- Một nghiên cứu gần đây đã báo cáo rằng những bệnh nhân được điều trị sớm hơn sau khi bị đột quỵ, thậm chí trong nhiều trường hợp chỉ cần nhanh hơn 15 phút thôi, đã cải thiện đáng kể tình trạng sức khỏe so với những bệnh nhân được điều trị muộn hơn.
- Các bệnh viện cần lên phương án hành động để những người bị đột quỵ có thể nhận được sự chăm sóc y tế nhanh nhất có thể.
- Mọi người cần phải nhận biết được các dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ ở bản thân hoặc những người xung quanh.
Trong một nghiên cứu lớn về đột quỵ, các nhà khoa học thuộc Đại học California, Trường Y David Geffen, Los Angeles đã phân tích hơn 6.700 bệnh nhân đột quỵ được điều trị trong các cơ sở y tế. Kết quả nghiên cứu của họ đã được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA), trong đó chỉ ra nếu việc điều trị được thực hiện sớm hơn 15 phút sẽ giúp giảm 15 ca tử vong trên mỗi 1.000 bệnh nhân. Ngoài ra, việc điều trị sớm hơn cũng giúp 17 người trên 1.000 người có thể tự đi bộ ra khỏi bệnh viện và 22 người trên 1.000 người có thể tự chăm sóc bản thân tại nhà.
Những phát hiện này đã làm sáng tỏ tầm quan trọng của việc nhận biết và hành động nhanh chóng khi có các dấu hiệu ban đầu của đột quỵ.
Chú trọng vào thời gian
Các nhà nghiên cứu đã xem xét hai khoảng thời gian riêng biệt.
Một là giai đoạn từ khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên đến khi được điều trị. Hai là giai đoạn từ khi đến bệnh viện đến khi được điều trị.
Tiến sĩ Reza Jahan, đồng tác giả của nghiên cứu và là giáo sư tại Trung tâm Y tế Ronald Reagan UCLA cho hay: “Khoảng thời gian từ khi một bệnh nhân đến bệnh viện cho tới khi họ được điều trị, một phần nằm ngoài tầm kiểm soát của bệnh viện, do ảnh hưởng của một số yếu tố khách quan" Ví dụ, một bệnh nhân đến bệnh viện vào giờ tan tầm có thể sẽ ít phải chờ đợi hơn. Và ngược lại, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng với những bệnh nhân đến vào cuối tuần, hoặc trong khoảng từ 6 giờ chiều đến 7 giờ sáng vào một ngày nào đó trong tuần, việc điều trị của họ có thể bị trì hoãn.
Jahan cho biết: “Một điều thực tế là nhiều bệnh viện không có đủ nhân viên trực để điều trị bệnh nhân đột quỵ. Mỗi bệnh viện cần nhìn vào dữ liệu và những con số của chính họ. Nếu bệnh viện chậm trễ trong việc điều trị, họ phải phân tích kĩ càng xem vấn đề của họ nằm ở đâu và tại sao lại có sự chậm trễ đó."
Một yếu tố khác ảnh hưởng đến thời gian điều trị là việc chuyển bệnh nhân đến một cơ sở y tế khác. Một trong những phương pháp có thể được chỉ định ở bệnh nhân đột quỵ là can thiệp nội mạch lấy huyết khối. Nếu cơ sở y tế ban đầu tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ không có khả năng thực hiện can thiệp này, bệnh nhân sẽ cần được chuyển đến bệnh viện khác có đủ khả năng.
Giáo sư Jahan nói: “Chúng tôi đang cố gắng thay đổi hệ thống chăm sóc bệnh nhân đột quỵ. Nếu bệnh nhân được phát hiện là đang bị đột quỵ nặng, họ nên được đưa trực tiếp đến bệnh viện có khả năng thực hiện can thiệp lấy huyết khối.”
Nhận biết các dấu hiệu đột quỵ
Cách nhận biết và xử trí đột quỵ. Nguồn: https://consumer.healthday.comMặc dù các bệnh viện và hệ thống y tế có thể nỗ lực để giảm thời gian chờ đợi cho những người bị đột quỵ, nhưng họ sẽ chẳng thể làm bất cứ điều gì cho đến khi bệnh nhân được tới bệnh viện.
Không giống như nhiều vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như đau tim, các triệu chứng của đột quỵ không gây đau đớn hoặc cấp tính. “Nếu bạn bị tê hoặc yếu ở cánh tay, điều đó không gây đau. Nhưng các cơn đau tim thì rất đau, ”Jahan giải thích.
Một cách để nhanh chóng ghi nhớ các triệu chứng là dùng cụm từ viết tắt FAST, bao gồm Face - méo mặt, Arm - tê yếu cánh tay, Speech - thay đổi giọng nói và Time - yêu cầu gọi cấp cứu ngay lập tức. Bất kỳ ai tự nhận ra một trong những dấu hiệu này, cho dù đó là cánh tay tê yếu hay một bên mặt bị xệ xuống, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Nhưng sự thay đổi về thể chất và thậm chí về nhận thức có thể khiến người bị đột quỵ khó tự xoay sở. Trong những trường hợp này, sự phát hiện kịp thời từ những người xung quanh có thể mang tính quyết định giữa sự sống và cái chết.
Tiến sĩ Richard Libman, phó chủ tịch khoa thần kinh tại Trung tâm y tế Long Island Jewish, New York cho biết: “Đột quỵ có thể gây ra các vấn đề thần kinh rất nghiêm trọng như tê liệt, nhưng vì não bộ đồng thời cũng bị ảnh hưởng, bệnh nhân có thể bị suy giảm khả năng nhận thức, dẫn đến họ không thể nhận ra những điều không ổn trên cơ thể mình.” Theo tiến sĩ Libman, một người có thể bị tê liệt hoàn toàn và ngã xuống sàn, nhưng khi bạn hỏi bệnh nhân có điều gì không ổn không, họ có thể nói không. Nhiều người có thể lựa chọn liên hệ với bác sĩ gia đình của họ trong tình huống này, nhưng gọi cấp cứu sẽ là ưu tiên số một để bệnh nhân kịp thời được khám và điều trị.
Giáo dục là công việc tối quan trọng
Các kiến thức về cách nhận biết và xử trí đột quỵ cần được phổ cập rộng rãi cho người dân. Nguồn: https://www.uchicagomedicine.org “Chúng ta đã đạt được nhiều bước tiến thông qua những nỗ lực không ngừng trong lĩnh vực giáo dục công và chúng ta đã tiến bộ hơn so với 20 năm trước. Trong 25 năm, đã có nhiều nghiên cứu, nhiều nỗ lực để phổ cập kiến thức cho người dân thông qua các bài giảng, các chuyến đi tới các viện dưỡng lão, các phương tiện truyền thông.... Nhưng vẫn còn đó những lỗ hỏng lớn trong giáo dục khi nhiều người dân vẫn chưa nắm được các dấu hiệu cơ bản và cách xử trí đột quỵ.” Tiến sĩ Libman cho biết.
Giáo sư Jahan kết luận: “Một điều cần nhấn mạnh là phải giáo dục bệnh nhân cách nhận biết về các dấu hiệu của đột quỵ, và tầm quan trọng của việc gọi cấp cứu nếu bạn thấy những triệu chứng đó. Đừng đi ngủ và nghĩ rằng nó sẽ biến mất, bởi vì bạn có thể thức dậy với một cơn đột quỵ lớn hơn nhiều. Đó là một điều nằm ngoài tầm kiểm soát của hệ thống y tế và hoàn toàn phụ thuộc vào công tác tuyên truyền giáo dục cho người dân”.
Xem thêm:
- Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
- Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
- Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
- Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?
