Rạch tầng sinh môn giúp âm đạo mở rộng hơn một chút, cho phép em bé chui qua dễ dàng hơn.
Đôi khi, tầng sinh môn của phụ nữ có thể bị rách khi em bé lọt lòng. Trong một số ca sinh, rạch tầng sinh môn có thể giúp ngăn ngừa vết rách nặng hoặc đẩy nhanh quá trình sinh nếu em bé cần được sinh nhanh.
Nếu bác sĩ hoặc nữ hộ sinh của bạn cảm thấy bạn cần phải rạch tầng sinh môn khi chuyển dạ, họ sẽ thảo luận với bạn về vấn đề này.
Gọi cho nữ hộ sinh hoặc bác sĩ nếu bạn bị rạch hoặc rách tầng sinh môn và:
- Vết khâu của bạn đau hơn
- Có mùi hôi
- Có da sưng đỏ xung quanh vết rạch hoặc vết rách - bạn có thể dùng gương để xem
Nếu có bất kỳ điều nào trong số này, bạn có thể bị nhiễm trùng.
Cứ 10 bà mẹ sinh con lần đầu thì có đến 9 người sẽ bị rách hoặc rạch tầng sinh môn.
Các khuyến cáo cho rằng có thể tiến hành cắt tầng sinh môn nếu:
- Em bé không ổn định và cần nhanh chóng được sinh hoặc
- Sử dụng forcep hoặc giác hút khi sinh hoặc
- Có nguy cơ bị rách hậu môn
Nếu bạn bị rách hoặc bị rạch tầng sinh môn, có thể bạn sẽ cần phải khâu lại. Các mũi khâu tự tiêu sẽ được sử dụng, vì vậy bạn sẽ không cần phải quay lại bệnh viện để cắt bỏ chúng.
Tại sao bạn có thể cần phải rạch tầng sinh môn?
Rạch tầng sinh môn có thể được khuyến nghị nếu thai bị suy, khi đó nhịp tim của em bé nhanh hơn hoặc chậm hơn trước khi sinh.
Điều này có nghĩa là em bé của bạn có thể không được cung cấp đủ oxy và phải được sinh nhanh chóng để tránh nguy cơ bị chấn thương khi sinh hoặc thai chết lưu.
Một lý do khác cho việc rạch tầng sinh môn là vì cần phải mở rộng âm đạo của bạn để các dụng cụ, chẳng hạn như forcep hoặc giác hút, có thể được sử dụng để hỗ trợ sinh nở.
Điều này có thể cần thiết nếu:
- Bạn đang sinh con ngôi mông - khi chân hoặc môn của trẻ sẽ ra ngoài trước
- Bạn đã cố gắng sinh trong vài giờ và đã quá mệt để rặn đẻ tiếp
- Bạn có một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh tim và người ta khuyến cáo rằng nên sinh càng nhanh càng tốt để giảm bớt những rủi ro về sức khỏe
- Nghiên cứu cho thấy rằng trong một số ca sinh, đặc biệt là sinh bằng forcep, rạch tầng sinh môn có thể ngăn ngừa những vết rách ảnh hưởng đến cơ hậu môn (rách cấp độ 3).
Sử dụng forcep hỗ trợ sinh qua ngả âm đạo. (Nguồn ảnh blog.pregistry.com)
Rạch tầng sinh môn được thực hiện như thế nào?
Rạch tầng sinh môn thường là một thủ thuật đơn giản. Gây tê cục bộ được sử dụng để làm tê khu vực xung quanh âm đạo, do đó bạn không cảm thấy bất kỳ đau đớn. Nếu bạn đã gây tê ngoài màng cứng, bác sĩ có thể tăng liều trước khi cắt.
Bất cứ khi nào có thể, bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ rạch một đường chéo nhỏ từ phía sau âm đạo, hướng xuống và ra ngoài ở một bên. Vết rạch được khâu lại bằng chỉ khâu tự tiêu.
Phục hồi sau vết cắt tầng sinh môn
Các vết rạch ở tầng sinh môn thường được khâu phục hồi trong vòng một giờ sau khi em bé chào đời. Lúc đầu, vết rạch có thể chảy máu khá nhiều, nhưng nó sẽ dừng lại bằng cách ấn và khâu lại.
Vết khâu sẽ lành trong vòng 1 tháng sau khi sinh. Trao đổi với nữ hộ sinh hoặc bác sĩ sản khoa về những hoạt động bạn nên tránh trong thời gian lành bệnh.
Giảm đau
Thông thường bạn sẽ cảm thấy hơi đau sau khi rạch tầng sinh môn.
Thuốc giảm đau như paracetamol có thể giúp giảm đau và sử dụng an toàn nếu bạn đang cho con bú.
Việc dùng ibuprofen khi đang cho con bú cũng được cho là an toàn, nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước.
Aspirin không được khuyến khích vì nó có thể được truyền sang con bạn qua sữa mẹ.
Bạn có thể cần điều trị cơn đau dữ dội bằng thuốc giảm đau chỉ theo toa mạnh hơn, chẳng hạn như codeine.
Tuy nhiên, thuốc kê đơn có thể ảnh hưởng đến vấn đề cho con bú. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn về điều này.
Để giảm bớt cơn đau, hãy thử:
- Đặt túi nước đá hoặc viên đá được bọc trong khăn lên vết rạch. Tránh đặt đá trực tiếp lên da vì có thể gây tổn thương
- Cho vết khâu tiếp xúc với không khí trong lành có thể giúp quá trình lành nhanh vết thương. Cởi đồ lót của bạn và nằm trên một chiếc khăn tắm trong khoảng 10 phút một hoặc hai lần mỗi ngày có thể hữu ích.
Đau sau khi rạch tầng sinh môn kéo dài hơn 2 đến 3 tuần là điều bất thường. Nếu cơn đau kéo dài hơn mức này, hãy trao đổi với bác sĩ.
Đi vệ sinh
Giữ vết rạch và vùng xung quanh sạch sẽ để tránh nhiễm trùng. Sau khi đi vệ sinh, hãy dội nước ấm lên vùng tầng sinh môn để rửa sạch.
Đổ nước ấm lên vùng bên ngoài tầng sinh khi bạn đi tiểu cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu.
Bạn có thể thấy ngồi xổm trên bồn cầu, thay vì ngồi bệt, làm giảm cảm giác đau nhói khi đi tiểu.
Khi đại tiện, bạn có thể thấy hữu ích khi đặt một miếng đệm sạch lên vết rạch và ấn nhẹ. Điều này có thể giúp giảm bớt áp lực cho vết rạch.
Khi lau mông, hãy nhớ lau nhẹ nhàng từ trước ra sau. Điều này sẽ giúp ngăn vi khuẩn trong hậu môn lây nhiễm sang vết cắt và các mô xung quanh.
Nếu bạn thấy việc đại tiện đặc biệt đau đớn, hãy dùng thuốc nhuận tràng. Loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị táo bón và làm cho phân mềm, dễ đi ngoài hơn.
Đau khi quan hệ tình dục
Không có quy tắc nào về thời điểm bắt đầu quan hệ tình dục trở lại sau khi sinh con.
Trong những tuần đầu sau khi sinh, nhiều phụ nữ cảm thấy đau và mệt mỏi, cho dù họ đã bị rạch tầng sinh môn hay chưa.
Nếu bạn bị rách hoặc rạch tầng sinh môn, đau khi quan hệ tình dục là điều rất phổ biến trong vài tháng đầu.
Nếu bạn đau đớn khi quan hệ, hãy nói với đối tác của mình. Nếu bạn giả vờ mọi thứ đều ổn trong khi thực tế lại ngược lại, bạn có thể bắt đầu coi tình dục là điều ác mộng, nó sẽ không giúp ích gì cho bạn hoặc đối tác của bạn.
Bạn vẫn có thể gần gũi mà không cần thâm nhập
Đau đôi khi có thể liên quan đến chứng khô âm đạo. Bạn có thể thử sử dụng chất bôi trơn gốc nước có bán ở các hiệu thuốc.
Không sử dụng chất bôi trơn gốc dầu, chẳng hạn như Vaseline hoặc kem dưỡng ẩm, vì điều này có thể gây kích ứng âm đạo và làm hỏng bao cao su hoặc màng ngăn .
Bạn có thể mang thai chỉ 3 tuần sau khi sinh em bé, ngay cả khi bạn đang cho con bú và kinh nguyệt của bạn chưa bắt đầu trở lại.
Hãy sử dụng một số biện pháp tránh thai mỗi khi quan hệ tình dục sau khi sinh, kể cả lần đầu tiên (trừ khi bạn muốn có thai trở lại).
Thông thường, bạn sẽ có cơ hội thảo luận về các lựa chọn tránh thai của mình trước khi xuất viện (nếu bạn sinh con trong bệnh viện) và khi kiểm tra sau sinh.
Nhiễm trùng
Để ý bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy vết rạcht hoặc mô xung quanh đã bị nhiễm trùng:
- Da đỏ, sưng tấy
- Chảy mủ hoặc chất lỏng từ vết cắt
- Đau dai dẳng
- Mùi bất thường
Nói với bác sĩ càng sớm càng tốt về bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào có thể xảy ra để đảm bảo bạn được điều trị kịp thời.
Bài tập
Tăng cường các cơ xung quanh âm đạo và hậu môn bằng cách thực hiện các bài tập sàn chậu có thể giúp chữa bệnh và sẽ giảm áp lực lên vết rạch và các mô xung quanh.
Các bài tập về cơ đáy chậu bao gồm việc siết chặt các cơ xung quanh âm đạo và hậu môn để ngăn bản thân đi vệ sinh hoặc xì hơi.
Mô sẹo
Đối với một số phụ nữ, mô sẹo quá mức, lồi lên hoặc ngứa sẽ hình thành xung quanh nơi bị rách hoặc nơi đã được thực hiện rạch tầng sinh môn. Nếu mô sẹo của bạn đang gây ra vấn đề cho bạn, hãy trao đổi với bác sĩ.
Ngăn ngừa vết rách tầng sinh môn
Nữ hộ sinh/ bác sĩ có thể giúp bạn tránh bị rách trong quá trình chuyển dạ khi đầu em bé lộ ra.
Họ sẽ yêu cầu bạn ngừng rặn và hít thở vài lần, thở ra bằng miệng.
Điều này giúp đầu của bé có thể nhô ra từ từ và nhẹ nhàng, giúp da và cơ đáy chậu có thời gian căng ra mà không bị rách.
Da tầng sinh môn thường căng giãn tốt nhưng có thể bị rách, nhất là ở phụ nữ sinh con lần đầu.
Massage tầng sinh môn trong vài tuần cuối của thai kỳ có thể làm giảm nguy cơ bị rạch tầng sinh môn khi sinh.
Cách thức và tần xuất massage khác nhau giữa các nghiên cứu. Hầu hết đều thực hiện bằng cách đưa 1 hoặc 2 ngón tay vào âm đạo và tạo áp lực hướng xuống về phía đáy chậu.
Lợi ích nhất là ở những phụ nữ lặp lại điều này hàng ngày.
