Hướng dẫn chăm sóc da: Kiểm tra loại da, các bước và DIY

Hãy đọc tiếp bài viết này là hiểu rõ về:

• Phương pháp xây dựng thói quen chăm sóc da 
• Phương pháp điều trị các vấn đề về da như mụn hoặc sẹo
• Những sản phẩm chăm sóc da DIY (do it yourself – tự làm)  

Xây dựng thói quen chăm sóc da hàng ngày

Duy trì thói quen chăm sóc da hàng ngày một cách hợp lý không chỉ giúp bạn có một làn da khoẻ mạnh mà còn cải thiện các tình trạng như mụn, sẹo và đốm nâu. Thói quen này gồm bốn bước cơ bản được thực hiện 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ. 

1. Làm sạch: Tránh các loại sữa rửa mặt gây khô căng da và rửa mặt quá hai lần mỗi ngày vì chúng có thể khiến da bạn mất đi lớp dầu tự nhiên. Nếu bạn có làn da khô và không trang điểm thì chỉ cần rửa mặt 1 lần mỗi ngày.  
2. Sử dụng serum (tinh chất): Buổi sáng, bạn nên sử dụng các loại serum chứa vitamin C, các yếu tố tăng trưởng và peptide trước khi bôi kem chống nắng. Trong khi đó, hãy thoa những sản phẩm có thành phần là retinol và dẫn xuất retinoid vào ban đêm để phát huy hiệu quả tốt nhất.  
3. Dưỡng ẩm: Ngay cả da dầu cũng cần được dưỡng ẩm, nhưng hãy sử dụng những sản phẩm có kết cấu mỏng nhẹ (dạng gel), không làm bít tắc lỗ chân lông và gây mụn. Ngược lại, da khô phù hợp với những loại dưỡng ẩm dạng kem. Hãy đọc kĩ thông tin trên bao bì để lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da của mình.  
4. Chống nắng: Kem chống nắng cần một khoảng thời gian nhất định để phát huy tác dụng. Vì vậy, bạn cần thoa kem có chỉ số SPF từ 30 trở lên trước khi ra ngoài 15 phút. Do tình trạng tăng sắc tố khó cải thiện ở những người có làn da sẫm màu nên họ cần sử dụng một lượng kem chống nắng lớn hơn. Hãy lựa chọn các sản phẩm có khả năng bảo vệ da khỏi tia UVA/UVB phổ rộng và được Tổ chức Ung thư Da Hoa Kỳ (Skin Cancer Foundation) khuyên dùng.

Bạn nên lựa chọn những loại mỹ phẩm phù hợp với làn da và đọc kĩ hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Chỉ nên thoa retinol và dẫn xuất retinoid vào ban đêm. 

Những nguyên tắc sau đây phù hợp với tất cả loại da:

• Giữ ẩm cho da.
• Thay vỏ gối ít nhất 1 lần mỗi tuần.
• Gội đầu sạch hoặc cuốn tóc gọn gàng trước khi đi ngủ
• Thoa kem chống nắng hàng ngày, trước khi ra ngoài 15 phút 

Bạn hãy bắt đầu bằng những thói quen chăm sóc cơ bản và theo dõi phản ứng của da. Nếu da đáp ứng tốt hãy bổ sung thêm các sản phẩm như tẩy da chết, mặt nạ và thuốc đặc trị.

Hãy cân nhắc thật kĩ trước khi sử dụng một sản phẩm mới, đặc biệt với người có làn da nhạy cảm. Phương pháp sau đây có thể giúp bạn kiểm tra phản ứng dị ứng trên da. 

Các bước thực hiện như sau:

1. Thoa một lượng nhỏ sản phẩm lên da ở vùng kín đáo như mặt trong cổ tay hoặc cánh tay. 
2. Theo dõi phản ứng trong vòng 48 giờ. 
3. Kiểm tra lại sau 96 giờ để xác định các phản ứng dị ứng muộn. 

Phản ứng dị ứng trên da biểu hiện bởi kích ứng, mẩn đỏ, nổi mụn li ti hoặc ngứa. Nếu xuất hiện những triệu chứng này, hãy làm sạch da bằng nước với dung dịch dịu nhẹ và tìm kiếm sản phẩm phù hợp hơn.

1 số sản phẩm tự làm nên tránh

Nước chanh có thể làm xuất hiện những đốm nâu sau khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gây khô và kích ứng da. Nguồn ảnh: Goodskin.com

Bạn có thể tìm thấy rất nhiều thông tin về hiệu quả của sản phẩm DIY (do it yourself – tự làm) trong việc cải thiện các tình trạng da thường gặp như mụn trứng cá và đốm nâu. Ngay cả nữ diễn viên từng đoạt giải thưởng Emma Stone cũng khẳng định rằng bí quyết chăm sóc da của cô ấy là baking soda. Nhưng sự thật là các sản phẩm này có thể phá vỡ hàng rào bảo vệ da và để lại những hậu quả lâu dài.  

Những sản phẩm DIY nên tránh:  

• Nước chanh có chứa một thành phần tốt cho da là axit citric. Tuy nhiên, nó có thể làm xuất hiện những đốm nâu sau khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gây khô và kích ứng da.  
• Baking soda tạo độ pH kiềm (pH=8) làm căng và khô da. 
• Tỏi dạng thô có thể gây ra phản ứng dị ứng, gây viêm, chàm da và mụn nước. 
• Kem đánh răng: Các thành phần trong kem đánh răng có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và hút dầu nhưng chúng cũng có thể gây khô hoặc kích ứng da. 
• Đường thường được sử dụng như một sản phẩm tẩy tế bào chết. Tuy nhiên, hạt đường quá thô có thể gây tổn thương da. 
• Vitamin E: Bôi vitamin E có thể khiến da bị kích ứng. Hơn nữa, chưa có nghiên cứu nào chứng minh được hiệu quả làm mờ sẹo của loại vitamin này. 

Một số trong những sản phẩm nêu trên có nguồn gốc tự nhiên và giúp bạn tiết kiệm chi phí. Chúng không gây ra những tác dụng tiêu cực ngay lập tức, nhưng có thể để lại những tổn thương da lâu dài. Sản phẩm chăm sóc chuyên dụng là lựa chọn tốt nhất cho làn da của bạn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng các sản phẩm DIY.  

Phương pháp điều trị các vấn đề về da 

Để tránh tạo các vết thương hở và đốm sẫm màu trên da (chứng tăng sắc tố), bạn không nên nặn mụn. Nguồn ảnh: Verywellhealth.com

Để tránh tạo các vết thương hở và đốm sẫm màu trên da (chứng tăng sắc tố), bạn không nên nặn mụn trứng cá, mụn đầu đen hay tác động lên vết thương đang đóng vảy. Tình trạng này có thể dẫn đến da bị nhiễm khuẩn và nổi nhiều mụn hơn. Bên cạnh đó, các vết thương sâu thường để lại sẹo. 

Dưới đây là những phương pháp hiệu quả đã được khoa học chứng minh: 

Mụn 

Các phương pháp điều trị phụ thuộc mức độ nghiêm trọng của tình trạng mụn. Đầu tiên, bạn nên thực hiện các bước chăm sóc da cơ bản. Tiếp theo, hãy sử dụng các sản phẩm đặc trị không kê đơn với trường hợp nhẹ như:  

• Axit salicylic 
• Benzoyl peroxide 
• Axit alpha hydroxy
• Adapalene
• Tinh dầu tràm trà 

Những sản phẩm này có thể khiến da nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, hãy nhớ thoa kem chống nắng vào buổi sáng sau khi sử dụng chúng. 

Đối với những nốt mụn viêm và sưng tấy, bạn có thể sử dụng miếng dán mụn. Giống như băng cá nhân, chúng có khả năng hút hết dịch viêm, thúc đẩy quá trình lành thương và ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Miếng dán mụn có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà lớp trang điểm không thể che lấp được. Vì vậy, bạn nên sử dụng sản phẩm này vào ban đêm. 

Sợi bã nhờn

Bạn có thể dùng các dụng cụ chuyên dụng như cây kim loại có đầu tròn để lấy sạch sợi bã nhờn. Nguồn ảnh: Acne.org

Sợi bã nhờn là những sợi hình trụ có màu vàng trắng gây mở rộng lỗ chân lông và thường bị nhầm lẫn với mụn đầu đen – một loại mụn hình thành do sắc tố melanin trong các tế bào da bị oxy hoá. Phương pháp loại bỏ sợi bã nhờn như nặn hoặc sử dụng miếng lột có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho da như: 

• Kích ứng da
• Gây tổn thương và nhiễm khuẩn lỗ chân lông
• Khô da
• Tấy đỏ da
• Bong tróc da

Các sản phẩm bôi ngoài da chứa retinol hoặc retinoid có thể làm sạch và thông thoáng lỗ chân lông. Mát xa mặt với dầu khoáng hoặc tinh chất thầu dầu cũng mang lại những tác dụng tương tự. 

Bạn cũng có thể dùng các dụng cụ chuyên dụng như cây kim loại có đầu tròn để lấy sạch sợi bã nhờn.  

Cách tốt nhất để loại bỏ bã nhờn là đến gặp các bác sĩ da liễu. Tuy nhiên, bạn cũng có thể thực hiện được việc này tại nhà theo các bước sau đây: 

1. Làm sạch mặt và dụng cụ chuyên dụng 
2. Ấn nhẹ vòng tròn ở đầu dụng cụ lên da để loại bỏ các sợi bã nhờn. Lưu ý rằng lực quá mạnh có thể làm tổn thương da và để lại sẹo. 
3. Thoa toner và kem dưỡng ẩm. 
4. Vệ sinh dụng cụ bằng cồn trước và sau khi sử dụng để ngăn ngừa nhiễm khuẩn. 

Sau khi làm sạch sợi bã nhờn, bạn có thể dùng thêm các sản phẩm có chứa benzoyl peroxide. 

Vết thâm, sẹo và tăng sắc tố da 

Các vết thâm, sẹo và đốm nâu có thể mờ đi trong vòng từ vài tuần đến 6 tháng. Hãy sử dụng kem chống nắng để bảo vệ những tổn thương này khỏi ánh nắng mặt trời và tình trạng tăng sắc tố.  

Sản phẩm chứa những thành phần sau đây có thể làm mờ sẹo: 

• Silicone: Các nghiên cứu cho thấy silicone dạng bôi tại chỗ có thể cải thiện độ dày, màu sắc và kết cấu của sẹo. Bạn có thể sử dụng những sản phẩm có chứa silicone dioxide từ 8 đến 24 tiếng 1 ngày.  
• Mật ong: Các nghiên cứu cho thấy rằng mật ong có khả năng thúc đẩy quá trình lành thương và giảm sẹo.  
• Vitamin C thường có trong các loại serum hoặc kem dưỡng ẩm. Nó hoạt động tốt khi kết hợp với các thành phần làm sáng da khác như đậu nành và cam thảo. 
• Niacinamide: Các nghiên cứu cho thấy hoạt chất này có tác dụng làm giảm đốm nâu và thâm do mụn. Niacinamide nồng độ 2-5% khá hiệu quả với những người có làn da sáng màu.  
• Axit retinoic chỉ nên sử dụng vào ban đêm. Một nghiên cứu đã cho thấy 91,4% người sử dụng axit retinoic và axit glycolic đã cải thiện được tình trạng sẹo do mụn.

Bạn hãy tìm mua sản phẩm có chứa những thành phần trên và bổ sung chúng vào quy trình chăm sóc da hàng ngày. Đừng quên thoa kem chống nắng để bảo vệ da khỏi tình trạng tăng sắc tố.  

Phương pháp xác định loại da

Các thử nghiệm đo lượng dầu có thể xác định được loại da của bạn. Nguồn ảnh: Cosmopolitian.com

Dầu là một chất lỏng nhờn do lỗ chân lông tiết ra. Các thử nghiệm đo lượng dầu có thể xác định được loại da của bạn:   

• Da khô
• Da dầu
• Da thường
• Da hỗn hợp

Để đạt được kết quả chính xác, bạn hãy thực hiện theo những bước sau đây: 

1. Làm sạch mặt, lau khô và chờ 30 phút 
2. Ấn nhẹ giấy thấm dầu hoặc khăn giấy lên các vùng da khác nhau trên mặt như trán, mũi, má và cằm. 
3. Soi giấy thấm dầu hoặc khăn giấy dưới ánh sáng để xem kiểm tra độ trong suốt và đọc kết quả 

Ngoài ra còn có da nhạy cảm. Loại da này không được xác định thông qua lượng dầu trên da và có những đặc điểm sau đây:  

• Dễ kích ứng
• Khả năng tự bảo vệ kém
• Dễ ửng đỏ
• Dễ dị ứng 

Khi nào cần đến gặp bác sĩ da liễu

Nếu các phương pháp chăm sóc tại nhà không hiệu quả, hãy đến khám bác sĩ da liễu. Nguồn ảnh: Verywellhealth.com

Nếu các phương pháp chăm sóc tại nhà không hiệu quả, hãy đến khám bác sĩ da liễu. Những tổn thương da nghiêm trọng cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai để điều chỉnh nội tiết tố, các sản phẩm chứa dẫn xuất retinoid và một số can thiệp tiểu phẫu.  

Sử dụng mỹ phẩm DIY và những sản phẩm không phù hợp với có thể gây kích ứng da, lên mụn và để lại vết thâm. Để có một làn da khoẻ mạnh, bạn hãy xác định đúng loại da của mình, xây dựng thói quen chăm sóc da hợp lí và lựa chọn sản phẩm phù hợp.  

Xem thêm:

• Quy trình chăm sóc da: Da dầu, da khô, da nhạy cảm...
• 5 bước chăm sóc da buổi sáng giúp bạn luôn rạng rỡ
• Quy trình chăm sóc da ban đêm đơn giản, đúng cách
• Thói quen chăm sóc da đơn giản, hiệu quả dành cho nam giới
• Cách chăm sóc da an toàn khi mang thai