đè ép trong khoảng thời gian này.
Rủi ro và biến chứng của thủ thuật phụ thuộc vào loại, kích thước và vị trí của mụn cóc.
Thông thường, mụn cóc bàn chân, mụn cóc lớn và mụn cóc ở khu vực chịu áp lực hoặc ma sát có xu hướng gây đau đớn và biến chứng nhiều nhất, chẳng hạn như sẹo hoặc tổn thương mô.
Các biến chứng tiềm ẩn khác của phẫu thuật lạnh bao gồm:
- Chảy máu
- Nhiễm trùng
- Quá trình liền sẹo lâu và hình thành vết loét
- Tổn thương thần kinh tạm thời quanh vị trí can thiệp
- Mất màu da vĩnh viễn
- Sẹo
- Tổn thương tái phát
- Rụng tóc
Bác sĩ da liễu có thể làm giảm nguy cơ biến chứng bằng cách giới hạn thời gian tiếp xúc nitơ lỏng dưới 30 giây.
Nhiễm trùng
Biến chứng nhiễm trùng thứ phát ở vị trí phẫu thuật lạnh là không phổ biến. Các triệu chứng bao gồm:
- Sưng tấy
- Mủ hoặc dịch trắng, vàng hoặc nâu chảy ra từ vết phồng rộp
- Sốt
- Đau tăng, đau nhói
- Không có dấu hiệu liền sau vài ngày chăm sóc
Khi có bất kỳ triệu chứng của nhiễm trùng thứ phát cần liên hệ với bác sĩ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc sát trùng tại chỗ hoặc thuốc kháng sinh đường uống.
Tổng kết
Đa phần mụn cóc biến mất mà không cần điều trị. Chúng ta có thể loại bỏ mụn cóc nhỏ bằng các sản phẩm không cần kê đơn.
Nếu mụn cóc lớn, nhiều hoặc tồn tại dai dẳng, tốt nhất bạn nên gặp chuyên gia để tiến hành cắt bỏ chúng. Điều này đặc biệt có lợi với bệnh nhân mắc một số bệnh lý mãn tính hoặc suy giảm hệ thống miễn dịch.
Để loại bỏ mụn cóc, bác sĩ da liễu có thể sử dụng phương pháp áp lạnh, bằng cách dùng nitơ lỏng tiếp xúc với da trong một thời gian ngắn. Thời gian điều trị khoảng 1 tuần, các biến chứng ghi nhận là rất hiếm, mặc dù có thể xảy ra.
Phương pháp áp lạnh không điều trị nhiễm HPV tiềm ẩn, chính vì vậy mụn cóc có thể mọc lại ở cùng một vị trí hoặc một vị trí khác.
Xem thêm:
- Phương pháp nào loại bỏ mụn cóc hiệu quả nhất?
- Mụn cóc dạng sợi mảnh: nguyên nhân, điều trị và phòng bệnh
- 4 phương pháp điều trị mụn cóc tại nhà
- Loại bỏ mụn cóc bằng băng keo: hiệu quả và phản ứng phụ
- Cách loại bỏ mụn cóc bằng axit salicylic
