Răng khôn là chiếc răng hàm cuối cùng mọc lên trong cung hàm. Chúng thường mọc ở độ tuổi từ 15 đến 25.
Răng khôn thường chỉ nhú một phần phía trên nướu hoặc răng không mọc thẳng, nằm nghiêng hay lệch trong xương hàm thì được gọi là răng khôn lệch, ngầm
Răng khôn lệch, ngầm có thể dẫn đến sâu răng, nhiễm trùng và viêm các mô mềm xung quanh. Thuật ngữ y học cho tình trạng viêm này là viêm quanh thân răng.
Dưới đây là những thực phẩm tốt nhất nên ăn sau khi nhổ răng khôn. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần xem xét các loại thực phẩm cần tránh và các phương pháp để phục hồi.
Những thực phẩm nên ăn
Trong quá trình phục hồi sau khi nhổ răng khôn, chúng ta nên ăn thức ăn lỏng và mềm. Ví dụ như:
- Các hoa quả mềm như quả bơ, chuối
- Súp
- Kem
- Thạch
- Sinh tố hoa quả
- Đậu nghiền, chẳng hạn như đậu đỏ, đậu đen hoặc đậu xanh
- Khoai lang nghiền hoặc khoai tây
- Rau xay nhuyễn hoặc nghiền
- Sữa chua

Tránh mua nhiều đồ ăn, đồ uống có sẵn, chẳng hạn như sữa lắc mua ở cửa hàng được pha chế với lượng đường rất cao.
Trái cây cũng như các loại rau bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết cho chế độ ăn của chúng ta, điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu của quá trình hồi phục.
Nếu có máy xay sinh tố, ta có thể tự làm sinh tố với nhiều loại trái cây và rau quả, cung cấp chất xơ và chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phụchồi. Tuy nhiên, tránh những loại quả có hạt nhỏ.
Súp cũng là loại đồ ăn ngon với hương vị phong phú và còn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.
Để quá trình hồi phục nhanh chóng, ta nên:
- Tránh ăn thức ăn có đường và ưu tiên những loại thức ăn có lợi cho sức khỏe.
- Dự trữ đồ ăn ở nhà từ trước.
- Chỉ sử dụng quả không hạt.
- Sinh tố và súp sẽ là nguồn bổ sung rau và chất xơ cho cơ thể.
Những thực phẩm cần tránh
Những loại thực phẩm sau đây có thể gây hại cho quá trình lành thương sau khi nhổ răng khôn:
- Hạt có thể bị kẹt lại trong vết thương và có thể gây nhiễm trùng
- Hạt tiêu và các loại gia vị khác còn thô
- Đồ ăn cay
- Khoai tây chiên và bỏng ngô
- Các loại thực phẩm đòi hỏi phải nhai nhiều

Thực phẩm có tính axit cũng có thể gây kích ứng với vết thương và làm chậm quá trình lành vết thương.
Tránh thực phẩm có tính axit sẽ giúp bạn thấy thoải mái hơn khi ăn.
Ngoài ra, tránh uống bằng ống hút, vì việc hút có thể gây ra viêm ổ răng khô( hay gọi là viêm xương ổ răng).
Phục hồi và tự chăm sóc
Nhổ răng khôn có thể là một thủ thuật nhanh chóng, kéo dài đến 20 phút, hoặc có thể phải nhập viện và gây mê toàn thân. Nếu nhổ nhanh thì bệnh nhân được gây tê tại chỗ.
Thời gian phục hồi và khả năng ăn uống sau đó của mỗi người đều khác nhau.
Trong vài ngày tiếp theo sau khi nhổ răng, mọi người nên ăn thức ăn lỏng và mềm. Bệnh nhân hồi phục nhanh thì có thể ăn đồ ăn rắn sớm hơn.
Chế độ ăn uống lành mạnh là một phần quan trọng trong quá trình lành thương. Tuy nhiên, tình trạng đau nhức, viêm nhiễm và cứng hàm có thể khiến việc ăn uống trở nên khó khăn sau khi nhổ răng khôn.
Sau khi nhổ răng, mọi người sẽ sẽ được hướng dẫn cụ thể cách để nhanh lành thương, cũng như uống thuốc kháng sinh, giảm đau, chống viêm.
Để tránh được biến chứng và hồi phục nhanh, hãy sử dụng các loại thuốc theo đơn được kê.
Bác sĩ cũng có thể đề nghị sử dụng nước súc miệng sát trùng thường xuyên, bắt đầu từ 24 giờ sau khi phẫu thuật.
- Thuốc kháng sinh
Tùy tình trạng của bạn bác sĩ sẽ kê loại kháng sinh phù hợp để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Một đánh giá của các nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân tuân theo chế độ kháng sinh có nguy cơ nhiễm trùng thấp hơn 70%, nguy cơ viêm viêm xương ổ răng thấp hơn 38% và nhìn chung ít đau hơn.
Điều quan trọng là phải dùng hết một đợt kháng sinh được chỉ định để ngăn ngừa nhiễm trùng và vi khuẩn kháng thuốc.
- Thuốc chống viêm
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm sau khi nhổ răng. Mọi người nên dùng thuốc theo đơn đã được kê.
- Thuốc giảm đau
Mọi người thường dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau sau khi nhổ răng khôn.
Một nghiên cứu cho thấy ibuprofen có thể giúp giảm đau tốt hơn acetaminophen.
- Nghỉ làm tạm thời

Khoảng thời gian nên nghỉ làm tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cuộc phẫu thuật và phụ thuộc vào việc có sử dụng thuốc gây mê toàn thân hay không.
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) đề nghị nên nghỉ việc 1 hoặc 2 ngày để nghỉ ngơi và hồi phục.
Các biến chứng sau khi nhổ răng
Như với bất kỳ các phẫu thuật khác, các biến chứng có thể xảy ra sau khi nhổ răng khôn.
Nhiễm trùng
Ta có thể ngăn ngừa nhiễm trùng bằng việc sử dụng kháng sinh đúng cách, theo lời khuyên của bác sĩ và tránh các loại thực phẩm được liệt kê ở trên.
Các dấu hiệu nhiễm trùng có thể bao gồm:
- Tiết dịch màu vàng hoặc trắng
- Sốt
- Đau hoặc sưng liên tục

Gặp bác sĩ nếu các triệu chứng này vẫn tiếp diễn.
Chậm lành thươngTùy tình trạng cơ thể và mức độ can thiệp mà thời gian lành thương sẽ khác nhau. Trừ khi chậm lành thương do nhiễm trùng các trường hợp khác bạn có thể theo dõi tại nhà.
Viêm ổ răng khô
Viêm ổ răng khô xảy ra tại vị trí nhổ răng không hình thành cục máu đông, hoặc nó biến dạng hoặc biến mất trước khi vết thương lành. Hiện tượng này cũng là một biến chứng thường gặp ở những người sử dụng ống hút.
Ngoài ra, một người có nguy cơ mắc bệnh viêm ổ răng khô cao hơn nếu họ:
- Hút thuốc
- Không làm theo hướng dẫn của nha sĩ sau khi phẫu thuật
- Trên 25 tuổi
- Quá trình nhổ răng phức tạp
Nếu có hiện tượng viêm ổ răng khô, hãy liên hệ với bác sĩ để được tái khám.
Hàm bị tê vĩnh viễn
Biến chứng này có thể xảy ra trong trường hợp nhổ bỏ răng khôn nằm gần dây thần kinh, vô tình làm tổn thương đến dây thần kinh, có thể dẫn đến dị cảm, làm tê hàm dưới, môi và lưỡi.
Nguy cơ bị tê vĩnh viễn là rất thấp. Một người có thể bị tê tạm thời trong vài tuần hoặc vài tháng, khiến việc ăn uống trở nên khó khăn hơn.
Nếu bị tê kéo dài hơn một vài tháng, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn.
Tổng kết
Dự trữ đồ uống và thức ăn mềm trong nhà trước khi nhổ răng khôn. Có một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ cải thiện khả năng phục hồi của bạn.
Nếu không có biến chứng gì phát sinh, ổ răng sẽ lành hẳn.
Nếu có biến chứng phát sinh, hãy liên hệ với bác sĩ để được tái khám.