Theo quan niệm dân gian, lòng bàn tay trái và phải bị ngứa tượng trưng cho việc một người sắp cho đi hoặc nhận lại một số tiền.
Tuy nhiên, có một số bệnh khiến lòng bàn tay của một người có thể bị ngứa.
Trong bài viết này, chúng tôi đề cập đến sáu lý gây ngứa lòng bàn tay:
- Chàm ở bàn tay
- Dị ứng
- Bệnh tiểu đường
- Dị ứng thuốc
- Xơ gan
- Rối loạn thần kinh
Bài viết cũng chia sẻ các cách để giảm cảm giác ngứa và ngăn ngừa ngứa quay trở lại.
Nguyên nhân
Ngứa có thể gây ra cảm giác khó chịu bất kể nó xảy ra ở đâu, đặc biệt trên bàn tay, điều này có thể gây trở ngại cho các công việc hàng ngày.
Một số nguyên nhân phổ biến gây ngứa lòng bàn tay.
Chàm ở tay
Theo Hiệp hội bệnh chàm quốc gia, ước tính có khoảng 10 phần trăm người dân ở Hoa Kỳ bị chàm ở tay.
Bệnh này không lây và thường gây ngứa lòng bàn tay, đỏ da, nứt nẻ, khô da và có thể xuất hiện mụn nước.
Một dạng của chàm ở tay được gọi là bệnh chàm tổ đỉa, đặc trưng bởi sự xuất hiện các mụn nước nhỏ và ngứa, hay gặp ở bàn tay và thỉnh thoảng gặp ở bàn chân.
Những người có nguy cơ bị chàm ở tay bao gồm những người làm việc trong môi trường mà tay tiếp xúc với độ ẩm quá cao hoặc hóa chất mạnh.
Những nghề có nguy cơ mắc bệnh chàm ở tay bao gồm:
- Phục vụ
- Dọn dẹp
- Làm tóc
- Chăm sóc sức khỏe
- Thợ cơ khí
Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh chàm ở tay cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Phản ứng dị ứng
Ngứa lòng bàn tay do viêm da tiếp xúc dị ứng. Nguồn ảnh: eczemacompany.com
Thỉnh thoảng ngứa lòng bàn tay là do tiếp xúc nhiều lần với chất gây kích ứng hoặc dị ứng. Tình trạng này được gọi là viêm da tiếp xúc.
Phản ứng dị ứng có thể xuất hiện từ 48 đến 96 giờ sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng.
Các chất gây dị ứng hay gặp bao gồm:
- Kim loại, chẳng hạn như nhẫn và đồ trang sức khác
- Nước hoa
- Găng tay cao su
- Xà phòng
- Chất khử trùng
- Chất kháng khuẩn
- Bụi và đất
- Nước có hàm lượng clo cao
Bạn có thể tiếp xúc nhiều lần với chất gây dị ứng trước khi phản ứng dị ứng xảy ra mà không xảy ra vấn đề gì. Điều này là do sau một vài lần, cơ thể bắt đầu tiết ra histamine kích thích da gây ngứa.
Bệnh tiểu đường
Khi một người mắc bệnh tiểu đường, lượng đường trong máu quá cao có thể gây khô da và cũng có thể có cảm giác ngứa.
Tình trạng này có thể xuất hiện kèm theo có hoặc không có các sẩn đỏ trên lòng bàn tay và các vùng khác trên cơ thể.
Dị ứng thuốc
Thỉnh thoảng ngứa lòng bàn tay là do đồ ăn mà bạn ăn phải chứ không phải do tiếp xúc.
Khi một người bị dị ứng nhẹ với một loại thuốc mới khiến cho các histamine được giải phóng ồ ạt trong cơ thể gây ra cảm giác ngứa.
Đặc biệt hay gặp ngứa ở lòng bàn tay vì histamine có xu hướng tích tụ với số lượng nhiều hơn ở bàn tay và bàn chân.
Bạn nên được bác sĩ tư vấn trước khi ngừng sử dụng các loại thuốc kê đơn đó trừ khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Xơ gan
Một rối loạn tự miễn dịch được gọi là viêm đường mật nguyên phát hoặc xơ gan mật nguyên phát (PBC) có thể gây ngứa và phát ban ở lòng bàn tay.
PBC làm tổn thương các ống dẫn mật gây ứ mật trong gan dẫn đến xơ gan và suy gan.
Ngoài ngứa lòng bàn tay, người bị xơ gan mật nguyên phát còn có thể gặp các triệu chứng sau:
PBC thường gặp hơn ở phụ nữ và nguyên nhân gây ra bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Người bị PBC có thể được kê thuốc cholestyramine (Questran) để giảm các triệu chứng ngứa.
Rối loạn thần kinh
Đôi khi tổn thương dây thần kinh ở bàn tay do các bệnh như tiểu đường có thể gây ngứa lòng bàn tay.
Các rối loạn thần kinh khác ở vùng bàn tay có thể gây ra những triệu chứng tương tự, bao gồm cả hội chứng ống cổ tay.
Trong hội chứng ống cổ tay dây thần kinh giữa bị chèn ép gây ra các biểu hiện: tê, yếu bàn tay, ngứa và đau. Cảm giác ngứa hoặc khó chịu thường bắt đầu ở lòng bàn tay và thường xảy ra vào ban đêm.
Nếu nghi ngờ bị hội chứng ống cổ tay, nên đi khám để được bác sĩ tư vấn. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên tránh vận động vùng cổ tay hoặc đeo nẹp cổ tay. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể sẽ cần phải phẫu thuật để giảm áp lực lên dây thần kinh giữa.
Bệnh tiểu đường và ngứa
Mọi người thường nghĩ ngứa ở lòng bàn tay và bàn chân là do bệnh tiểu đường gây ra.
Một nghiên cứu năm 2010 chỉ ra rằng ngứa là một triệu chứng phổ biến ở những người mắc bệnh tiểu đường. Khoảng 11,3% những người bị bệnh tiểu đường có biểu hiện ngứa trong khi đó 2,9% người tham gia có biểu hiện ngứa mà không phải do bệnh tiểu đường.
Bệnh tiểu đường có thể gây ngứa da trong một số trường hợp sau:
- Bệnh lý thần kinh do tiểu đường- một loại tổn thương dây thần kinh mà những người mắc bệnh tiểu đường có thể gặp phải, dẫn đến các sợi thần kinh bị tổn thương đặc biệt hay gặp ở bàn tay và bàn chân. Trước khi tổn thương này diễn ra, cơ thể tiết ra các hóa chất gây viêm như các cytokine gây ra ngứa.
- Các biến chứng của bệnh tiểu đường bao gồm suy gan và thận và cả hai biến chứng này đều có thể gây ngứa da.
- Một người cũng có thể bị dị ứng với một loại thuốc tiểu đường mới gây ra ngứa.
- Nếu người bị bệnh tiểu đường cảm thấy ngứa da, họ nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm. Da bị kích ứng, ngứa ngáy sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn trong khi bệnh tiểu đường làm suy giảm chức năng miễn dịch dẫn đến khi bị nhiễm trùng việc điều trị sẽ trở nên phức tạp hơn.
Điều trị
Dưỡng ẩm thường xuyên giúp giảm triệu chứng ngứa. Nguồn ảnh: health.clevelandclinic.org
Các phương pháp điều trị sẽ khác nhau dựa trên nguyên nhân gây ra ngứa lòng bàn tay. Một số phương pháp điều trị được khuyến cáo bao gồm:
Gạc ẩm mát
Đắp một miếng gạc ẩm và mát lên lòng bàn tay trong 5 đến 10 phút có thể làm giảm cảm giác ngứa. Chườm đá cũng có thể mang lại hiệu quả.
Thuốc bôi chứa steroid
Corticosteroid tại chỗ có thể làm giảm cảm giác ngứa và mẩn đỏ ở lòng bàn tay trong thời gian bùng phát. Chúng có thể được mua tại quầy hoặc mua theo đơn của bác sĩ.
Tránh sử dụng kem steroid quá thường xuyên vì chúng có thể gây mỏng da.
Dưỡng ẩm thường xuyên
Dưỡng ẩm thường xuyên có thể giúp giảm ngứa. Giữ kem dưỡng ẩm trong ngăn mát tủ lạnh có thể giúp mang lại hiệu quả giảm ngứa hơn.
Khi bị ngứa do chàm, dưỡng ẩm là rất quan trọng đặc biệt sau khi rửa tay hoặc khi cảm thấy tay bị khô.
Liệu pháp tia cực tím
Một người bị chàm ở tay hoặc bị kích ứng nghiêm trọng có thể đáp ứng tốt với các liệu pháp ánh sáng sử dụng tia cực tím. Đặt tay dưới đèn phát ra tia UVA có thể giúp giảm các triệu chứng.
Phòng ngừa
Nếu một người mắc các bệnh như viêm da tiếp xúc hoặc chàm ở tay việc tránh các tác nhân gây kích ứng có thể giúp ngăn ngừa bệnh bùng phát.
Nếu không xác định được nguyên nhân gây ngứa, nên thử miếng dán trước khi sử dụng bất kỳ loại sản phẩm mới nào trên tay. Thoa sản phẩm lên một vùng da nhỏ và để qua đêm để đảm bảo rằng nó không gây kích ứng.
Các biện pháp khác giúp ngăn ngừa ngứa lòng bàn tay bao gồm:
- Tránh mang găng tay làm bằng vải tổng hợp. Găng tay cotton sẽ nhẹ nhàng hơn trên da.
- Rửa tay bằng nước ấm. Tránh nước quá nóng hoặc quá lạnh.
- Sử dụng xà phòng hoặc chất tẩy rửa không chứa hương liệu để rửa tay.
- Thoa kem dưỡng ẩm ngay sau khi làm khô tay. Những loại kem dưỡng ẩm có hàm lượng dầu cao có khả năng khóa ẩm tốt hơn.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm được khuyến nghị bởi Hiệp hội Eczema Quốc gia.
- Mang găng tay bảo hộ khi làm việc nhà hoặc làm việc với hóa chất hoặc chất tẩy rửa. Có thể đeo găng tay cotton bên trong găng tay cao su để tránh bị kích ứng với cao su.
- Tránh dùng các loại nước rửa tay dạng gel vì chúng thường chứa hàm lượng cồn cao.
Tiên lượng
Giữ ẩm cho da và tránh các chất kích ứng có thể giúp giải quyết hầu hết các nguyên nhân gây ngứa lòng bàn tay.
Nếu cảm thấy ngứa lòng bàn tay cùng với các triệu chứng như khó thở, nên đi khám ngay lập tức vì đây có thể là biểu hiện của tình trạng phản vệ.
Nếu không xác định được nguyên nhân gây ngứa lòng bàn tay, người bệnh nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân, sau đó bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Xem thêm:
