Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc mụn cóc bàn chân, tuy nhiên phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Một số vận động viên, bao gồm vũ công, vận động viên thể dục và bơi lội, có thể dễ bị mụn cóc do đi chân trần ở các khu vực sinh hoạt chung. Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về nguyên nhân và triệu chứng của mụn cóc bàn chân, cũng như các phương pháp điều trị.
Triệu chứng
Hình ảnh mụn cóc ở bàn chân, nguồn: https://www.healthgrades.com/Tổn thương phát triển ở da bàn chân có thể là mụn cóc nếu có đặc điểm sau:
- Lồi lên hoặc bằng phẳng
- Cảm thấy cứng
- Bề mặt thô ráp
- Có chấm đen bên trong.
Mụn cóc bàn chân đôi khi gây đau khi đi lại hoặc ấn vào tổn thương.
Loại mụn cóc này có thể đơn độc, có nghĩa là chỉ một mụn cóc xuất hiện hoặc dạng khảm. Mụn cóc dạng khảm là các mụn cóc tập hợp lại với nhau trên cùng một vùng da.
Nguyên nhân
Khi các tế bào da bị nhiễm HPV, vi rút có xu hướng làm cho các tế bào nhiễm phát triển nhanh hơn các tế bào ở khu vực xung quanh, tạo thành mụn cóc. HPV gây mụn cóc bàn chân dễ lây lan, có nghĩa là nó có thể lây bệnh giữa người với người, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt và ấm áp.
Mọi người sẽ có yếu tố nguy cơ cao hơn mắc mụn cóc bàn chân hơn nếu:
- Suy giảm hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể chống lại kém với HPV
- Đi bộ chân trần trong hồ bơi, phòng thay đồ hoặc khu vực tắm công cộng.
- Tiếp xúc da kề da với người bị mụn cóc
- Đi chung giày hoặc tất chưa giặt có tiếp xúc với chân trần của cả hai người
Chẩn đoán
Mụn cóc bàn chân có thể trông tương tự như các nốt sần và vết chai ở bàn chân, là những lớp da phát triển để bảo vệ các vùng da khỏi ma sát và chịu áp lực. Bác sĩ có thể cần thăm khám xem tổn thương ở bàn chân có phải là mụn cóc thật sự hay không.
Trong một số trường hợp, bác sĩ cần lấy mẫu da của mụn cóc và gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm. Phương pháp này được gọi là sinh thiết.
Điều trị
Mụn cóc thường biến mất mà không cần điều trị. Khoảng 65–78% mụn cóc thu nhỏ hoặc biến mất trong vòng 2 năm.
Nếu chúng không biến mất sau thời gian này hoặc muốn loại bỏ nhanh hơn, có một số phương pháp điều trị, bao gồm:
Kem bôi kê đơn
Bác sĩ có thể kê đơn axit salicylic cho mụn cóc. Phương pháp này thường là lựa chọn điều trị đầu tiên để loại bỏ mụn cóc.
Mọi người có thể bôi axit salicylic tại chỗ lên mụn cóc mỗi ngày trong vòng vài tháng.
Phương pháp áp lạnh
Phương pháp áp lạnh sử dụng nitơ lỏng để làm đông lạnh mụn cóc. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phương pháp này kém hiệu quả so với axit salicylic trong một số trường hợp. Hầu hết các bác sĩ da liễu sẽ sử dụng kết hợp cả hai phương pháp nhằm tối đa hóa khả năng loại bỏ mụn cóc.
Để có được kết quả tốt nhất từ phương pháp áp lạnh, người bệnh có thể cần phải quay lại sau mỗi 3 tuần để điều trị tiếp. Một số bệnh nhân cần dùng phối hợp biện pháp áp lạnh với phương pháp điều trị khác để loại bỏ mụn cóc. Phương pháp này có xu hướng gây đau, do đó, có thể không phù hợp với trẻ nhỏ.
Liệu pháp miễn dịch
Nếu mụn cóc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, liệu pháp miễn dịch có thể kích thích hệ thống miễn dịch chống lại HPV - nguyên nhân gây sự phát triển của chúng.
Fluorouracil (5-FU) là một loại thuốc hóa chất mà mọi người có thể sử dụng ngoài nhãn (kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn) và bôi lên mụn cóc. Cộng đồng y tế không khuyến khích sử dụng nó cho phụ nữ đang mang thai hoặc dự định có thai.
Đôi khi cũng có thể dùng thuốc uống, chẳng hạn như cimetidine, nhằm tăng cường phản ứng miễn dịch, mặc dù còn thiếu bằng chứng để khuyến cáo việc sử dụng như vậy cho tất cả mọi người. Một số nhà nghiên cứu đã gợi ý rằng việc bổ sung kẽm đường uống có thể có lợi, tuy vậy bằng chứng cũng chưa rõ ràng.
Tiêm nấm candida vào trong tổn thương là một phương pháp điều trị khác mà các nghiên cứu đã chứng minh là khá thành công như một phương pháp điều trị mụn cóc. Về cơ bản, cơ chế của phương pháp này liên quan tới tiêm kháng nguyên từ nấm men Candida vào một hoặc hai mụn cóc vào khu vực mà bạn muốn điều trị.
Kháng nguyên này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp phân giải mụn cóc được tiêm, cũng như các mụn cóc khác kế cận. Ở người bệnh đáp ứng với phương pháp điều trị này, đôi khi cần phải tiêm nhiều lần để tạo ra sự khác biệt đáng kể.
Điều trị bằng laser
Điều trị bằng laser bao gồm việc sử dụng một chùm ánh sáng cường độ cao để tiêu diệt mụn cóc. Phương pháp điều trị này có thể hiệu quả nhưng đôi khi để lại sẹo.
Theo trường Cao đẳng da liễu Hoa Kỳ (American Osteopathic College of Dermatology), phương pháp laser nhuộm xung (laser màu) có hiệu quả 60–75% trong việc loại bỏ mụn cóc khó điều trị. Tuy nhiên, có thể cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau.
Chỉ bác sĩ da liễu đã được cấp chứng nhận mới được thực hiện phương pháp điều trị này.
Mọi người nên tránh phẫu thuật cắt bỏ mụn vì phần còn lại mụn cóc vẫn còn sót và có nguy cơ mọc trở lại.
Phương pháp điều trị tại nhà
Bôi axit salicylic lên mụn hàng ngày có thể đẩy nhanh quá trình phục hồi của da. Nguồn: https://www.medicalnewstoday.com Những bệnh nhân có tình trạng bệnh lý sau nên trao đổi với bác sĩ trước khi tự điều trị mụn cóc:
- Bệnh tiểu đường
- Có vấn đề hệ tuần hoàn
- Bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến tim mạch
- Bệnh lý về mạch máu
Các biện pháp điều trị tại nhà đối với mụn cóc bao gồm:
- Axit salicylic: Mọi người có thể bôi thuốc axit salicylic không kê đơn, chẳng hạn như những loại thuốc có sẵn, lên mụn cóc. Phương pháp này có thể mất đến 12 tuần hoặc thậm chí lâu hơn để loại bỏ mụn cóc.
- Đá bọt: Đầu tiên, ngâm chân trong nước ấm khoảng 10-15 phút để làm mềm mụn cóc, sau đó chà bằng đá bọt hoặc tấm bìa nhám (dùng để giũa móng tay). Đá bọt luôn có sẵn để bạn có thể mua ở các cửa hàng thuốc hoặc mua trực tuyến.
- Băng keo: Một phương pháp truyền miệng nhưng chưa được chứng minh để điều trị là sử dụng băng keo dính lên mụn cóc. Các chuyên gia cho rằng điều này giúp giảm lượng oxy cung cấp cho vi rút gây mụn. Đã có nhiều bằng chứng kết hợp nhằm đánh giá phương pháp này có hiệu quả hay không, tuy nhiên kết quả chưa thật sự rõ ràng, dù vậy đây là phương pháp khá an toàn để bạn có thể sử dụng.
- Kem làm đông: Mọi người có thể sử dụng kem không kê đơn nhằm làm đông cứng mụn cóc. Thành phần có thể bao gồm dimethyl ether và propan, chúng có hiệu quả kém hơn axit salicylic. Do những phương pháp điều trị này không có hiệu quả tốt nên các bác sĩ thường không khuyến khích sử dụng. Bất kỳ bệnh nhân nào quan tâm đến phương pháp này nên đặt lịch với bác sĩ da liễu để được sử dụng biện pháp thay thế là áp lạnh bằng nitơ lỏng.
Các bạn khi sử dụng đá bọt hoặc tấm bìa nhám trên mụn cóc cần chú ý không sử dụng trên bất kỳ bộ phận nào khác của cơ thể hoặc dùng chung với người khác, vì dễ lây lan. Nên thay thường xuyên để tránh nhiễm trùng lại bàn chân.
Đồng thời bạn nên dùng giày bệt, giày thoải mái sẽ giúp đi lại dễ dàng mà không thấy bị kích thích hay đau đớn.
Phòng tránh
Giữ vệ sinh chân sạch sẽ để phòng ngừa mụn cóc
Mọi người có thể tránh bị mụn cóc bằng cách:
- Đi giày hoặc dép trong phòng thay đồ, khu vực hồ bơi và phòng tắm công cộng
- Giữ bàn chân sạch và khô ráo
- Tránh tiếp xúc với mụn cóc trên người khác
- Tránh sử dụng đá bọt hoặc tấm bìa nhám đã tiếp xúc với mụn cóc
- Mang tất sạch và khô khi đi giày
- Tránh đi chân trần trong các khu vực công cộng
Tổng kết
Mụn cóc bàn chân thường biến mất mà không cần điều trị trong vòng 2 năm. Tuy nhiên, nếu muốn loại bỏ mụn cóc, bạn có thể đến gặp bác sĩ để được kê đơn thuốc hoặc thực hiện thủ thuật để giảm tình trạng của bệnh.
Mọi người cũng có thể điều trị mụn cóc tại nhà bằng các sản phẩm không kê đơn, chẳng hạn như axit salicylic.
Một số mụn cóc có thể trông giống với các tổn thương tăng sinh khác trên da, vì vậy mọi người nên đi khám nếu không chắc chắn về sự phát triển của mụn cóc hoặc nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào, ví dụ như:
- Chảy máu hoặc rỉ máu
- Thay đổi hình dạng hoặc màu sắc
- Thay đổi kích thước
Những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc gặp vấn đề hệ tuần hoàn mà bị tổn thương bàn chân nên xin lời khuyên từ bác sĩ trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào có thể gây hại cho da.
Xem thêm:
- Loại bỏ mụn cóc thành công?
- Mụn cóc trên da đầu có nguy hiểm không? Phương pháp nào để loại bỏ chúng?
- Những điều bạn nên biết về mụn cóc hạt: triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Cơ chế lây lan của mụn cóc và biện pháp phòng ngừa
- Mụn cóc thường gây ngứa: nguyên nhân và biện pháp điều trị
