Một cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (transient ischemic attack - TIA), hay còn được gọi là cơn tiền đột quỵ. xảy ra khi cục máu đông chỉ tạm thời làm tắc nghẽn mạch máu não.
Cơ chế hoạt động của thuốc điều trị đột quỵ
Các loại thuốc được sử dụng để điều trị đột quỵ thường hoạt động theo những cách khác nhau.
Một số loại thuốc điều trị đột quỵ có khả năng phá vỡ các cục máu đông. Những loại khác giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong lòng mạch. Một số có tác dụng điều chỉnh huyết áp và mức cholesterol để ngăn ngừa tắc nghẽn mạch máu.
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phụ thuộc vào thể đột quỵ và nguyên nhân gây bệnh. Thuốc chống đột quỵ cũng có thể được sử dụng để giúp ngăn ngừa tái phát đột quỵ ở những người đã có tiền sử.
Thuốc chống đông máu
Thuốc chống đông máu có tác dụng ngăn cản hình thành huyết khối trong lòng mạch. Cơ chế hoạt động của những thuốc loại này là can thiệp vào quá trình đông máu. Thuốc chống đông máu được sử dụng để điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ (thể đột quỵ phổ biến nhất) và cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua.
Thuốc chống đông Warfarin (Coumadin, Jantoven) ngăn hình thành cục máu đông hoặc ngăn cục máu đông tăng kích thước. Thuốc này thường được chỉ định cho những bệnh nhân có van tim nhân tạo, nhịp tim không đều, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Wafarin là thuốc có tác dụng ngăn ngừa hình thành cục máu đông. Nguồn ảnh: https://www.bhf.org.uk/ Warfarin và các tác dụng phụ của thuốc
Đôi khi Warfarin có thể gây xuất huyết và nguy hiểm đến tính mạng. Hãy đến khám bác sỹ ngay nếu bạn có các vấn đề về rối loạn chảy máu để được chỉ định loại thuốc thay thế.
Thuốc chống kết tập tiểu cầu
Loại thuốc này, như clopidogrel (Plavix) được sử dụng để ức chế hình thành cục máu đông. Chúng tác động vào bước đầu tiên của quá trình đông máu, làm các tiểu cầu không kết dính được với nhau.
Thuốc chống kết tập tiểu cầu được sử dụng để ức chế hình thế hình thành cục máu đông. Nguồn ảnh: https://news.harvard.edu/
Đôi khi chúng được chỉ định cho những bệnh nhân đột quỵ do thiếu máu não cục bộ hoặc nhồi máu cơ tim. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn sử dụng chúng trong một thời gian dài như một biện pháp ngăn ngừa cơn đột quỵ thứ phát hoặc nhồi máu cơ tim.
Aspirin là thuốc chống kết tập tiểu cầu, nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Do đó, liệu pháp aspirin không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất cho những bệnh nhân không có tiền sử bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ví dụ: đột quỵ và nhồi máu cơ tim).
Aspirin chỉ nên được sử dụng để phòng ngừa các bệnh lý trên những bệnh nhân có xơ vữa động mạch và:
- Có nguy cơ cao bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc các bệnh lý tim mạch khác do xơ vữa động mạch
- Có nguy cơ bị chảy máy thấp
Chất hoạt hóa plasminogen của mô (tissue plasminogen activator - tPA)
Chất hoạt hoá plasminogen mô (tPA) là loại thuốc điều trị đột quỵ duy nhất có khả năng phá vỡ cục máu đông. Nó được sử dụng như một phương pháp điều trị cấp cứu cho bệnh nhân đột quỵ.
tPA được tiêm vào tĩnh mạch để có thể tiếp cận cục máu đông một cách nhanh chóng.
tPA không được chỉ định rộng rãi. Đặc biệt chống chỉ định với những bệnh nhân có nguy cơ xuất huyết não cao.
Statin
Statin làm giảm nồng độ cholesterol trong máu. Khi nồng độ cholesterol quá cao, chúng sẽ bắt đầu tích tụ dọc theo thành động mạch, tạo thành các mảng xơ vữa.
Loại thuốc này ức chế HMG-CoA reductase, một loại enzyme cần thiết cho quá trình tổng hợp cholesterol. Kết quả là làm giảm nồng độ cholesterol trong cơ thể. Từ đó giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa và ngăn ngừa các cơn nhồi máu cơ tim do tắc nghẽn động mạch.
Statin được sử dụng ở Hoa Kỳ gồm:
- Atorvastatin (Lipitor)
- Fluvastatin (Lescol)
- Lovastatin (Altoprev)
- Pitavastatin (Livalo)
- Pravastatin (Pravachol)
- Rosuvastatin (Crestor)
- Simvastatin (Zocor)
Thuốc điều chỉnh huyết áp
Bác sĩ cũng có thể chỉ định các thuốc làm hạ huyết áp cho những bệnh nhân đột quỵ. Tăng huyết áp có thể gây ra đột quỵ do nó làm bong các mảng xơ vữa vào lòng mạch và làm hình thành các cục máu đông.
Tăng huyết áp có thể gây ra đột quỵ do nó làm bong các mảng xơ vữa vào lòng mạch và làm hình thành các cục máu đông. Nguồn ảnh https://www.medicalnewstoday.com/Thuốc điều trị cao huyết áp được sử dụng cho bệnh nhân đột quỵ bao gồm:
- Thuốc ức chế men chuyển (angiotensin-converting enzyme)
- Thuốc chẹn kênh beta
- Thuốc chẹn canxi
Tổng kết
Một số loại thuốc có thể hỗ trợ điều trị hoặc ngăn ngừa bệnh đột quỵ. Một vài loại ngăn ngừa huyết khối bằng cách can thiệp trực tiếp vào quá trình hình thành cục máu đông. Một số có tác dụng điều chỉnh huyết áp và mức cholesterol để ngăn ngừa tắc nghẽn mạch máu. tPA làm tan cục máu đông khi chúng đã hình thành trong lòng mạch.
Hãy tham khảo ý kiến của bác sỹ nếu bạn nằm trong nhóm có nguy cơ đột quỵ, một trong số những loại thuốc kể trên có thể hữu ích với bạn.
Xem thêm:
- Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
- Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
- Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
- Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?
