Mặc dù không có phép thuật thực sự nào ngăn cản trẻ em lớn lên về thể chất, nhưng một số người lớn vẫn tiếp tục bám vào những ngày tháng vô tư của tuổi trẻ và nhận thấy những trách nhiệm về tình cảm và tài chính là thách thức lớn khi trưởng thành.
“Hội chứng Peter Pan”, tên hiện tại của kiểu hành vi này, lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn sách năm 1983 của Tiến sĩ Dan Kiley: “Hội chứng Peter Pan: Đàn ông chưa bao giờ trưởng thành”.
Tuy Kiley tập trung vào hành vi này ở nam giới, hội chứng Peter Pan có thể ảnh hưởng đến mọi người thuộc bất kỳ giới tính hoặc nền văn hóa nào.
Hiện nay, hội chứng này có thể được chẩn đoán dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng dưới dạng rối loạn tính cách. Tuy nhiên, hội chứng này vẫn chưa được Tổ chức Y tế Thế giới xem là bệnh và không được Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ công nhận là rối loạn tâm thần. Nó được xem là Tâm Bệnh Học (Psychopathology).
Hội chứng này có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ và chất lượng cuộc sống của một người nào đó.
Những người mắc hội chứng này sẽ như thế nào?
Hội chứng Peter Pan có thể xuất hiện ở cả nam lẫn nữ, nhưng đàn ông thường mắc hội chứng này nhiều hơn. Đặc trưng của những người mắc hội chứng này là thường hành xử như trẻ con và hay trốn tránh trách nhiệm của người lớn. Họ muốn mãi là một đứa trẻ vô lo, thích tận hưởng, thậm chí mè nheo bố mẹ, người thân.
Vì hội chứng Peter Pan không phải là chẩn đoán lâm sàng nên các chuyên gia chưa xác định được bất kỳ triệu chứng chính thức nào. Dưới đây là một số đồng thuận về biểu hiện của nó trong các mối quan hệ, trong công việc và trong thái độ cá nhân đối với trách nhiệm và giải trình.
Dấu hiệu trong một mối quan hệ
Nếu một người mắc hội chứng Peter Pan, bạn có thể thấy rằng họ sẽ gặp khó khăn khi ở một mình. Bát đũa bẩn của họ chất thành đống trong bồn rửa, tránh giặt giũ cho đến khi không có gì sạch để mặc là những dấu hiệu rõ ràng nhất. Họ có thể:
- Cho phép bạn lập kế hoạch và đưa ra quyết định lớn cho cuộc đời họ
- Bỏ bê công việc gia đình và trách nhiệm chăm sóc con cái
- Thích "sống cho ngày hôm nay" và ít quan tâm đến việc lập kế hoạch dài hạn
- Cho thấy các dấu hiệu của tình cảm không sẵn sàng, chẳng hạn như không muốn kết hôn hoặc xác định rõ ràng các mối quan hệ
- Tiêu tiền không suy nghĩ và dễ dàng gặp rắc rối về tài chính cá nhân
Dấu hiệu liên quan đến công việc
Nguồn ảnh goodtherapy.org
Những người mắc hội chứng Peter Pan cũng có xu hướng đấu tranh với công việc và mục tiêu nghề nghiệp. Họ có thể:
- Hay mất việc do thiếu cố gắng, đi trễ hoặc tự bỏ dở công việc
- Không nỗ lực để tìm kiếm việc này
- Thường xuyên rời bỏ công việc khi họ cảm thấy buồn chán, thử thách hoặc căng thẳng
- Chỉ làm việc bán thời gian và không quan tâm đến việc theo đuổi các cơ hội thăng tiến
- Di chuyển từ lĩnh vực này sang lĩnh vực khác mà không mất thời gian phát triển kỹ năng trong bất kỳ lĩnh vực cụ thể nào
Thái độ, tâm trạng và các dấu hiệu hành vi khác
Những người mắc hội chứng Peter Pan thường có dấu hiệu bất lực. Bạn có thể có ấn tượng chung rằng họ không thể làm việc nhóm với những người khác:
- Cảm xúc bộc phát khi đối mặt với tình huống căng thẳng
- Xu hướng bao biện và đổ lỗi cho người khác khi mọi việc diễn ra không như ý muốn
- Ít hoặc không quan tâm đến sự phát triển cá nhân
- Kỳ vọng được chăm sóc
- Sợ những đánh giá tiêu cực
- Sử dụng chất kích thích, thường với mục đích thoát khỏi cảm giác khó khăn hoặc trách nhiệm
- Quyết định nhanh chóng thay vì lập các kế hoạch cụ thể
Những người mắc hội chứng Peter Pan dễ tự ái. Khác với tự trọng hay tự kỷ, tính tự ái là biểu hiện của một cái tôi quá lớn và luôn muốn mọi người phải để ý đến mình. Họ cần người khác quan tâm đến cảm xúc của họ nhưng bản thân họ lại không màng đến cảm xúc của người khác. Họ dễ nổi giận chỉ vì người khác bày tỏ quan điểm không giống mình và luôn cho rằng những người xung quanh đang công kích họ. Cảm xúc bốc đồng luôn bùng phát mạnh mẽ và lấn át lý trí trước khi họ kịp nhìn nhận lại vấn đề và họ phải mất rất nhiều thời gian để vượt qua cảm xúc đó.
Họ không thể xử lý xung đột trong mọi trường hợp. Những người mắc hội chứng Peter Pan thường phản ứng với xung đột theo 2 cách:
- Chạy trốn: Im lặng trước cuộc thảo luận, rời khỏi nhà hoặc khóa mình trong căn phòng và làm bản thân xao lãng bằng những việc khác… là cách mà các “Peter Pan” thưởng sử dụng khi phải đối mặt với một vấn đề mà họ không biết cách giải quyết. Đôi khi, họ nghĩ trì hoãn hoặc làm lơ thì vấn đề sẽ tự biến mất, giống như đứa trẻ khi sợ hãi thường hay bịt mắt và tin rằng thứ làm chúng sợ sẽ biến mất vậy.
- Trả đũa: Trước một cuộc tranh luận hoặc cãi vã, nếu không chạy trốn, người mắc Hội chứng Peter Pan sẽ phản ứng theo kiểu “ăn miếng trả miếng”. Họ sẽ nói hoặc làm những điều tổn thương bạn giống như cách mà họ đang cảm thấy bị tổn thương. Có thể họ sẽ la hét, xúc phạm, thậm chí là ném đồ đạc.
Nguồn ảnh vienyhocungdung.vn
Hội chứng Wendy
Trong khi Kiley tập trung nghiên cứu vào nam giới, anh ấy đã xác định được một bản sao ở nữ giới được gọi là hội chứng Wendy, liên quan đến người bạn đồng hành nữ của Peter Pan.
Giống như trong truyện, những người phụ nữ trong vai này thường kích hoạt Peter Pan trong cuộc sống của họ mà họ thường không nhận ra điều đó. Họ có thể làm điều này bằng cách đưa ra quyết định cho họ, thu dọn đống lộn xộn và hỗ trợ tinh thần từ một phía.
Nguyên nhân
Không có nguyên nhân duy nhất cho các hành vi liên quan đến hội chứng Peter Pan. Nó có thể là kết quả của các yếu tố phức tạp sau đây.
- Được bảo bọc quá nhiều: Theo nhà tâm lý học hàng đầu, hội chứng này có thể là kết quả của việc các bậc cha mẹ bảo vệ con quá mức. Do đó cản trở trẻ phát triển, trưởng thành và thể hiện các kỹ năng sống.
- Sự cô đơn: Nhà tâm lý học Humbelina Robles Ortega cho rằng những ai mắc hội chứng Peter Pan có thể sẽ sợ cô đơn. Do đó, họ sẽ liên tục tìm kiếm những người có thể chăm sóc cho họ. Thường sẽ là những đối tác có mối liên hệ về tình cảm.
- Các triệu chứng sức khỏe tâm thần: Một vài nghiên cứu cho rằng những người mắc hội chứng Peter Pan có thể có các rối loạn về tính cách.
- Vai trò của giới tính: Phụ nữ thường bị xã hội mặc định là người đảm nhận các trách nhiệm gia đình, là người làm vui lòng người khác. Việc này sẽ dễ khiến cho người đàn ông của họ bỏ bê các nhiệm vụ này và né tránh việc trưởng thành.
Hội chứng này có thực sự là xấu?
Duy trì một phong cách vui tươi có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tâm thần lâu dài, vì vậy, có một tính cách trẻ con, tò mò chắc chắn có thể có những mặt tốt của nó.
Ví dụ, ai đó mắc hội chứng Peter Pan có thể sống tự nhiên hơn và khuyến khích bạn tận hưởng những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Họ có thể có một tính cách dễ thương, ngọt ngào. Bạn có thể có rất nhiều niềm vui với nhau.
Tuy nhiên, hội chứng Peter Pan vượt ra ngoài sự vui tươi hàng ngày, và liên quan đến việc gánh vác trách nhiệm. Khi tư duy này bắt đầu len lỏi vào các khía cạnh khác của cuộc sống, các vấn đề có thể phát triển.
Khi mắc phải hội chứng Peter Pan thường sẽ dẫn đến các hệ lụy như:
- Những người có hội chứng này thường gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ bền chặt và thân tình với đồng nghiệp; kết quả là họ cảm thấy cực kỳ đơn độc.
- Họ cũng không thấy khó chịu bởi những điều sai trái mà họ đã làm, thay vào đó họ đổ lỗi cho những người khác vì sự yếu đuối của họ.
- Họ có xu hướng lờ đi các vấn đề thực sự liên quan đến điểm yếu của họ, khiến họ dễ dàng sử dụng ma túy và lạm dụng rượu để quên đi những trở ngại trong cuộc sống.
Tổng kết
Hội chứng Peter Pan là một tập hợp các hành vi hơn là một chẩn đoán chính thức. Mặc dù nó thường gặp ở nam giới, nhưng nó có thể gặp ở bất kỳ ai.
Nếu bạn cảm thấy như người thân của mình thể hiện những hành vi này, tất cả những gì bạn có thể làm là làm rõ nhu cầu và mục tiêu của của họ.
