Bệnh nhân suy giảm miễn dịch hoặc có các vấn đề sức khỏe, ví dụ như đái tháo đường, cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị mụn cóc.
Trong bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các loại mụn cóc, các phương pháp điều trị cũng như thời điểm để điều trị mụn cóc một cách tốt nhất.
Mụn cóc là gì?
Mụn cóc là một loại mụn vô hại mọc trên da với hình thái xuất hiện khác nhau tùy thuộc vào đó là loại mụn cóc gì. Chúng có thể mọc ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng thường gặp nhất là ở bàn tay.
Virus HPV (Human Papillomavirus) là nguyên nhân gây nên mụn cóc. Virus có thể lây truyền qua đường tiếp xúc gần giữa người với người. Virus sẽ xâm nhập bề mặt da và gây mụn cóc khi một người tiếp xúc với nó, đặc biệt khi bề mặt da của người bệnh có vết thương trước đó.
Một số người dễ mắc mụn cóc hơn những người khác, bao gồm:
- Trẻ nhỏ hoặc người trẻ tuổi
- Người có hệ miễn dịch suy yếu
- Người có bệnh tổn thương da từ trước dẫn đến suy yếu chức năng bảo vệ của làn da.
Có rất nhiều loại mụn cóc do có khoảng 100 dòng HPV. Các loại mụn cóc đó là:
Mụn cóc thông thường
Mụn cóc thông thường có bề mặt xù xì, giống như hoa súp lơ và có thể xuất hiện đơn độc hoặc thành chùm. Kích thước của chúng từ 1 mm đến hơn 1 cm. Mụn cóc thông thường thường xuất hiện ở mặt mu của ngón tay hoặc ngón chân cái, xung quanh móng tay hoặc mọc trên đầu gối.
Mụn cóc bàn chân
Mụn cóc bàn chân chỉ mọc trên bàn chân, có hình dáng giống như vết chai chân, bề mặt cứng và bao gồm các chấm đen nhỏ. Chúng có thể xuất hiện đơn độc hoặc thành chùm.
Người bệnh có thể thấy đau khi ấn vào mụn cóc bàn chân, ví dụ như lúc họ mang giày và đi bộ.
Mụn cóc phẳng
Mụn cóc phẳng, như tên gọi, có bề mặt phẳng, đồng màu da và thường mọc ở mặt, bàn tay và cẳng chân. Thông thường, một người thường có nhiều mụn cóc phẳng. Cạo lông được cho là cách lây truyền virus trên mặt và chân.
Mụn cóc sợi mảnh
Mụn cóc sợi mảnh xuất hiện như một sợi chỉ hay chiếc lá mọc ra từ da. Chúng thường xuất hiện trên mặt, đặc biệt quanh mắt, mũi và miệng. Chúng thường phát triển rất nhanh
Mụn cóc của Butcher
Mụn cóc của Butcher có hình thái giống như mụn cóc thông thường và chúng có thể xuất hiện trên bàn tay, thường nhiều ổ. Tuy nhiên, mụn cóc của Butcher gây ra bởi một dòng HPV đặc biệt và thường ảnh hưởng tới những người sống và làm việc ở môi trường lạnh ẩm.
Điều trị
Bản chất của việc điều trị mụn cóc là lấy bỏ mụn cóc hơn là điều trị HPV. Bởi vậy, mụn cóc có thể tái phát sau điều trị.
Khoảng ⅔ mụn cóc tự thoái triển sau 12-24 tháng mà không để lại sẹo hay biến chứng gì. Tuy nhiên, nếu trong trường hợp mụn cóc không tự biến mất hoặc không muốn chờ đợi, người bệnh có thể lựa chọn các phương pháp sau:
Axit Salicylic
Người mắc bệnh có thể chọn một sản phẩm không kê đơn chứa acid salicylic và bôi trên bề mặt mụn cóc thông thường. 70% các trường hợp mụn cóc sẽ biến mất sau 12 tuần nếu được điều trị với axit salicylic hàng ngày.
Sử dụng axit salicylic để điều trị mụn cóc. Nguồn:https://thefamilyfocus.ca/) Băng dính
Không có bằng chứng nào chứng minh băng dính dán mụn cóc là hiệu quả hoặc bao lâu sẽ có hiệu quả. Ý tưởng này dựa trên “niềm tin” rằng nếu chúng ta dán băng dính trên mụn cóc và thay mới sau vài ngày, miếng băng dính sẽ lấy đi các lớp của mụn cóc từ từ.
Người mắc bệnh có thể thử phương pháp này tại nhà, tuy nhiên, lưu ý quan trọng là phương pháp này có thể không hiệu quả và một vài người sẽ trải qua các tác dụng phụ không mong muốn, ví dụ như phản ứng dị ứng da và chảy máu.
Áp lạnh
Áp lạnh là phương pháp sử dụng khí ni-tơ lỏng làm đông lạnh mụn cóc khiến các lớp của mụn cóc bị lột ra.
Để phòng tránh mụn cóc mọc lại, người bệnh thường phải áp lạnh 1-2 tuần/lần. Sau 3-4 tháng, áp lạnh có thể đạt hiệu quả trên 70% các trường hợp.
Tuy nhiên, áp lạnh có thể gây bỏng lạnh - kéo dài vài ngày tới vài tuần. Áp lạnh cũng có thể gây các mảng trắng mạn tính trên da và gây nên cảm giác tê bì tạm thời ở vùng da điều trị.
Đốt điện và nạo vét
Đốt điện và nạo vét là phương pháp dùng đầu đốt điện y tế làm bỏng vùng nền của mụn cóc. Cách điều trị này có thể được sử dụng cho các tổn thương mụn cóc lớn hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Tuy nhiên, nó cũng có một số nhược điểm:
- Vết thương có thể cần tới 2 tuần hoặc hơn để hồi phục.
- 20% các trường hợp, mụn cóc có thể tái phát.
- Đốt điện gây nên sẹo và đau nhức.
Các phương pháp điều trị khác
Các phương pháp điều trị mụn cóc khác bao gồm:
- Sử dụng tia laser nếu các phương pháp khác không hiệu quả.
- Tiêm Bleomycin (Blenoxane)
- Biện pháp miễn dịch, ví dụ như sử dụng Imiquimod (Aldara) để kích thích phản ứng miễn dịch chống lại virus
Dấu hiệu điều trị thành công
Các thuốc điều trị mụn cóc, ví dụ như axit salicylic, có tác dụng lột các lớp của mụn cóc từ từ tới khi đạt độ phẳng tương đương với da lành. Người bệnh có thể thấy mụn cóc phẳng dần khi điều trị.
Các bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật giúp quá trình điều trị trở nên nhanh hơn. Ví dụ như bác sỹ có thể bôi Cantharidin (cantharone) trên bề mặt mụn cóc để tạo bọng ở dưới, sau khoảng 1 tuần, bác sĩ có thể cắt mụn cóc đã bị hoại tử đi.
Khi nào nên dừng điều trị?
Theo Khoa da liễu của trường đại học chỉnh hình Hoa Kỳ (AOCD), người bệnh nên tiếp tục sử dụng các thuốc chữa mụn cóc cho tới khi vùng tổn thương không nhìn thấy nữa và giống vùng da lành xung quanh, không nên xuất hiện các tổn thương sần da hoặc đốm đen.
AOCD cũng khuyến cáo tạm dừng điều trị nếu mụn cóc hoặc vùng xung quanh đau và chảy máu. Người bệnh nên dừng 1 ngày hoặc cho đến khi hết kích ứng trước khi tiếp tục sử dụng thuốc.
Cách phòng tránh và đẩy nhanh sự phục hồi sau điều trị mụn cóc
Hiệp hội da liễu Hoa kỳ khuyến cáo nên thực hiện các bước sau nếu bạn muốn đẩy nhanh quá trình phục hồi sau điều trị mụn cóc:
- Áp dụng các phương pháp điều trị thay vì chờ mụn cóc tự biến mất. Thời gian để mụn cóc tự biến mất có thể kéo dài và là yếu tố nguy cơ khiến virus lan rộng hơn.
- Che vùng mụn cóc - điều này có tác dụng tránh lan truyền HPV từ nơi này sang nơi khác hoặc cho người khác.
- Rửa tay sạch sau khi chạm hoặc bôi thuốc vùng bị mụn cóc để tránh lan truyền virus.
- Tránh cạo vùng có mụn cóc bởi nó có thể tạo những vết thương nhỏ trên mụn cóc và lan truyền HPV ra vùng da xung quanh
Có thể giảm tỷ lệ mắc mụn cóc bằng cách:
- Tránh chạm vào mụn cóc của người khác
- Tránh dùng chung khăn tắm, dao cạo hoặc các vật dụng cá nhân với bất kỳ ai có mụn cóc.
- Che phủ các vết thương trên bề mặt da bởi chúng có thể là đường vào của HPV
- Rửa tay thường xuyên để giảm nguy cơ mắc HPV trên da.
- Không cắn móng tay và da xung quanh bởi bất cứ tổn thương da nào cũng có thể là đường vào của HPV
- Mang dép khi đi trên sàn ướt, ví dụ như ở bể bơi hoặc ở nhà tắm công cộng, bởi môi trường ẩm ướt là yếu tố tăng nguy cơ mắc HPV.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Người bệnh nên gặp bác sĩ trước khi tự điều trị mụn cóc nếu họ có
- Bất cứ tổn thương nào trên da nghi ngờ không phải mụn cóc
- Mụn cóc ở mặt hoặc cơ quan sinh dục
- Nhiều mụn cóc
- Mụn cóc gây đau, ngứa, bỏng rát hoặc chảy máu.
- Có hệ miễn dịch yếu
- Đái tháo đường, đặc biệt nếu mụn cóc ở chân
Người bệnh nên xin ý kiến của bác sĩ nếu họ không chắc chắn về phương pháp điều trị tốt nhất hoặc nếu các phương pháp tự điều trị không có kết quả.
Tổng kết
Mụn cóc là một loại mụn vô hại mọc trên da do virus HPV gây nên. Virus có thể lây truyền dễ dàng từ người qua người.
Có nhiều phương pháp để điều trị mụn cóc, bao gồm các phương pháp điều trị tại nhà và các thủ thuật được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.
Người bệnh với hệ miễn dịch yếu hoặc đái tháo đường nên xin ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng bất cứ phương pháp điều trị nào. Người bệnh cũng nên gặp bác sĩ nếu mụn cóc của họ mọc ở mặt cũng như cơ quan sinh dục.
Xem thêm:
- Mụn cóc trên da đầu có nguy hiểm không? Phương pháp nào để loại bỏ chúng?
- Những điều bạn nên biết về mụn cóc hạt: triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Cơ chế lây lan của mụn cóc và biện pháp phòng ngừa
- Mụn cóc thường gây ngứa: nguyên nhân và biện pháp điều trị
- Mụn cóc dạng khảm và những điều cần biết
