Ý nghĩa của tuổi thai đối với thai kì
Tuổi thai là một trong những yếu tố quan trọng giúp đánh giá sự phát triển của thai nhi. Biết tuổi thai cho phép bạn và bác sĩ ước tính được ngày sinh dự kiến của em bé. Các phương pháp tính tuổi thai có thể sai lệch một chút với thực tế nhưng sẽ không quá lớn.
Các phương pháp tính tuổi thai
Các bác sĩ sử dụng siêu âm để xác định giới tính, kiểm tra sức khỏe, loại trừ các vấn đề di truyền, đo lường sự phát triển và xác định tuổi của thai nhi. (nguồn: vix.com) Hiện nay có nhiều cách tính tuổi thai nhi. Sau đây là một số cách phổ biến giúp bạn tính tuổi thai nhi:
Dựa theo kì kinh cuối cùng
Phương pháp tính tuổi thai đơn giản, dễ áp dụng và không yêu cầu cao về trình độ hay trang thiết bị máy móc là dựa vào ngày kinh cuối. Cụ thể, ngày đầu kỳ kinh cuối được tính là ngày đầu của thai kỳ. Tuổi thai là số tuần (hoặc số ngày) đã trôi qua kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng đến thời điểm mang thai hiện tại. Thông thường, thai kỳ kéo dài từ 38 – 42 tuần; trẻ sinh trước mốc 37 tuần được coi là sinh non.
Theo phương pháp này, tuổi thai sẽ được tính trước khi có thai thật sự. Nhưng vì không ai có thể biết chính xác ngày rụng trứng, thời điểm thụ thai, nhưng chu kỳ kinh nguyệt thì lại biết chính xác nên bác sĩ sẽ hỏi ngày đầu của kỳ kinh cuối. Cách này áp dụng cho những phụ nữ có chu kỳ kinh đều 28 ngày, nhớ đúng ngày bắt đầu hành kinh. Không áp dụng cho chu kỳ kinh không đều, không nhớ rõ cụ thể chu kỳ kinh.
Dựa theo ngày rụng trứng
Cách tính tuổi thai theo ngày rụng trứng khá chính xác nếu như nữ giới có thể nhớ chính xác được ngày quan hệ tình dục có khả năng thụ thai. Phương pháp này chỉ áp dụng được trong trường hợp nữ giới có chu kỳ kinh nguyệt đều và nhớ được chính xác ngày rụng trứng và ngày quan hệ tình dục.
Đối với thụ tinh nhân tạo hoặc các phương pháp hỗ trợ sinh sản thì việc tính tuần thai và ngày dự sinh sẽ chính xác hơn so với thụ thai bình thường, do đã xác định được chính xác ngày cấy phôi hoặc ngày rụng trứng.
Ngày thụ thai đề cập đến thời điểm thụ tinh (trứng và tinh trùng kết hợp để tạo thành hợp tử). Vì tinh trùng có thể sống bên trong âm đạo từ 3 – 5 ngày, nên việc thụ thai có thể diễn ra trong tối đa 5 ngày sau khi quan hệ tình dục. Sự thụ tinh phụ thuộc vào quá trình rụng trứng và có thể xảy ra trong vòng 12 – 24 giờ kể từ khi trứng rụng.
Dựa theo siêu âm 3 tháng đầu
Siêu âm là một phương pháp chẩn đoán bằng cách sử dụng đầu dò phát sóng siêu âm. Sóng siêu âm tần số cao có chức năng thăm dò các bộ phận bên dưới da rồi phản xạ lại. Các tín hiệu phản xạ này đi vào máy và được chuyển thành hình ảnh.
Trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì sự phát triển của thai nhi ít phụ thuộc vào yếu tố nào khác ngoài tuổi thai, nên siêu âm đánh giá tuổi thai sẽ cho độ chính xác cao nhất. Tuy có độ chính xác cao nhưng phương pháp siêu âm này yêu cầu trình độ chuyên môn bác sĩ cũng như trang thiết bị phải đáp ứng đủ điều kiện nhất định.
Để xác định tuổi thai, bác sĩ sẽ đo các kích thước túi thai hoặc chiều dài đầu – mông thai nhi, từ đó sẽ tính toán tuổi thai theo sự phát triển của thai nhi. Phương pháp này có thể áp dụng trong những trường hợp mẹ bầu không nhớ ngày đầu kỳ kinh cuối hay kinh nguyệt không đều.
Ngoài để xác định tuổi thai thì bác sĩ dùng siêu âm có thể xác định giới tính, kiểm tra sức khỏe, loại trừ các vấn đề di truyền, đo lường sự phát triển của thai nhi. Siêu âm cũng giúp thực hiện một số thủ thuật như chọc dò nước ối.
Cách tính tuổi thai khi thụ tinh trong ống nghiệm
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là một kỹ thuật đặc biệt giúp trứng thụ tinh với tinh trùng trong ống nghiệm, sau đó được cấy vào tử cung của người phụ nữ. (nguồn: medicalnewstoday.com) Thời gian mang thai (tính bằng tuần) bao gồm thời gian từ ngày thụ tinh đến khi sinh, hoặc đến khi người phụ nữ kết thúc quá trình mang thai. Tuổi thai chính xác là cần thiết để lập kế hoạch chăm sóc sản khoa và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Các mốc phát triển của em bé cũng được tính dựa vào tuổi thai.
Thụ tinh trong ống nghiệm (In vitro fertilization – IVF) là một kỹ thuật đặc biệt giúp trứng thụ tinh với tinh trùng trong ống nghiệm bên ngoài cơ thể, sau đó được cấy vào tử cung của người phụ nữ.
Vì IVF là một cách thụ thai khác với tự nhiên (quan hệ tình dục), nên việc tính tuổi thai, ngày dự sinh sau khi thụ tinh ống nghiệm có sự khác biệt. Thông thường, phôi sau khi hình thành sẽ được nuôi cấy trong môi trường phòng thí nghiệm từ 2 - 5 ngày (tuổi phôi) trước khi tiến hành chuyển phôi trở lại vào trong tử cung của người phụ nữ.
Đối với tuổi thai IVF, cách tính như sau:
- Nếu thực hiện chuyển phôi ngày 3 thì khi tính tuổi thai nhi sẽ phải cộng khoảng thời gian phôi ở trong tử cung với 2 tuần và 3 ngày:
Tuổi thai (tuần) = (Ngày hiện tại – ngày chuyển phôi + 17 ngày ) / 7.
- Nếu như thực hiện chuyển phôi vào ngày 5 thì khi tính tuổi thai nhi sẽ phải cộng khoảng thời gian phôi ở trong tử cung với 2 tuần và 5 ngày:
Tuổi thai (tuần) = (Ngày hiện tại – ngày chuyển phôi + 19 ngày) / 7
Các bác sĩ đôi khi sử dụng thuật ngữ thai tăng trưởng phù hợp tuổi thai (appropriate for gestational age – AGA), có nghĩa là các chỉ số sinh trắc và/hoặc cân nặng thai nhi phù hợp tuổi thai và ngày dự sinh của bé. Trẻ sinh đủ tháng AGA thường nặng từ 2,5 – 4 kg. Nếu một em bé đủ tháng được sinh ra trên hoặc dưới khoảng này thì thai to so với tuổi thai (large for gestational age – LGA) hoặc thai nhỏ so với tuổi thai (small for gestational age – SGA). Những trẻ này có thể gặp một số vấn đề sức khỏe sau này.
Ngoài cân nặng, các bác sĩ cũng tính tuổi thai sau khi sinh bằng cách kiểm tra da và tóc, chu vi vòng đầu và ngực, chiều dài, tư thế và các dấu hiệu quan trọng của bé.
Tuổi thai dự tính với tuổi thai thực tế
Tuổi thai thực tế là khác so với tuổi thai dự tính. Tuổi thai thực tế được tính từ thời điểm thụ thai. Như vậy là nhỏ hơn tuổi thai dự tính 14 ngày nếu chu kỳ kinh đều 28 ngày. Bác sĩ thường đo tuổi thai thực tế thông qua siêu âm. Siêu âm cho phép đo kích thước đầu, bụng và xương đùi của em bé – những chỉ số có thể giúp xác định tuổi thực tế của thai nhi.
Ngày sinh dự kiến
Bác sĩ có thể ước tính ngày dự sinh dựa vào ngày đầu của kì kinh cuối và lần siêu âm khám thai đầu tiên của bạn. (nguồn: whattoexpect.com)
Để ước tính ngày dự sinh, bác sĩ sẽ xem xét ngày đầu của kì kinh cuối và lần siêu âm khám thai đầu tiên của bạn. Thông thường, họ sẽ thêm 280 ngày (tức là 40 tuần) vào ngày đầu của kì kinh cuối, so sánh với lần siêu âm đầu tiên và tính ngày dự kiến sinh.
Ngày dự sinh của một người có thể khác với ngày sinh thực tế do nhiều nguyên nhân như: chuyển dạ sớm hơn hay muộn hơn ngày dự sinh, yêu cầu mổ lấy thai khẩn cấp hoặc phải đẻ chỉ huy.
Hạn chế của việc sử dụng tuổi thai dự tính
Ngày sinh dự kiến không phải lúc nào cũng chính xác; ở một mức độ nào đó, chúng là một giả định. Một số người mang thai thậm chí còn cho biết các bác sĩ đã thay đổi ngày dự sinh trong tam cá nguyệt thứ ba của họ. Trong hầu hết các trường hợp, ngày dự sinh dựa trên siêu âm trong 3 tháng đầu được coi là chính xác nhất.
Nếu lần siêu âm đầu tiên được thực hiện sau 22 tuần tuổi thai, thì ngày dự sinh sẽ không chính xác. Trong trường hợp này, người ta thường tính ngày dự kiến sinh theo ngày đầu tiên chu kì kinh cuối cùng.
Kết luận
Việc tính tuổi thai có rất nhiều ý nghĩa quan trọng và rất cần thiết trong thai kỳ. Bởi ngoài việc giúp mẹ và bác sĩ kiểm tra mức độ phát triển của thai nhi, đảm bảo sức khỏe toàn diện cho mẹ và bé thì đây cũng là yếu tố quan trọng để mẹ bầu có thể chuẩn bị sẵn sàng cho thời điểm sinh đẻ của mình. Hãy theo dõi chu kì kinh nguyệt của bạn đều đặn nếu có ý định mang thai. Và nên đi khám siêu âm thai trong 3 tháng đầu để có ngày dự kiến sinh chính xác nhất.
