Tổng quan
Đau tinh hoàn là bệnh gì?
Đau tinh hoàn là một tình trạng có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi lứa tuổi. Tinh hoàn là cơ quan thuộc hệ thống sinh dục nam. Tinh hoàn có kích thước nhỏ, hình trứng nằm bên trong một túi da mỏng gọi là bìu.
Đau tinh hoàn có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Tuy nhiên, những cơn đau này có thể không thực sự do nguyên nhân từ tinh hoàn mà do các cấu trúc khác vùng bụng bẹn. Loại đau này được gọi là đau quy chiếu.
Đau tinh hoàn có thể cấp tính (cơn đau xuất hiện đột ngột và ngắn) hoặc mãn tính (đau xuất hiện từ từ và kéo dài). Đau có thể là đau buốt do chấn thương đột ngột, hoặc có thể là cơn đau âm ỉ tăng dần theo thời gian hay khi hoạt động. Đau tinh hoàn có thể dữ dội do tinh hoàn có nhiều dây thần kinh nhạy cảm.
Nên đi khám ngay nếu cơn đau kéo dài hơn một giờ hoặc đau dữ dội bất thường, vì đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng khẩn cấp được gọi là xoắn tinh hoàn.
Đau tinh hoàn thường gặp ở những đối tượng nào?
Trẻ trai và nam giới ở mọi lứa tuổi đều có thể bị đau tinh hoàn. Nguy cơ cao bị đau tinh hoàn tăng lên trên những đối tượng làm công việc nặng nhọc hoặc chơi các môn thể thao cường độ cao.
Đau tinh hoàn có phải là dấu hiệu cảnh báo ung thư tinh hoàn?
Đau tinh hoàn có thể là một dấu hiệu của ung thư tinh hoàn, vì vậy nếu bạn bị đau tinh hoàn không rõ nguyên nhân, hãy đi khám bác sĩ ngay.
Đau tinh hoàn có thể do các bệnh lây truyền qua đường tình dục không?
Các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (như bệnh lậu, giang mai và chlamydia) có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận cơ thể, bao gồm cả tinh hoàn. Điều này có thể khiến tinh hoàn bị sưng hoặc viêm (dẫn đến cảm giác đau, rát).
Nguyên nhân dẫn đến đau tinh hoàn
Xoắn tinh hoàn là một nguyên nhân gây đau tinh hoàn cần được chẩn đoán và phẫu thuật cấp cứu để tránh hoại tử tinh hoàn (nguồn ảnh: https://www.webtech360.com/)Nguyên nhân nào có thể gây ra tình trạng đau tinh hoàn?
Nguyên nhân của đau tinh hoàn có thể rõ ràng nếu bệnh nhân có các chấn thương hoặc tai nạn gần đây. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đau tinh hoàn có thể không rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân của đau tinh hoàn có thể bao gồm:
- Chấn thương hoặc vết thương: chấn thương tinh hoàn có thể xảy ra khi chơi thể thao, tập thể dục hoặc do một tai nạn.
- Viêm tinh hoàn: Tình trạng viêm (sưng và cảm giác nóng) ở một hoặc cả hai tinh hoàn có thể do nhiễm vi khuẩn hoặc virus. Ở trẻ em, virus quai bị cũng là một nguyên nhân có thể gây ra bệnh viêm tinh hoàn. Khi mắc quai bị, tình trạng sưng tấy thường bắt đầu từ bốn đến sáu ngày sau khi khởi phát bệnh.
- Thoát vị bẹn: Thoát vị bẹn xảy ra khi một phần ruột bị đẩy ra ngoài qua một cấu trúc yếu của thành bụng gần bẹn. Nó thường không nguy hiểm nhưng cũng có thể gây đau. Nếu thấy đau, bạn nên đi khám ngay vì có thể phải phẫu thuật gấp.
- Viêm mào tinh: Tình trạng này là do mào tinh hoàn bị viêm nhiễm. Mào tinh hoàn gồm các cấu trúc ống có chức năng vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn đến ống dẫn tinh và ra ngoài cơ thể. Các triệu chứng của viêm mào tinh bao gồm đau và viêm. Bìu có thể sưng và nóng khi chạm vào. Bệnh cảnh thường kéo dài vài ngày đến vài tuần. Trường hợp mãn tính, viêm mào tinh có thể kéo dài đến hơn sáu tuần.
- Nang thừng tinh: Nang thừng tinh là một cấu trúc chứa đầy dịch hình thành bên trong mào tinh gần tinh hoàn. Những u nang này không phải là ung thư và thường không gây đau đớn, nhưng đôi khi chúng có thể phát triển với kích thước lớn và tạo cảm giác khó chịu.
- Tràn dịch màng tinh hoàn: Tràn dịch màng tinh hoàn hình thành khi có dịch tích tụ xung quanh tinh hoàn. Đây là một tình trạng phổ biến, tuy nhiên đôi khi chúng có thể gây đau hoặc nhiễm trùng.
- Tụ máu tinh hoàn: Tụ máu tinh hoàn xảy ra khi có máu bao quanh tinh hoàn. Tình trạng này thường là do nguyên nhân chấn thương.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là khi các tĩnh mạch bao quanh tinh hoàn giãn lớn một cách bất thường. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác khó chịu âm ỉ ở tinh hoàn, tăng lên trong ngày khi hoạt động nhiều. Tình trạng đau tinh hoàn thường cải thiện khi nằm xuống. Giãn tĩnh mạch thừng tinh đôi khi có thể ảnh hưởng đến khả năng có con và có thể được điều trị bằng phẫu thuật.
- Xoắn tinh hoàn: Xoắn tinh hoàn dẫn đến mạch máu đến tinh hoàn cũng bị xoắn. Điều này cắt đứt nguồn cung cấp máu và dẫn đến tình trạng đau buốt dữ dội tại tinh hoàn. Hiện tượng xoắn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tình trạng này cần được phẫu thuật cấp cứu tránh hoại tử tinh hoàn.
- Sỏi thận: Sỏi thận xảy ra phổ biến hơn khi cơ thể thiếu nước. Sỏi có thể mắc kẹt trong niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận vào bàng quang), gây đau lưng, bẹn hoặc bìu. Các viên sỏi nhỏ có thể tự trôi qua chỗ kẹt nếu lượng nước tiểu tăng lên. Những viên sỏi lớn hơn có thể cần phẫu thuật.
- Hội chứng đau sau thắt ống dẫn tinh: Nam giới sau thắt ống dẫn tinh đôi khi có thể bị đau tinh hoàn. Cơn đau này là do tăng áp lực trong ống dẫn tinh hoặc mào tinh.
- Ung thư tinh hoàn: Ung thư tinh hoàn là bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới trong độ tuổi 15-35. Đôi khi nó có thể biểu hiện với cảm giác đau âm ỉ vùng bìu bẹn, tinh hoàn sưng to hoặc cảm giác tức nặng và đau ở vùng bụng dưới hoặc bìu. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh kiểm tra vùng tinh hoàn có thể được bác sĩ chỉ định để tìm các dấu hiệu của ung thư tinh hoàn.
Một số triệu chứng khác có thể gặp tại tinh hoàn
Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Đau: tính chất cơn đau tại tinh hoàn có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Chấn thương đột ngột gây đau nhói vùng tinh hoàn, sau đó đau kéo dài âm ỉ. Cơn đau do viêm mào tinh thường tiến triển nặng dần theo thời gian. Sỏi thận thường gây triệu chứng đau nhói vùng lưng, cơn đau lan đến tinh hoàn và đến đầu dương vật.
- Bầm tím: Có thể xuất hiện bầm tím vùng bìu trong trường hợp chấn thương tinh hoàn.
- Buồn nôn và nôn: Cảm thấy đau bụng và nôn mửa có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý. Chúng bao gồm cả chấn thương tinh hoàn, viêm tinh hoàn hoặc sỏi thận.
- nôn mửa chấn thương, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoặc khối u tinh hoàn.
- Sốt: Sốt kèm theo đau tinh hoàn là dấu hiệu của viêm tinh hoàn hoặc viêm mào tinh.
- Các vấn đề về tiểu tiện: Một số trường hợp sỏi thận có thể gây ra tình trạng đi tiểu thường xuyên. Ngoài ra còn có thể có cảm giác nóng rát khi đi tiểu hoặc có thể thấy máu trong nước tiểu.
Bác sĩ chuyên khoa nào có thể điều trị đau tinh hoàn?
Nếu bạn bị đau tinh hoàn hoặc quan hệ tình dục không an toàn trong thời gian gần đây, bạn nên đến gặp bác sĩ để được khám và tư vấn. Quan hệ tình dục không an toàn bao gồm có nhiều hơn một bạn tình hoặc bạn tình của bạn có quan hệ với nhiều người khác. Bạn có thể được thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa sau:
Bác sĩ ngoại tiết niệu: Nếu bạn có dấu hiệu của ung thư tinh hoàn hoặc sỏi thận, bạn có thể được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa ngoại tiết niệu.
Bác sĩ nội thận: Nếu bạn bị nhiễm trùng tiết niệu hoặc suy giảm chức năng thận, bạn có thể được giới thiệu đến bác sĩ nội thận
Làm thế nào để chẩn đoán đau tinh hoàn?
Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám ở tư thế đứng và tư thế nằm. Bạn có thể sẽ được hỏi các câu hỏi liên quan đến cơn đau như thời điểm bắt đầu đau, cơn đau kéo dài bao lâu, mức độ đau, vị trí đau. Bạn cũng sẽ được hỏi về tiền sử quan hệ tình dục, tiền sử bệnh và phẫu thuật trước đó. Hãy trao đổi với bác sĩ về các yếu tố khiến cơn đau tăng lên hoặc giảm bớt, như khi đi vệ sinh, tập thể dục, khi quan hệ tình dục hoặc khi ngồi.
Xét nghiệm máu hoặc nước tiểu có thể giúp loại trừ nguyên nhân đau do nhiễm trùng. Nếu phát hiện khối bất thường trong tinh hoàn, cần làm siêu âm để kiểm tra các dấu hiệu của ung thư tinh hoàn. Nếu siêu âm chẩn đoán là ung thư, bệnh nhân sẽ được chuyển đến bác sĩ ngoại tiết niệu để phẫu thuật cắt bỏ.
Khi được chẩn đoán và điều trị sớm, ung thư tinh hoàn có tỷ lệ chữa khỏi rất cao.
Chăm sóc và điều trị
Đau tinh hoàn điều trị như thế nào?
Một số biện pháp giảm đau đơn giản tại nhà bạn có thể thử như:
- Chườm lạnh vào vùng bìu bẹn bị đau.
- Cuộn một chiếc khăn đặt lót dưới bìu khi nằm.
- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ thể thao.
- Tắm nước ấm.
- Sử dụng một số loại thuốc giảm đau có thể tự mua không cần đơn thuốc của bác sĩ
Nếu các biện pháp tự áp dụng tại nhà không hiệu quả, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và kê đơn. Đau tinh hoàn thường sẽ đáp ứng với điều trị nội khoa bằng thuốc, như:
- Thuốc giảm đau: Acetaminophen (Tylenol®) hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm aspirin, ibuprofen và naproxen. Chúng thường được kê trong các trường hợp đau do vết thương, chấn thương hoặc viêm tinh hoàn.
- Thuốc kháng sinh: Viêm tinh hoàn hoặc viêm mào tinh do nhiễm vi khuẩn nên được điều trị bằng một đợt kháng sinh.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Các loại thuốc như amitriptyline có thể được sử dụng để điều trị đau tinh hoàn xuất phát từ đau dây thần kinh.
Đau tinh hoàn có cần phẫu thuật không?
Phẫu thuật là phương pháp điều trị hàng đầu để điều trị ung thư tinh hoàn (nguồn ảnh: https://cancerwalls.blogspot.com/)Đau tình hoàn thường có thể được điều trị nội khoa bằng thuốc. Tuy nhiên trong một số trường hợp cấp như xoắn tinh hoàn hoặc trong ung thư tinh hoàn cần phải được điều trị bằng phẫu thuật.
Phương pháp phẫu thuật phụ thuộc vào nguyên nhân gây đau tinh hoàn, bao gồm:
- Tháo xoắn tinh hoàn: Phẫu thuật này được thực hiện để tháo xoắn thừng tinh và khôi phục lưu lượng máu đến tinh hoàn. Bác sĩ cũng sẽ khâu các mũi xung quanh tinh hoàn để ngăn tình trạng xoắn xảy ra một lần nữa. Bên tinh hoàn đối diện cũng được khâu lại để tránh bị xoắn trong tương lai.
- Phẫu thuật thoát vị bẹn: Thực hiện khi khối thoát vị không đẩy trở lại vào ổ bụng được (thoát vị nghẹt), hoặc phẫu thuật thu nhỏ bao thoát vị.
- Cắt bỏ mào tinh: Mào tinh hoàn có chức năng dẫn tinh trùng từ tinh hoàn đến ống dẫn tinh. Bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ mào tinh trong một số trường hợp đau tinh hoàn mãn tính. Phẫu thuật hiện nay ít được thực hiện, chỉ áp dụng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
- Tháo điểm thắt ống dẫn tinh: Tháo điểm thắt ống dẫn tinh là phẫu thuật ngược lại quá trình thắt ống dẫn tinh ở nam giới. Thắt ống dẫn tinh có thể gây đau tinh hoàn, và điều này có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật tháo điểm thắt. Đây là một phẫu thuật ngoại trú.
- Tán sỏi qua da: Thủ thuật xâm lấn tối thiểu này sử dụng sóng siêu âm di chuyển theo không gian để phá vỡ sỏi thận. Phương pháp này được áp dụng cho một số trường hợp sỏi thận gây đau lan xuống vùng bìu bẹn.
- Vi phẫu thừng tinh: Bệnh nhân được gây mê. Phẫu thuật viên sẽ sử dụng kính vi phẫu để mổ và cắt bỏ các dây thần kinh đi qua thừng tinh. Phương pháp này có thể chữa khỏi hoặc giảm đau tinh hoàn.
- Cắt bỏ tinh hoàn: Khi cơn đau tinh hoàn không thể điều trị bằng các phương pháp như dùng thuốc hay các thủ thuật ít xâm lấn, cắt bỏ tinh hoàn là lựa chọn cuối cùng để điều trị.
- Ung thư tinh hoàn: Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn để điều trị. Sau khi phẫu thuật, phần tinh hoàn bị cắt bỏ sẽ được gửi đi xét nghiệm giải phẫu bệnh để xác định chính xác loại ung thư. Điều này sẽ quyết định các phương pháp điều trị tiếp theo nếu cần.
Hãy nhớ rằng, với bất kì phẫu thuật nào thì điều quan trong là bạn phải chăm sóc vệ sinh vết mổ cẩn thận để đề phòng nhiễm trùng xảy ra. Hãy tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Họ cũng sẽ tư vấn cho bạn các dấu hiệu bất thường có thể nhận thấy khi vết mổ có vấn đề. Hãy theo dõi cẩn thận và tái khám đúng hẹn để được kiểm tra.
Đau tinh hoàn kéo dài bao lâu?
Đau tinh hoàn có thể thoáng qua hoặc đau kéo dài tùy thuộc vào cơn đau là cấp hay mãn tính. Nếu cơn đau tinh hoàn là do chấn thương đơn thuần như bị đánh hoặc bị ngã, nó sẽ chỉ đau trong khoảng một giờ. Nếu cơn đau kéo dài trên một giờ hoặc đau với mức độ tăng dần, bạn nên đi khám bác sĩ ngay.
Có thể có con sau khi đã cắt bỏ một tinh hoàn không?
Trong phần lớn các trường hợp, một bên tinh hoàn khỏe mạnh có thể tạo đủ tinh trùng để bạn có con. Bạn vẫn có thể cương dương bình thường. Nồng độ Testosterone cũng không thay đổi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lượng tinh trùng có thể giảm sút sau phẫu thuật tháo xoắn tinh hoàn. Bản thân bệnh nhân cũng có thể có các tự kháng thể ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng. Vì vậy, nếu bạn có tiền sử xoắn tinh hoàn khi còn trẻ, số lượng tinh trung của bạn có thể thấp hơn bình thường. Trong trường hợp đó, bạn có thể cần phải kiểm tra số lượng tinh trùng nếu gặp bất kỳ khó khăn nào trong việc có con.
Tôi phải làm thế nào để dự phòng cơn đau tinh hoàn?
Hãy nhớ kiểm tra sức khỏe định kỳ và luôn đeo đồ bảo hộ trước khi chơi các môn thể thao tiếp xúc hoàn toàn. Bạn cũng nên mặc quần áo bảo hộ trước khi làm công việc nguy hiểm để tránh bị thương.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nên đi khám bác sĩ khi có biểu hiện đau tinh hoàn hoặc các vấn đề sức khỏe nam giới khác (nguồn ảnh: https://novusspinecenter.com/)Bạn nên đi khám nếu bị đau hoặc sưng tinh hoàn, đặc biệt nếu mức độ cơn đau tăng dần lên hoặc kèm theo các biểu hiện bệnh lý khác. Và phải đi khám ngay lập tức khi có các biểu hiện của xoắn tinh hoàn.
Xem thêm:
- Sưng đau tinh hoàn: Các nguyên nhân thường gặp và biện pháp điều trị
- Xoắn tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và chăm sóc
- Tràn dịch màng tinh: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Ung thư tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Bệnh teo tinh hoàn và những điều cần biết
