Wonder week: Làm thế nào để ba mẹ vượt qua cùng con?

Lịch sử của Wonder Weeks

Năm 1992, hai nhà nghiên cứu về tâm lý giáo dục, sinh học hành vi người Hà Lan là tiến sĩ Frans X. Plooij và vợ của ông là tiến sĩ Hetty van de Rijt đã xuất bản một cuốn sách có tựa đề Wonder Weeks. Cuốn sách là cẩm nang gối đầu giường của nhiều ông bố bà mẹ: một tập hợp thông tin về cách trẻ sơ sinh phát triển và những gì cha mẹ có thể làm để hỗ trợ con trong từng giai đoạn.

Wonder Weeks (tuần khủng khoảng) chính xác là gì?

Wonder weeks là một thuật ngữ dùng để mô tả các giai đoạn phát triển mạnh mẽ của trẻ trong những giai đoạn cao điểm khi mà bé phát triển nhanh chóng về cả thể chất và tinh thần, đặc biệt ở trẻ dưới 20 tháng tuổi. Sự tiến bộ vượt bậc này có thể nhận thấy qua các kĩ năng như học ngồi, học bò, cố gắng đứng vững và sau đó là tập đi. Sau khoảng thời gian này, sự thay đổi tính cách và thể chất tiếp tục lớn hơn và phát triển hơn trước nữa để trẻ bước sang giai đoạn trưởng thành.

Thời điểm diễn ra Wonder Weeks? 

Khủng hoảng tuần đầu xảy ra khi trẻ bắt đầu có sự phát triển về giác quan ở tuần thứ 5.Nguồn ảnh: BellyBelly. 

Thời gian bước vào Wonder weeks thường phụ thuộc vào từng bé. Có tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh như di truyền, giới tính, sinh non và môi trường sống.

Tuần khủng hoảng của trẻ thường xảy ra vào các giai đoạn:

• 5 tuần: Khủng hoảng tuần đầu xảy ra khi trẻ bắt đầu có sự phát triển về giác quan, thường quấy khóc nhiều hơn bình thường. Sau giai đoạn này, chúng quan sát được nhiều thứ hơn, nhạy cảm hơn với mùi hương, đặc biệt là mùi sữa mẹ.
• 8 tuần: Khi trẻ được khoảng 7 tuần rưỡi đến 9 tuần, đầu cổ cũng trở nên cứng cáp hơn, trẻ bắt đầu nhạy cảm với âm thanh, tỏ ra thích thú với đồ chơi, khám phá xung quanh. 
• 12 tuần: Đây chính là sự đánh dấu các chuyển biến lớn đầu tiên của trẻ. Những ngày này, trẻ thường xuyên quấy khóc, chán ăn. Bé biết lật, lẫy, ngóc đầu lên và cười nhiều hơn.
• 17 tuần: Trẻ học được cách cầm nắm đồ vật xung quanh, thường đưa tay vào miện mút, cầm nắm đồ vật trong tầm với cho vào miệng. Trẻ cũng biết nhận ra bố mẹ và có sự thân thiết hơn với cha mẹ. Khi no thường tự đẩy núm ti ra.
• 26 tuần: Sau khủng hoảng tuần 26, trẻ thường học các kỹ năng cầm, nắm, ngồi dậy. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ nhiều để chúng thực hành nhiều hơn, quen thuộc với các kỹ năng mới của mình.
• 36 tuần: Sau thời kỳ khủng hoảng này, trẻ biết được cách phân chia đồ vật, sắp xếp chúng theo nhóm khác nhau. Ngoài ra trẻ cũng tập thêm kỹ năng bò, trườn. Cha mẹ cần chú ý giám sát trẻ, không để con bò ra ngoài tầm mắt của mình.
• 44 tuần: Trẻ bắt đầu hiểu về khái niệm đơn giản, học những từ ngữ mới, trả lời những câu hỏi ngắn của người lớn. Ngoài ra trẻ cũng có khả năng chơi các trò chơi tháo lắp, mô hình.
• 53 tuần: Sau khi khủng hoảng tuần 53 biến mất, bé sẽ tập đứng, tập đi chập chững, cũng có thể cầm nắm đồ vật chắc hơn, thậm chí tự cởi hoặc mặc quần áo. 

Sau những giai đoạn này, trẻ sơ sinh sẽ có sự phát triển mạnh mẽ do não bộ của trẻ ngày càng hoàn thiện. Sau khi trải qua Wonder week, trẻ sẽ tiếp tục đến với thời kỳ Sunny week xảy ra vào các tuần 6 tuần - 10 tuần - 13 tuần - 21 tuần - 31 tuần - 39 tuần - 49 tuần - 58 tuần. 

Đây là những tuần sau khi một em bé tiến bộ qua Wonder weeks và bước vào một giai đoạn phát triển hoàn toàn mới. Trong giai đoạn này, bố mẹ có thể cảm thấy bé có vẻ hạnh phúc hơn nhiều, chăm chỉ để học các kỹ năng mới. Trong những tuần nắng, các bé thường sẽ ngủ và bú tốt hơn, sẵn sàng khám phá và ít bám víu hơn.

Các dấu hiệu nhận biết Wonder week?

Quấy khóc là biểu hiện đặc trưng của tuần Wonder Weeks ở trẻ. Nguồn: The Wonder Weeks.

Khi đến tuần khủng hoảng, trẻ thường có một số biểu hiện, bao gồm:

• Chán ăn, bỏ ăn, ăn ít (trước đó đang ăn rất tốt). 
• Quấy khóc cả ngày.
• Đang ngủ ngon dậy khóc, càng dỗ càng khóc to và dường như không có cách gì để bé ngừng khóc.
• Đòi bế cả ngày, bám mẹ nhiều hơn.
• Nhút nhát hơn, sợ người lạ.
• Ghen tị.
• Thay đổi tâm trạng nhanh chóng, đang vui có thể ngay lập tức khóc, đang khóc trở nên vui luôn.
• Mút tay nhiều, thích ôm ấp một món đồ quen thuộc nhiều hơn.

Các yếu tố khác ảnh hưởng tới tâm trạng của trẻ ngoài tuần khủng hoảng:

Không chỉ trong thời gian Wonder week, một số nguyên nhân sau đây cũng khiến trẻ dễ quấy khóc và khó chăm sóc hơn thường ngày:

• Thay đổi môi trường sống như chuyển nhà, thời tiết thay đổi…
• Mọc răng khiến trẻ bị đau, có thể bị sốt, gây mệt mỏi, chán ăn.
• Thay đổi nơi ngủ: Khi bé đang được ôm ngủ, nằm cũi, chuyển sang giường cũng có thể là nguồn cơn gây ra sự khó chịu, mất ngủ.
• Ốm đau, thời tiết quá nóng hay quá lạnh, cảm cúm… là những nguyên nhân khiến trẻ khó chịu và quấy khóc nhiều.
• Em bé của bạn có thể thuộc nhóm nhạy cảm hơn những đứa trẻ khác nên chỉ cần những dấu hiệu nhỏ cũng làm ảnh hưởng đến tinh thần trẻ.

Đồng hành cùng con vượt qua Wonder week

Ba mẹ nên đồng hành cùng con vượt qua Wonder week.Nguồn ảnh: Nguồn: The Wonder Weeks.

Làm thế nào để xoa dịu trẻ trong những tuần khủng hoảng? Dưới đây là một số mẹo mẹ có thể tham khảo để có thể hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn này:

• Quan tâm bé nhiều hơn: Tâm lý của bé ở giai đoạn này khá thất thường, đang vui có thể khóc hay đang chơi lại ném đồ chơi. Bé con rất bám bố mẹ, đòi ôm, đòi bế, muốn được bố mẹ chơi cùng nhiều hơn khiến ta không thể làm được việc gì. Chỉ cần dành thời gian nói chuyện, vui đùa với trẻ nhiều hơn sẽ giúp con bạn vượt qua giai đoạn này dễ dàng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, bé được bố mẹ ở bên cạnh nhiều sẽ có chỉ số IQ, EQ cao hơn so với trẻ ít ở gần bố mẹ. Vì vậy, hãy kiên nhẫn với bé hơn ba mẹ nhé.
• Cho trẻ đi ngủ sớm : Wonder week có thể làm bé khó ngủ, ngủ ít, dễ bị giật mình. Cho trẻ đi ngủ sớm và tạo không gian thoải mái, dễ chịu cho trẻ là điều rất cần thiết. Để tránh tình trạng quấy khóc, giật mình, đang ngủ dậy khóc. Các bậc cha mẹ cần chú ý nên: cho trẻ ăn no trước khi ngủ và đi ngủ sớm từ 30 - 45 phút so với bình thường đồng thời tạo không gian thoải mái, yên tĩnh giúp dễ ngủ hơn.
• Chia nhỏ bữa ăn: Khi đến tuần Wonder week, trẻ trở nên biếng ăn hơn. Chia nhỏ bữa ăn hàng ngày sẽ làm giảm áp lực của cả mẹ và bé, giúp bé vẫn bổ sung đủ dưỡng chất cần cho cả ngày mà mẹ cũng không cần lo lắng bé ăn quá ít. Với trẻ dưới 6 tháng tuổi, mẹ nên cho bé uống 60 - 80 ml sữa mỗi lần ăn, trong khoảng thời gian ngắn 1 - 2 giờ. Trường hợp bé được hơn 6 tháng tuổi có thể ăn dặm được, mẹ có thể cho con ăn một chút bánh, cơm… trong khi đang chơi, trong một khoảng thời gian nhất định.
• Đáp ứng nhu cầu của bé: Tâm lý của trẻ ở thời điểm Wonder week rất nhạy cảm, tâm trạng thay đổi thất thường. Đáp ứng nhu cầu hay chiều chuộng trẻ hơn sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái. Không nên cáu gắt hay làm trái ý bé, cũng không nên nói “không” quá nhiều với bé. Ba mẹ hãy hướng dẫn bé, khuyến khích bé thực hiện một việc gì đó không thích và cho bé động lực để thực hiện.
• Không ép buộc: Trong quá trình chăm sóc các bé, người lớn thường lo lắng bé ăn uống ít, ngủ không đủ giấc sẽ khiến con bị giảm cân, dễ ốm do đó bắt ép bé ăn nhiều hơn, đi ngủ sớm. Điều này sẽ khiến bé quấy khóc nhiều. Không nên ép buộc trẻ, mẹ hãy hướng dẫn, khích lệ trẻ làm việc gì đó. Thời gian đầu có thể gặp nhiều khó khăn, tuy nhiên theo thời gian, mẹ và bé cũng sẽ quen dần với phương pháp này mà thôi.
• Ôm ấp, xoa dịu con: Trong tuần Wonder week, trẻ thường rất khó tính, cáu gắt do lúc này đang đau hay khó chịu với một điều gì đó. Vì vậy, rất cần sự quan tâm, yêu thương từ bố mẹ. Hãy quan tâm trẻ nhiều hơn, để trẻ cảm nhận được sự yêu thương, âu yếm từ bố mẹ, giúp chúng cảm thấy an tâm, ấm áp và vượt qua tuần khủng hoảng.
• Chia ca chăm bé: nếu có sự giúp đỡ của ông bà hay người trông trẻ thì ba mẹ sẽ đỡ vất vả hơn một chút. Việc chia ca chăm sóc trẻ là điều rất cần thiết để giảm tình trạng mệt mỏi, thiếu ngủ. Đây là một giải pháp rất hữu ích giúp để bố mẹ được nghỉ ngơi tốt và có sức khỏe để chăm con.
• Thăm khám bác sĩ: Một số trường hợp trải qua Wonder week khó khăn hơn với các trẻ khác, các phương pháp thường được sử dụng như chia nhỏ bữa ăn, cho trẻ ngủ sớm, quan tâm trẻ nhiều hơn… đều không có hiệu quả. Mẹ có thể hỏi ý kiến của các bác sĩ nhi khoa để được tư vấn cách giải quyết.

Wonder week - tuần khủng hoảng của bé cũng là nỗi lo âu của nhiều ông bố bà mẹ trong quá trình nuôi con. Giai đoạn này rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, mặt khác đây cũng là giai đoạn rất nhạy cảm của trẻ, do đó hãy kiên nhẫn hơn với trẻ và đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn này bố mẹ nhé!