Bạn có thể chọn giữa hai loại thuốc hạ sốt OTC chính: acetaminophen và thuốc chống viêm không steroid (NSAID). NSAID bao gồm ibuprofen, aspirin và naproxen. Nhìn chung, không có loại thuốc hạ sốt nào tốt hơn các loại thuốc khác. Thay vào đó, bạn nên so sánh các dạng thuốc, tác dụng phụ và một số yếu tố khác để chọn một loại thuốc hạ sốt phù hợp với bạn hoặc con bạn. Dưới đây là những điều bạn cần biết để đưa ra quyết định sáng suốt.
Acetaminophen (Tylenol)
Acetaminophen là thuốc hạ sốt và giảm đau. Người ta chưa hiểu đầy đủ về cách hoạt động của loại thuốc này. Acetaminophen không làm giảm sưng hoặc viêm. Thay vào đó, nó có khả năng thay đổi cách cơ thể bạn cảm nhận cơn đau. Nó cũng giúp làm mát cơ thể để hạ sốt.
Acetaminophen là một trong những thuốc hạ sốt phổ biến. Theo nguồn: cbsnews.com.Dạng bào chế và nhãn thuốc
Acetaminophen có nhiều dạng bào chế khác nhau. Bao gồm:
- Dạng viên
- Dạng viên giải phóng chậm
- Viên nén nhai được
- Viên nén rã trong miệng
- Viên nang
- Dung dịch lỏng hoặc huyền phù
- Siro
Tất cả các dạng thuốc nói trên đều dùng qua đường miệng
Acetaminophen cũng có sẵn dưới dạng thuốc đạn đặt trực tràng.
Các loại thuốc biệt dược phổ biến có chứa acetaminophen bao gồm Tylenol, Feosystem và Mapap.
Tác dụng phụ
Khi dùng theo chỉ dẫn, acetaminophen nói chung là an toàn và được dung nạp tốt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nó gây ra một số tác dụng phụ như:
Cảnh báo
Quá liều
Vì acetaminophen được tìm thấy trong nhiều loại thuốc không kê đơn, nên bạn dễ bị uống quá liều. Bạn không nên dùng nhiều hơn 4.000 mg acetaminophen trong 24 giờ, bao gồm cả các dạng không kê đơn và kê đơn. Các loại thuốc OTC phổ biến khác có chứa acetaminophen bao gồm Alka-Seltzer Plus, Dayquil, Nyquil, Excedrin, Robitussin và Sudafed. Để an toàn, hãy tránh dùng nhiều sản phẩm có chứa acetaminophen cùng một lúc.
Trong trường hợp dùng quá liều, hãy gọi ngay cho 115 hoặc cơ sở y tế gần đó.
Tổn thương gan
Nếu bạn dùng quá nhiều acetaminophen, nó có nguy cơ gây tổn thương gan. Trong những trường hợp nghiêm trọng, điều này có thể dẫn đến suy gan, cần phải ghép gan, thậm chí tử vong. Hãy nhớ, chỉ uống một loại thuốc có chứa acetaminophen tại một thời điểm và luôn cẩn thận tuân theo hướng dẫn về liều lượng trên bao bì thuốc.
Rượu
Kết hợp uống acetaminophen và rượu cũng có khả năng gây tổn thương gan. Nói chung, bạn không nên dùng acetaminophen nếu bạn sủ dụng đồ uống có chứa cồn mỗi ngày.
Sốt kéo dài hoặc dị ứng thuốc
Ngừng dùng acetaminophen nếu cơn sốt trở nên tồi tệ hơn hoặc kéo dài hơn ba ngày. Đồng thời ngừng sử dụng nếu bạn xuất hiện các triệu chứng mới như mẩn đỏ hoặc sưng tấy trên da. Trong những trường hợp này, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức. Chúng có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn.
Tương tác thuốc
Acetaminophen tương tác với một số loại thuốc khác. Tương tác là khi một thuốc làm thay đổi cách thức hoạt động của một thuốc khác. Điều này có thể gây hại hoặc ngăn cản thuốc hoạt động tốt. Ví dụ về các loại thuốc gây ra tương tác đối kháng khi sử dụng cùng với acetaminophen bao gồm:
- Warfarin, thuốc chống đông
- Isoniazid, một loại thuốc chữa bệnh lao
- Một số loại thuốc chống co giật như carbamazepine và phenytoin
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) bao gồm các loại thuốc như:
- Ibuprofen
- Aspirin
- Naproxen
NSAID giúp giảm viêm, đau và sốt. Họ làm điều này bằng cách ngăn chặn cơ thể sản xuất một chất gọi là prostaglandin. Chất này thúc đẩy chứng viêm và sốt bằng cách giải phóng các tín hiệu hóa học khác nhau trong cơ thể.
Dạng bào chế và nhãn thuốc
Ibuprofen
Ibuprofen có nhiều dạng. Bao gồm:
- Dạng viên
- Viên nén nhai được
- Viên nang
- Dạng dịch huyền phù
Bạn dùng ibuprofen bằng đường uống. Các sản phẩm thương hiệu phổ biến có chứa ibuprofen bao gồm Advil và Motrin.
Aspirin
Aspirin có những dạng sau:
- Dạng viên
- Dạng viêngiải phóng chậm
- Viên nén nhai được
- Dạng kẹo nhai
Các dạng nói trên đều dung qua đường miệng. Aspirin cũng có dạng thuốc đặt trực tràng. Các sản phẩm thương hiệu phổ biến có chứa aspirin bao gồm Bayer Aspirin và Ecotrin.
Naproxen
Naproxen có các dạng sau:
- Dạng viên
- Dạng viên giải phóng chậm
- Viên nang
- Dạng dịch huyền phù
Bạn dùng naproxen bằng đường uống. Một sản phẩm thương hiệu phổ biến có chứa naproxen là Aleve.
Tác dụng phụ
Tác dụng phụ phổ biến nhất của NSAID là gây đau dạ dày. Để giúp ngăn ngừa tác dụng phụ này, hãy dùng ibuprofen hoặc naproxen với thức ăn hoặc sữa. Bạn có thể dùng aspirin với thức ăn hoặc một cốc nước đầy.
NSAID cũng nguy cơ gây các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn của ibuprofen hoặc naproxen, như:
- Các vấn đề về dạ dày như chảy máu và loét
- Các vấn đề về tim như đau tim và đột quỵ
- Vấn đề về thận
Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn của aspirin có thể bao gồm:
- Các vấn đề về dạ dày như chảy máu và loét
- Phản ứng dị ứng, với các triệu chứng như:
- Khó thở
- Thở khò khè
- Sưng mặt
- Mày đay
- Sốc
Đau dạ dày là một trong những tác dụng phụ khi sử dụng thuốc nhóm NSAID. Theo nguồn: eatthis.com.Cảnh báo
Nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng NSAID nếu bất kỳ cảnh báo nào trong số này liên quan đến bạn.
Tiền sử bệnh tim
Nếu bạn có tiền sử bệnh tim, bạn sẽ tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ khi dùng ibuprofen hoặc naproxen. Nguy cơ sẽ cao hơn nếu bạn dùng nhiều loại thuốc này hơn so với chỉ dẫn hoặc nếu bạn dùng chúng trong thời gian dài.
Tiền sử loét dạ dày hoặc các vấn đề về chảy máu
Nếu điều này xảy ra với bạn, bạn sẽ tăng nguy cơ bị loét hoặc chảy máu khi dùng ibuprofen hoặc naproxen. Rủi ro sẽ cao hơn nếu bạn:
- Dùng những loại thuốc này trong một thời gian dài
- Dùng các loại thuốc khác có chứa NSAID
- Dùng bất kỳ loại chống đông hoặc steroid nào
- 60 tuổi trở lên
Sốt kéo dài hoặc dị ứng thuốc
Có một số trường hợp cho thấy bạn không nên tiếp tục điều trị cơn sốt bằng NSAID. Ngừng dùng NSAID nếu:
- Cơn sốt trở nên tồi tệ hơn hoặc kéo dài hơn ba ngày
- Xuất hiện bất kỳ triệu chứng mới nào
- Xuất hiện mẩn đỏ hoặc sưng tấy da
- Xuất hiện ù tai hoặc mất thính giác
- Có dấu hiệu chảy máu dạ dày
Các dấu hiệu của xuất huyết dạ dày bao gồm:
- Không rõ rang
- Máu trong chất nôn hoặc chất nôn trông giống như bã cà phê
- Phân có máu hoặc màu đen
- Đau dạ dày không cải thiện
Ngừng dùng thuốc và gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này. Những biểu hiện này có khả năng là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn.
Rượu
Nếu uống ba ly trở lên có chứa cồn mỗi ngày, bạn có nguy cơ cao bị loét hoặc chảy máu khi dùng ibuprofen, aspirin hoặc naproxen. Vừa dùng NSAID và uống rượu có nguy cơ gây ra các vấn đề nghiêm trọng về dạ dày.
Các vấn đề ở trẻ em
Tránh sử dụng aspirin ở trẻ em và thanh thiếu niên dưới 12 tuổi và đang hồi phục sau mắc bệnh thủy đậu hoặc cúm.
Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu con bạn bị buồn nôn và nôn cùng với những thay đổi hành vi nhất định, như: hung hăng, nhầm lẫn hoặc suy kiệt. Những thay đổi hành vi này có thể là dấu hiệu ban đầu của một tình trạng hiếm gặp gọi là hội chứng Reye. Nếu không được điều trị, hội chứng Reye có thể đe dọa tính mạng.
Tương tác thuốc
NSAID cũng tương tác với một số các loại thuốc khác mà bạn có thể đang dùng. Ví dụ: NSAID tương tác với:
- Warfarin, thuốc chống đông
- Celecoxib, một loại NSAID khác
- Cyclosporine, một loại thuốc làm suy yếu hệ thống miễn dịch
- Thuốc lợi tiểu và các loại thuốc khác để điều trị huyết áp cao
Hướng dẫn sử dụng thuốc theo độ tuổi
Thuốc giảm sốt ảnh hưởng khác nhau ở các đối tượng có độ tuổi khác nhau. Thực hiện theo các hướng dẫn về độ tuổi này giúp xác định loại thuốc hạ sốt nào tốt nhất cho bạn hoặc con bạn.
Người lớn (từ 18 tuổi trở lên)
Acetaminophen, ibuprofen, naproxen và aspirin thường an toàn khi hạ sốt ở người lớn.
Trẻ em (từ 4-17 tuổi)
Acetaminophen và ibuprofen thường an toàn để hạ sốt ở trẻ em từ 4-17 tuổi.
Không cho trẻ em uống aspirin trừ khi bác sĩ cho phép.
Naproxen an toàn ở trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Nếu con bạn dưới 12 tuổi, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi cho trẻ dùng naproxen.
Trẻ em (từ 3 tuổi trở xuống)
Acetaminophen và ibuprofen thường an toàn để hạ sốt cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, hãy xin ý kiến bác sĩ trước nếu con bạn dưới 2 tuổi.
Không cho trẻ nhỏ uống aspirin trừ khi bác sĩ cho phép.
Đối với trẻ sơ sinh dưới 3 tháng, hãy gọi cho bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Tổng kết
Khi chọn thuốc hạ sốt, bạn có một vài lựa chọn. Acetaminophen, ibuprofen, naproxen và aspirin đều có thể giúp điều trị sốt. Khi sử dụng mỗi loại thuốc này đều cần cân nhắc đến: tương tác thuốc, độ an toàn và các tác dụng phụ có thể xảy ra. Mặc dù không có một loại thuốc hạ sốt nào tốt nhất, nhưng sẽ có một loại thuốc hạ sốt là phù hợp nhất với bạn. Hãy xem xét thông tin trong bài viết này một cách cẩn thận để đưa ra lựa chọn đúng đắn.
Xem thêm:
- Miếng dán hạ sốt và những điều có thể bạn chưa biết
- Co giật do sốt và những điều bạn cần biết
- Cảm giác rùng mình khi sốt: Nguyên nhân và cách xử trí
- 15 thực phẩm hàng đầu nên ăn khi bạn bị ốm
- Hạ sốt và những điều bạn cần biết
