Nghiên cứu mới về phương pháp điều trị co cứng sau đột quỵ

• Cứ 3 người thì có khoảng 1 người bị đột quỵ sẽ gặp phải tình trạng co cứng cơ.
• Những nghiên cứu mới về phương pháp điều trị chứng co cứng đang xem xét tiềm năng của liệu pháp sóng xung kích, châm cứu, v.v.
• Các nghiên cứu tiền lâm sàng hiện đang phân tích hiệu quả của hai loại thuốc trên chứng co cứng.

Co cứng cản trở sự vận động trơn tru của các chi. Nó có thể biểu hiện dưới dạng bàn tay nắm chặt, khuỷu tay gập hoặc cổ tay cong. Giọng nói và dáng đi của bạn cũng có thể bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân thường do tổn thương ở não và tủy sống, nơi kiểm soát sự vận động và độ căng của các cơ. Co cứng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Đột quỵ
• Chấn thương não hoặc tủy sống
• Đa xơ cứng (MS)
• Bại não

Theo Tổ chức Đột quỵ Úc, 30% những người sống sót sau đột quỵ bị co cứng. Điều này có thể xảy ra ngay sau một cơn đột quỵ hoặc bắt đầu bất cứ lúc nào sau đó, nhưng nó thường xuất hiện vài tháng sau một cơn đột quỵ hoặc chấn thương tủy sống. Vì thông thường, các cơ sẽ bị mềm ra vào thời điểm sau khi não hoặc cột sống mới bị tổn thương. 

Nghiên cứu mới về phương pháp điều trị chứng co cứng

Hiện nay đã có nhiều phương pháp điều trị cho những người gặp phải tình trạng co cứng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng co cứng và các yếu tố riêng lẻ khác, các phương pháp điều trị hiện tại bao gồm:

• Tập thể dục và kéo giãn cơ
• Nẹp
• Thuốc uống: bao gồm baclofen (Lioresal), tizanidine (Zanaflex), dantrolene (Dantrium) và benzodiazepines (ví dụ: Valium, Xanax)
• Thuốc tiêm: chủ yếu là độc tố botulinum loại A (Botox)
• Liệu pháp bơm thuốc

Các nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng tập trung vào cả dự phòng và điều trị chứng co cứng liên tục, đưa đến nhiều cải thiện trong công tác chăm sóc bệnh nhân đột quỵ và tạo ra những kết quả đáng khích lệ.

Châm cứu và châm kim khô

Châm cứu là kỹ thuật hứa hẹn nhiều triển vọng trong điều trị co cứng sau đột quỵ. Nguồn: https://www.healthline.com Châm cứu và châm kim khô là hai kỹ thuật có nhiều hứa hẹn trong điều trị chứng co cứng: 

• Châm cứu: Trong một đánh giá năm 2019 gồm 11 nghiên cứu và báo cáo, có nhiều bằng chứng cho thấy châm cứu có thể mang lại những lợi ích bổ sung cho việc điều trị chứng co cứng sau đột quỵ.
• Châm cứu lửa: Theo một đánh giá năm 2021, phương pháp châm cứu lửa với việc sử dụng những chiếc kim châm nóng đỏ, có thể giúp giảm đau hiệu quả hơn so với châm cứu thông thường cho những người bị co cứng sau đột quỵ.
• Châm kim khô: một phương pháp sử dụng kim châm vào những điểm kích thích trên cơ thể dựa trên cơ sở khoa học thần kinh hiện đại của phương Tây (khác với châm cứu dựa trên các lý luận y học cổ truyền Trung Hoa). Các tác giả của một nghiên cứu thực hiện năm 2020 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy việc châm kim khô có thể làm giảm một cách vừa phải tình trạng co cứng sau đột quỵ, chủ yếu ở các chi dưới. 

Baclofen

Vào năm 2019, các nhà nghiên cứu của Đại học Minnesota đã báo cáo về việc sử dụng baclofen. Baclofen là một loại thuốc giãn cơ được sử dụng để giúp một số người bị chứng co cứng giảm các cơn co thắt cơ không tự chủ.

Trong khi thông thường baclofen có thể được dùng bằng đường uống hoặc tiêm vào cột sống, baclofen tiêm tĩnh mạch (IV) cung cấp một lựa chọn khác cho những người không thể sử dụng các phương pháp kể trên. baclofen IV đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp loại là thuốc điều trị bệnh hiếm vào năm 2020, với sự chấp thuận của FDA cho việc tiếp thị vào cuối năm 2021.

Sự sẵn có của baclofen IV giúp người sử dụng không phải ngừng thuốc đột ngột, do đó tránh được nguy cơ mắc phải hội chứng cai. 

Độc tố botulinum (Botox)

Tiêm botox là một phương pháp điều trị khá hiệu quả. Nguồn: https://lifewithspasticity.comBotox là một phương pháp điều trị đáng tin cậy để giảm đau và co cứng cơ. Một nghiên cứu mới từ năm 2020 cho thấy việc sử dụng Botox cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng hình thành co rút cơ sau đột quỵ.

Co rút là tình trạng cơ và mô mềm co ngắn lại, gây hạn chế vận động của khớp và gây đau khi cử động, thường ảnh hưởng tới các khu vực như bàn tay, cổ tay hoặc khuỷu tay. Tình trạng co cứng có thể làm cho nó trở nên tồi tệ hơn. Khoảng một nửa số bệnh nhân bị co rút cơ trong 6 tháng sau đột quỵ.

Trong nghiên cứu nói trên, 93 người bị co cứng sau đột quỵ được tiêm Botox hoặc giả dược vào cánh tay bị mất chức năng. Nhóm được sử dụng Botox đã cải thiện tình trạng co cứng và tốc độ hình thành co rút chậm hơn.

Cần sa

Cây cần sa. Nguồn: https://www.ecovis.com Cannabinoids (nhóm hoạt chất trong cây cần sa) đang ngày càng trở nên phổ biến như một sự lựa chọn tiềm năng cho nhiều loại bệnh lý khác nhau và hiện chúng đã được kê đơn cho một số bệnh nhân mắc chứng co cứng.

Theo một bài báo năm 2019, đã có rất nhiều nghiên cứu về việc sử dụng cannabinoids trong bệnh đa xơ cứng với kết quả khả quan, nhưng chưa có nghiên cứu nào về tác dụng của chúng trên chứng co cứng do đột quỵ, theo một bài báo cáo năm 2019.

Cần có nhiều thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên hơn để hiểu được hiệu quả của cannabinoids trong điều trị chứng co cứng, mặc dù một loại thuốc bào chế từ cần sa, Sativex, gần đây đã được chấp thuận ở Vương quốc Anh để điều trị co cứng cơ trong bệnh đa xơ cứng.

Cần sa có thể được tiêu thụ dưới nhiều hình thức, bao gồm qua thuốc phun, cồn thuốc và dầu. Các tác dụng phụ khác nhau tùy thuộc vào loại cannabinoid và tùy từng người, bao gồm: khô miệng, chóng mặt, buồn nôn. 

Liệu pháp sóng xung kích

Liệu pháp sóng xung kích được coi là phương pháp điều trị đầy hứa hẹn. Nguồn: https://almurshidimed.com

 Các nhà khoa học hiện đang nghiên cứu liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể để giảm co cứng cơ và cải thiện khả năng phục hồi vận động sau đột quỵ. Ngoài cơ thể ở đây có nghĩa là liệu pháp diễn ra ở bên ngoài cơ thể.

Trong quá trình điều trị bằng sóng xung kích, các nhân viên y tế sẽ sử dụng một thiết bị cầm tay để phát sóng xung kích vào một vùng nhất định trên cơ thể bệnh nhân. Điều này giúp tăng cường lưu thông máu và chức năng dây thần kinh.

Dữ liệu đã chỉ ra rằng liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể có thể:

• Thúc đẩy tái tạo mô
• Tăng cường các hoạt động chống viêm trong cơ thể
• Ngăn ngừa quá trình chết của các tế bào trong mô

Liệu pháp này đã được chứng minh là một phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho chứng co cứng trong một số nghiên cứu lâm sàng, mặc dù nó không được các chuyên gia y tế sử dụng phổ biến. 

Các nghiên cứu tiền lâm sàng về tình trạng co cứng

Nhiều nghiên cứu đang được tiến hành trên động vật để tìm ra các phương pháp điều trị tiềm năng hơn đối với chứng co cứng. Có một số loại thuốc đã cho thấy một số hứa hẹn.

• MPH-220

Một trong các ứng cử viên hàng đầu của chúng ta là MPH-220. MPH-220 là một loại thuốc nhắm trúng đích có thể làm giảm sự co cứng và ngừng các cơn co rút cơ gây đau đớn.

Theo một bài báo đăng tải năm 2020, MPH-220 có tác dụng giãn cơ ở người và động vật.

MPH-220 đang được nghiên cứu như một phương pháp điều trị với liều dùng một viên mỗi ngày, có khả năng ít tác dụng phụ hơn so với các phương pháp điều trị thông thường khác, khi chúng có thể gây đau, nhiễm trùng và mệt mỏi tạm thời.

• Nimodipine

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2020, các nhà nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả của một loại thuốc điều trị tăng huyết áp trong việc ngăn ngừa chứng co cứng. Thuốc nimodipine, khi được thử nghiệm trên chuột, đã cho thấy có thể ngăn chặn sự phát triển của chứng co cứng sau chấn thương tủy sống. Các nhà nghiên cứu nhận thấy những lợi ích tích cực vẫn còn hiện hữu ngay cả sau khi đã điều trị xong. 

Tổng kết

Chứng co cứng cơ ở bệnh nhân đột quỵ có thể được cải thiện rõ rệt nhờ nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Nhờ sự phát triển của khoa học và công nghệ, các chuyên gia ngày càng khám phá ra nhiều phương pháp điều trị co cứng tốt hơn nhằm mục đích giảm tác dụng phụ và giảm đau.

Bạn có thể tìm kiếm các thử nghiệm lâm sàng mở về chứng co cứng cơ tại ClinicalTrials.gov.

Cách tốt nhất để tìm hiểu về các phương pháp điều trị mới cho chứng co cứng sau đột quỵ đó là nói chuyện với bác sĩ điều trị. Bác sĩ sẽ giải thích cho bạn ưu và nhược điểm của những phương pháp hiện đang sẵn có, từ đó bạn có thể đưa ra sự lựa chọn tốt nhất cho mình hoặc người thân.

Xem thêm:

• Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
• Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
• Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
• Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
• Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?