Sữa ong chúa: Lợi ích, tác dụng phụ, liều lượng và cách dùng

Sữa ong chúa từ lâu đã được dùng trong y học cổ xưa như một loại thuốc bổ, tăng cường thể lực, thậm chí để chữa một số bệnh mạn tính. 

Bài viết này sẽ cùng bạn thảo luận những lợi ích sức khỏe mà sữa ong chúa có thể mang lại cho con người.

Những lợi ích sức khỏe của sữa ong chúa

Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể

Sữa ong chúa là thực phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe. Nguồn: Song manh khoe

Thành phần chủ yếu của sữa ong chúa bao gồm nước (60-70%), đường (10-16%), protein (12-15%) và chất béo (3-6%), vitamin (2-5%) và amino axit . Tuy nhiên, thành phần hóa học đầy đủ của sữa ong chúa vẫn chưa được biết rõ, nhưng những tác dục có lợi của nó đối với sức khỏe được cho là xuất phát từ các protein và axit béo đặc biệt của sữa ong chúa.

Sữa ong chúa chứa chín glycoprotein đặc biệt được gọi chung là protein sữa ong chúa (MRJP) và hai axit béo, axit trans-10-Hydroxy-2-decenoic và axit 10-Hydroxydecanoic. Ngoài ra, sữa ong chúa cũng chứa một số vitamin B và khoáng chất vi lượng. Tuy nhiên, thành phần dinh dưỡng thay đổi đáng kể giữa các nguồn sữa ong chúa. Một số vitamin thường có trong sữa ong chúa bao gồm: Thiamine (vitamin B1), riboflavin (B2), axit pantothenic (b5), Pyridoxin (B6), niacin (B3), axit folic (B9), inositol (B8), biotin (B7)

Những chất dinh dưỡng này có thể cung cấp một số lợi ích sức khỏe tiềm năng, mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn về những hợp chất đặc biệt này

Sữa ong chúa có thể giúp hỗ trợ phụ nữ thời kỳ mãn kinh

Hầu hết các nghiên cứu cho thấy uống sữa ong chúa trong 8 tuần có thể cải thiện các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra, sữa ong chúa có thể dùng bôi trơn âm đạo, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và các vấn đề tình dục ở một số phụ nữ. Tuy nhiên, sử dụng bôi estrogen tại chỗ dường như sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.

Sữa ong chúa có thể có lợi trong việc hỗ trợ cho bệnh nhân ung thư

Có rất ít thông tin khoa học về tác dụng của sữa ong chúa đối với con người. Ở một số nghiên cứu trên động vật, sữa ong chúa đã cho thấy có tác dụng chống lại các khối u và sự phát triển của quá trình xơ vữa động mạch. Hiện còn thiếu những nghiên cứu về tác dụng này trên người

Ngoài ra, sữa ong chứa giúp giảm tình trạng mệt mỏi ở người bị ung thư. Nghiên cứu ban đầu cho thấy uống hỗn hợp mật ong đã qua chế biến và sữa ong chúa hai lần mỗi ngày trong 4 tuần giúp cải thiện cảm giác mệt mỏi ở một số người bị ung thư.

Tác dụng đối với sức khỏe tim mạch

Một số nghiên cứu trên động vật đã chứng minh sữa ong chúa giúp ngăn ngừa sự tiến triển của quá trình xơ vữa động mạch. Quá trình biến đổi và thoái hóa các mạch máu theo thời gian là yếu tố nguy cơ quan trọng làm tăng tỉ lệ mắc bệnh tim mạch và các biến chứng kèm theo. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu chứng minh lợi ích này trên cơ thể người.

Ngoài ra, lợi ích của sữa ong chúa đối với hệ tim mạch còn thông qua tác dụng kiểm soát mỡ máu. Nghiên cứu ban đầu cho thấy uống sữa ong chúa có thể làm giảm cholesterol máu ở những người có lượng cholesterol máu cao. 

Sữa ong chúa giúp làm đẹp da

Sữa ong chúa có hàm lượng Protein và Peptide vô cùng cao, do đó có khả năng kích thích quá trình chữa lành tổn thương trên da nhanh chóng và ít để lại sẹo. Bên cạnh đó, tinh chất Collagen trong sữa ong chúa còn giúp cải thiện độ đàn hồi, căng bóng, trả lại cho bạn làn da tươi trẻ đầy sức sống.

• Ngăn ngừa nám da, sạm da: Chất chống oxy hoá và dưỡng chất làm đẹp từ sữa ong chúa, là nhân tố bảo vệ hoàn hảo cho làn da khỏi tác hại của ánh nắng. Đồng thời, dưỡng chất và Collagen trong sữa ong chúa sẽ giúp phục hồi da bị nám, sạm.
• Hỗ trợ điều trị mụn: Môi trường da có tính axit tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây mụn phát triển. Đó là vì sao các chuyên gia khuyến cáo bạn nên sử dụng Toner để cân bằng pH = 5.5, môi trường trung tính. Trong sữa ong chúa có chứa chất Hydroxy Axit, là một chất đóng vai trò như một loại Toner tự nhiên, giúp cân bằng pH của da. Từ đó ngăn vi khuẩn gây mụn sinh sôi phát triển.

Rất nhiều hãng mỹ phẩm đã ra mắt các sản phẩm từ sữa ong chúa, như: Serum, kem dưỡng, sữa rửa mặt,… Và có cả viên uống sữa ong chúa làm đẹp da. Với những sản phẩm này, bạn có thể mua và sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì.

Lợi ích sức khỏe khác có thể có nhưng chưa đủ bằng chứng khoa học để chứng minh

Những lợi ích đầy hứa hẹn của sữa ong chúa như:

• Giúp làm giảm tổn thương thận do thuốc điều trị ung thư: Cisplatin là một loại thuốc điều trị ung thư có thể gây tổn thương thận. Nghiên cứu ban đầu cho thấy sữa ong chúa có thể ngăn ngừa tổn thương thận ở những người dùng cisplatin.
• Giúp làm giảm đau chân do biến chứng của đái tháo đường: Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy việc thoa sữa ong chúa lên vết loét chân không giúp cải thiện việc chữa bệnh. Nhưng nghiên cứu khác cho thấy rằng việc bôi một loại thuốc mỡ cụ thể có chứa sữa ong chúa và panthenol trong tối đa 6 tháng có thể cải thiện việc chữa lành vết loét ở chân do bệnh đái tháo đường.
• Đối với hỗ trợ giảm cân: Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy uống sữa ong chúa có thể làm giảm một lượng nhỏ trọng lượng cơ thể ở một số người thừa cân mắc đái tháo đường. Nhưng nghiên cứu khác lại cho thấy rằng nó không cải thiện trọng lượng cơ thể hoặc cảm giác thèm ăn. Nếu sữa ong chúa làm giảm trọng lượng cơ thể, nó có thể chỉ tác động làm giảm một lượng nhỏ.
• Giúp cải thiện triệu chứng sưng và loét miệng (viêm niêm mạc miệng): Ngậm và nuốt sữa ong chúa ngoài việc làm sạch miệng thông thường, nó còn có thể giúp chữa lành các vết loét miệng. Tác dụng này còn rõ rệt hơn so với việc súc miệng bằng nước thông thường.
• Sữa ong chúa được cho là làm tăng cường khả năng miễn dịch.
• Giúp hỗ trợ tình trạng vô sinh ở nam giới
• Cải thiện chứng mất ngủ và suy giảm trí nhớ ở người già.
• Làm giảm các triệu chứng của viêm loét dạ dày, viêm tụy.
• Cần có thêm các bằng chứng chắc chắn hơn để đánh giá hiệu quả của sữa ong chúa đối với những công dụng này.

Một số tác dụng không mong muốn

Khi dùng bằng đường uống : Sữa ong chúa có thể an toàn cho hầu hết mọi người khi dùng ở liều lượng thích hợp. Với liều lên đến 4,8 gam mỗi ngày trong vòng 1 năm đã được chứng minh là an toàn. Ở những người bị hen phế quản hoặc dị ứng, đặc biệt dị ứng với các sản phẩm của ong, mật ong, sữa ong chúa có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng

Khi thoa lên da : Sữa ong chúa thường an toàn khi dung ngoài da với một lượng thích hợp. Tuy nhiên, nó đã được ghi nhận có thể gây viêm da và phát ban dị ứng khi bôi lên da đầu

Dùng cho trẻ em: Sữa ong chúa có thể an toàn khi dung đường uống ở trẻ 5 -16 tuổi, sử dụng không quá 6 tháng. 

Phụ nữ mang thai và cho con bú: Hiện không có đủ thông tin đáng tin cậy để chắc chắn liệu sữa ong chúa có an toàn đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú hay không. 

Hen phế quản  hoặc cơ địa dị ứng : Không sử dụng sữa ong chúa nếu bạn bị hen phế quản hoặc dị ứng với các sản phẩm từ ong. Nó có thể gây ra một số phản ứng nghiêm trọng.

Viêm da cơ địa : Sữa ong chúa có thể làm cho tình trạng viêm da trở nên tồi tệ hơn.

Huyết áp thấp : Sữa ong chúa có thể làm giảm huyết áp. Nếu huyết áp của bạn đã thấp, uống sữa ong chúa có thể gây hạ huyết áp thấp hơn.

Tương tác thuốc

Thuốc chống đông Warfarin (Coumadin) tương tác với sữa ong chúa. Sữa ong chúa có thể làm tăng tác dụng của warfarin (Coumadin). Dùng sữa ong chúa với warfarin (Coumadin) có thể làm tăng tình trạng chảy mảu, khó tạo cục động, gây bầm tím hoặc chảy máu kéo dài.

Liều lượng

Caffeine có thể gây đau đầu hoặc đau nửa đầu. Nguồn ảnh: www.hopkinsmedicine.org

Các liều sau đây đã được nghiên cứu trong các nghiên cứu khoa học:

Dạng viên nang: 

• Dùng 01- 02 viên nang sữa ong chúa và phấn hoa mỗi ngày, không quá 12 tuần. 
• Hoặc dùng 02 viên nang sữa ong chúa, dầu hoa anh thảo, damiana và nhân sâm mỗi ngày trong 4 tuần.