Đột quỵ đồi thị là gì?
Khi không có máu và chất dinh dưỡng, mô não của bạn nhanh chóng chết đi, gây ra những ảnh hưởng lâu dài.
Đột quỵ đồi thị là một loại đột quỵ ở sâu trong não của bạn. Dạng đột quỵ này xảy ra ở đồi thị, một cấu trúc nhỏ nhưng quan trọng trong não. Nó liên quan đến nhiều chức năng quan trọng như giọng nói, trí nhớ, thăng bằng, vận động, cảm giác bản thể và cảm giác đau.
Triệu chứng
Mất thị lực là một triệu chứng của đột quỵ đồi thị. Nguồn ảnh: https://eldercare.org/
Các triệu chứng đột quỵ đồi thị khác nhau tùy thuộc vào phần đồi thị bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, một số triệu chứng chung của đột quỵ đồi thị bao gồm:
- Mất cảm giác
- Khó khăn khi di chuyển hoặc giữ thăng bằng
- Khó nói
- Mất hoặc rối loạn thị lực
- Rối loạn giấc ngủ
- Thờ ơ
- Không tập trung
- Mất trí nhớ
- Đau đồi thị, còn được gọi là hội chứng đau trung tâm, bao gồm cảm giác bỏng rát hoặc lạnh cóng kèm theo cơn đau dữ dội ở đầu, cánh tay hoặc chân.
- Nguyên nhân
Đột quỵ được phân loại gồm thiếu máu hoặc xuất huyết tùy thuộc vào nguyên nhân của chúng.
Khoảng 85% các ca đột quỵ là do thiếu máu cục bộ. Nó xảy ra do một động mạch trong não bị tắc, thường là do cục máu đông . Mặt khác, đột quỵ xuất huyết xảy ra do vỡ hoặc rò rỉ máu từ lòng mạch vào não.
Đột quỵ đồi thị có thể là thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết.
Yếu tố nguy cơ
Người cao huyết áp có nguy cơ cao mắc đột quỵ. Nguồn ảnh: https://www.lark.com/Một số người có nguy cơ bị đột quỵ đồi thị cao hơn. Những tình trạng làm tăng nguy cơ đó bao gồm:
- Huyết áp cao
- Tăng cholesterol máu
- Bệnh tim mạch như loạn nhịp tim hoặc suy tim
- Bệnh tiểu đường
- Hút thuốc lá
- Tiền sử đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim
Chẩn đoán
Chẩn đoán
Nếu bác sĩ cho rằng bạn có thể đã bị đột quỵ đồi thị, họ có thể sẽ kiểm tra bằng cách chụp MRI hoặc CT scan não của bạn để xác định mức độ tổn thương. Các bác sĩ cũng có thể lấy mẫu máu để xét nghiệm thêm kiểm tra mức đường huyết, lượng tiểu cầu và các chỉ số khác.
Tùy thuộc vào các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn, bác sĩ cũng có thể chỉ định điện tâm đồ để kiểm tra các nguyên nhân từ bệnh lý tim mạch. Bạn cũng có thể cần siêu âm để xem lưu lượng máu chảy qua các động mạch.
Điều trị
Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y khoa cần được điều trị ngay lập tức. Phương pháp điều trị cụ thể sẽ tùy thuộc thể đột quỵ là thiếu máu cục bộ hay xuất huyết.
Điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ
Điều trị loại bỏ huyết khối qua ống thông. Nguồn ảnh: https://medicine.yale.edu/Điều trị đột quỵ do nguyên nhân tắc nghẽn động mạch bao gồm:
- Sử dụng thuốc làm tan cục máu đông để khôi phục lưu lượng máu đến đồi thị của bạn
- Loại bỏ huyết khối qua ống thông (catheter) với cục máu đông lớn.
Điều trị đột quỵ xuất huyết
Điều trị đột quỵ do xuất huyết tập trung vào việc tìm ra và điều trị nguồn gốc của chảy máu. Khi máu đã ngừng chảy, các phương pháp điều trị khác bao gồm:
- Ngừng các loại thuốc chống đông máu
- Sử dụng thuốc hạ huyết áp
- Phẫu thuật nút mạch đã vỡ
- Phẫu thuật tái tạo các động mạch có nguy cơ vỡ
Hồi phục
Sau một cơn đột quỵ đồi thị, quá trình hồi phục hoàn toàn có thể mất từ một hoặc hai tuần đến vài tháng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian tiếp cận điều trị, đột quỵ có thể để lại một số di chứng vĩnh viễn.
Thuốc
Nếu đột quỵ của bạn do nguyên nhân có cục máu đông, bác sĩ có thể kê đơn chống đông máu để ngăn ngừa hiện tượng tương tự trong tương lai. Cũng như vậy, bác sĩ có thể kê đơn thuốc huyết áp nếu bạn bị huyết áp cao.
Nếu bạn bị hội chứng đau trung ương, bác sĩ có thể kê thuốc amitriptylin hoặc lamotrigin để giúp kiểm soát các triệu chứng của bạn.
Bác sĩ cũng có thể kê thuốc nếu bạn mắc các bệnh lý toàn thân:
- Cholesterol trong máu cao
- Bệnh tim mạch
- Bệnh tiểu đường
Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng
Bác sĩ có thể chỉ định bạn tập phục hồi chức năng, thường trong vòng một hoặc hai ngày sau khi bị đột quỵ. Mục đích là để học lại các kỹ năng mà bạn có thể đã mất khi bị đột quỵ. Khoảng 2/3 số người bị đột quỵ cần tập phục hồi chức năng hoặc vật lý trị liệu.
Tập vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng cơ. Nguồn ảnh: https://www.mdbonedocs.com/
Loại phục hồi chức năng bạn cần phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của đột quỵ. Các dạng phục hồi chức năng bao gồm:
- Vật lý trị liệu để phục hồi sức khỏe thể chất, chẳng hạn như cử động lại một trong hai tay hoặc phục hồi sức cơ ở các chi bị tổn thương do đột quỵ
- Liệu pháp vận động giúp bạn thực hiện các công việc hàng ngày dễ dàng hơn
- Liệu pháp ngôn ngữ để giúp bạn lấy lại khả năng nói
- Liệu pháp nhận thức với người bị giảm trí nhớ
- Hỏi ý kiến hoặc tham gia nhóm hỗ trợ để giúp bạn thích nghi với các thay đổi mới và kết nối với những người có cùng hoàn cảnh.
Thay đổi lối sống
Một khi bạn đã bị đột quỵ, bạn có nguy cơ cao bị đột quỵ tái phát. Do đó. bạn có thể giúp giảm thiểu nguy cơ đó bằng cách:
- Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim mạch
- Bỏ thuốc lá
- Tập thể dục thường xuyên
- Kiểm soát cân nặng
Trong quá trình hồi phục, bạn có thể cần kết hợp thuốc, tập phục hồi chức năng và thay đổi lối sống. Bên cạnh đó, bạn có thể đọc thêm những cuốn sách về phục hồi sau đột quỵ.
Triển vọng hồi phục
Mỗi người có thể đạt được các mức độ hồi phục khác nhau. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ, bạn có thể bị vĩnh viễn:
- Mất trí nhớ
- Mất cảm giác
- Mất lời nói và ngôn ngữ
- Mắc các vấn đề khác về trí nhớ
Tuy nhiên, những triệu chứng kéo dài này có thể cải thiện theo thời gian khi tập phục hồi chức năng. Hãy nhớ rằng, khi đã bị đột quỵ, bạn sẽ có nguy cơ cao tái phát lại. Vì vậy, điều quan trọng là phải tuân theo kế hoạch mà bạn và bác sĩ đã thống nhất để giảm thiểu rủi ro tối đa, bao gồm sử dụng thuốc, tập các liệu pháp, thay đổi lối sống hay kết hợp cả ba.
Xem thêm:
- Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
- Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
- Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
- Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?
