Luke Perry đã qua đời ở tuổi 52 vì một cơn đột quỵ. Khi chương trình truyền hình “Beverly Hills 90210” phát sóng lần đầu tiên vào ngày 11 tháng 10 năm 1991, đó là sinh nhật lần thứ 24 của Luke Perry.
Đó là khi cả nước biết đến nhân vật Dylan McKay của anh - một kẻ nổi loạn thời trung học với khuôn mặt và mái tóc đầy ấn tượng.
Giám đốc điều hành hãng phim đã thông báo bộ phim đình đám những năm 1990 sẽ được khởi chiếu lại. Cùng ngày hôm đó, Perry - khi đó 52 tuổi, đang đóng vai cha của Archie trong bộ phim “Riverdale” trên kênh CW - bị đột quỵ nặng.
Hôm thứ hai tuần sau đó, có thông báo rằng Perry đã qua đời tại Bệnh viện St. Joseph ở Burbank.
Những người lớn lên với hình ảnh Perry trên sóng truyền hình của thập niên 90 đã tự hỏi làm thế nào mà một người cùng thế hệ với họ có thể bị đột quỵ.
Cái chết của Perry nhấn mạnh rằng không chỉ những năm 90 đã trôi qua gần hai thập kỷ, mà cả những người trẻ hơn - hoặc ít nhất là những người dưới 55 tuổi - có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với chúng ta nghĩ.
Salman Azhar, Giám đốc trung tâm đột quỵ tại Bệnh viện Lenox Hill, Thành phố New York, nói với Healthline: “Đó không phải là điều hiếm gặp ở một người trẻ tuổi.”
Ngay cả trước khi Perry bị đột quỵ, các chuyên gia đã cảnh báo về sự gia tăng nguy cơ đột quỵ ở những người từng được cho là quá trẻ để bị đột quỵ.
Các chuyên gia về đột quỵ nói rằng tình trạng này ngày càng phổ biến ở những người trẻ tuổi, cụ thể là ở khu vực được mệnh danh là “Vành đai đột quỵ”, đây là khu vực gồm 8 bang ở vùng đông nam Hoa Kỳ có tỷ lệ tử vong do đột quỵ cao hơn các vùng khác của đất nước.
Điều này có nghĩa là thế hệ X hiện đang ở độ tuổi mà nguy cơ đột quỵ của họ bắt đầu tăng lên hàng năm.
Ngoài ra, ngày càng có nhiều trường hợp liên quan đến thế hệ X và thậm chí cả thế hệ Z (những người sinh trong khoảng từ năm 1997 đến năm 2012)
“Vành đai đột quỵ” đang mở rộng
Larry B. Goldstein - giáo sư và trưởng Khoa Thần kinh tại Đại học Kentucky, đồng thời là chuyên gia y tế của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association - AHA) - cho biết lý do gia tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi không hoàn toàn rõ ràng.
Một phần có thể liên quan đến sự gia tăng các yếu tố nguy cơ khác nhau như bệnh đái tháo đường, béo phì, chế độ ăn uống không cân bằng và lười vận động.
“Vành đai đột quỵ” là khu vực có tỷ lệ đột quỵ cao hơn, ngay cả ở trẻ em trong độ tuổi đi học (các nhà nghiên cứu đã ghi nhận từ những năm 1940). Các bang trong vành đai là Arkansas, Tennessee, Carolinas, Georgia, Mississippi, Alabama và Louisiana.
Các nhà nghiên cứu cho rằng “Vành đai đột quỵ” đang mở rộng hơn, có thể bao gồm Kentucky, Missouri và một số bang lân cận khác, bao gồm cả nhà của Perry - bang Ohio.
Một nghiên cứu năm 2016 trên tạp chí Đột quỵ (Stroke) cho biết những khu vực có tỷ lệ đột quỵ gia tăng này cũng tuân theo một mô hình.
Những khu vực này có tỷ lệ cư dân Mỹ gốc Phi lớn hơn, tỷ lệ thất nghiệp cao hơn, nhiều yếu tố nguy cơ như béo phì và đái tháo đường, tỷ lệ nhập viện và khám tại khoa cấp cứu cao hơn. Đây cũng là những khu vực có thu nhập và trình độ giáo dục thấp hơn. Tất cả các yếu tố xã hội này thường dẫn đến kết quả sức khỏe kém hơn.
Với tất cả những yếu tố kết hợp cùng nhau, các chuyên gia cho rằng những người trẻ tuổi trong “Vành đai đột quỵ” đang ngày càng có nhiều nguy cơ về sức khỏe hơn.
Goldstein nói với Healthline: “Dữ liệu gần đây nhất chỉ ra rằng ít hơn 60% trong số những người từ 12 đến 19 tuổi có lối sống bảo vệ tim mạch lý tưởng và thậm chí còn ít tuân theo các khuyến nghị về lối sống sức khỏe hơn”.
Nhưng không phải tất cả các cơn đột quỵ đều kết thúc bằng cái chết. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, khả năng sống sót và phục hồi thành công sẽ cao hơn.
Goldstein nói: “Đột quỵ không chỉ phòng ngừa được mà còn có thể điều trị để giảm biến chứng ở một số người.”
Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ
nguồn ảnh: https://dotquy.kcb.vn/ Đột quỵ, bất kể là do nguyên nhân nào, thường có các triệu chứng tương tự vì chúng đang ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng não. Các chuyên gia cho biết để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, hãy nhanh chóng nhận biết theo “BE FAST”:
- Balance (Thăng bằng): Đột ngột mất thăng bằng.
- Eyes (Mắt): Bao gồm nhìn đôi, mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn.
- Face (Khuôn mặt): Một nửa khuôn mặt bị xệ xuống, lệch một bên.
- Arms (Cánh tay): Một bên tay bị yếu, cầm nắm đồ không chắc.
- Speech (Nói): Bao gồm khó nói hoặc nói ngọng.
- Time (Thời gian): Nếu một người đang gặp phải những triệu chứng này, hãy gọi cấp cứu 115 ngay lập tức, vì họ được điều trị càng sớm thì khả năng hồi phục càng cao.
Theo các chuyên gia, điều tồi tệ nhất mà một người có thể làm là phớt lờ các dấu hiệu cảnh báo và phủ nhận rằng họ có thể đang bị đột quỵ.
Tiến sĩ George P. Teitelbaum - bác sĩ khoa Can thiệp thần kinh và đồng thời là giám đốc Trung tâm Đột quỵ và Phình mạch não tại Trung tâm Sức khỏe Saint John ở Santa Monica, California nói với Healthline: “Phản ứng đầu tiên là phủ nhận. Nhưng không có điều gì tồi tệ hơn thế”.
Phòng ngừa và điều trị đột quỵ
Các chuyên gia cho biết hiện có sẵn các loại thuốc và thủ thuật can thiệp để điều trị cho những người bị đột quỵ, bao gồm các loại thuốc làm tan huyết khối như thuốc hoạt hóa plasminogen mô (tissue plasminogen activator – tPA), có thể giúp lưu thông mạch máu bị tắc nhanh hơn.
Goldstein cho biết: “Việc sử dụng những loại thuốc này để loại bỏ cục máu đông khỏi các động mạch lớn cung cấp máu cho não hiện là một bước của quá trình điều trị tại các bệnh viện”.
Teitelbaum cho biết các chuyên gia đã hiểu rõ hơn về đột quỵ nhờ vào các nghiên cứu quy mô lớn gần đây.
Ông nói: Can thiệp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học đã trở thành “một trong những thủ thuật y tế hiệu quả nhất trên thế giới”.
Các yếu tố nguy cơ khiến tỷ lệ đột quỵ cao hơn, bao gồm lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều thực phẩm đóng hộp, uống quá nhiều rượu, hút thuốc lá, sử dụng chất gây nghiện và các hành vi không lành mạnh khác có thể tăng lên theo thời gian.
Nhưng những hành vi này cũng có thể là do phản ứng với sự căng thẳng.
Azhar cho biết cách một người đối phó với căng thẳng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ. Đó là do phản ứng kém với căng thẳng, thường liên quan đến việc ít tập thể dục, ăn nhiều thức ăn không lành mạnh và uống rượu, tất cả đều làm tăng tình trạng hình thành cục máu đông trong mạch máu, làm tăng nguy cơ xảy ra đột quỵ.
Azhar nói: “Một số người đối phó với căng thẳng tốt hơn những người khác. Bạn phải hiểu cơ thể của mình và cách chăm sóc nó."
Xem thêm:
- Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
- Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
- Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
- Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?
