Probiotic là gì?
Probiotic chứa nhiều vi khuẩn và nấm men có lợi cho cơ thể. Nguồn ảnh: PinterestDưa cải muối có chứa probiotic, đóng một vai trò quan trọng trong tiêu hóa và sức khỏe đường ruột.
Hàng nghìn tỷ lợi khuẩn và vi sinh vật khác sống trong ống tiêu hóa, tạo thành một hệ vi sinh đường ruột.
Nghiên cứu cho thấy, hệ vi sinh đường ruột giữ vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa, đồng thời hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
Phá vỡ trạng thái cân bằng tự nhiên của hệ vi khuẩn đường ruột có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng và các bệnh khác.
Các nghiên cứu cho biết, tiêu thụ probiotic có thể cung cấp nhiều vi khuẩn có lợi hơn, giúp khôi phục trạng thái cân bằng của hệ vi sinh đường ruột.
Một số loại sữa chua, chất bổ sung và thực phẩm lên men như nấm sữa kefir, dưa cải bắp và tương miso đều có chứa probiotic.
Probiotic được tăng cường trong các sản phẩm chủ yếu chứa các loài vi khuẩn Bifidobacterium và Lactobacillus.
Lợi ích của probiotic
Bổ sung lợi khuẩn từ probiotic có thể giúp giảm cân, thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cải thiện chức năng miễn dịch. Nguồn ảnh: Healthline
Các nghiên cứu cho biết: Probiotic có thể giúp kiểm soát các rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh viêm ruột (IBD).
Nhiều người sử dụng probiotic để hỗ trợ điều trị các đợt tiêu chảy và táo bón.
Ngoài ra còn có nhiều bằng chứng cho rằng probiotic có thể giúp hỗ trợ:
- Bệnh chàm
- Béo phì
- Tình trạng kháng insulin
- Bệnh đái tháo đường tuýp 2
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Cải thiện hệ thống miễn dịch
Tác dụng phụ Probiotic
Mặc dù dùng probiotic giúp mang lại nhiều lợi ích khác nhau, nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm:
Triệu chứng tiêu hóa
Một số người có thể bị đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy sau lần đầu sử dụng probiotic.
Những thay đổi trong hệ vi sinh đường ruột làm cho vi khuẩn sản sinh nhiều khí hơn bình thường, dẫn đến đầy hơi và chướng bụng.
Tuy nhiên, các tác dụng phụ thường hết trong vài ngày hoặc vài tuần. Nếu tình trạng đầy hơi, chướng bụng không thuyên giảm, hãy trao đổi với bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thay thế một sản phẩm probiotic khác.
Các bệnh về da
Rất ít trường hợp, probiotic có thể gây phát ban hoặc mẩn ngứa.
Đánh giá năm 2018 cho thấy: 2 người tham gia nghiên cứu đã báo cáo tác dụng phụ gặp phải khi sử dụng probiotic để điều trị IBS là phát ban da và mẩn ngứa. Điều này đã khiến một người tham gia thử nghiệm bỏ cuộc.
Ngừng sử dụng probiotic, nếu bị phát ban hoặc ngứa mức độ nặng. Kiểm tra kỹ thành phần chứa trong sản phẩm để tìm nguyên nhân gây dị ứng.
Đến gặp bác sĩ ngay nếu phát ban nặng kéo dài gây bỏng rát, phồng rộp hoặc kèm theo các triệu chứng khác.
Sau khi hết phát ban, có thể dùng thử một sản phẩm probiotic khác.
Nguy cơ dị ứng
Nếu bị dị ứng, không dung nạp gluten, đậu nành, trứng, sữa hoặc đường lactose có thể cần thận trọng khi lựa chọn các sản phẩm chứa probiotic.
Cũng như bất kỳ chế phẩm bổ sung nào, hãy kiểm tra kỹ danh sách thành phần để loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây phản ứng dị ứng.
Ngừng sử dụng probiotic và đến ngay cơ sở y tế gần nhất, nếu gặp các triệu chứng của phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Người suy giảm miễn dịch sử dụng probiotic có khả năng tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc nấm.
Nguồn ảnh: Dreamstime
Nhìn chung, probiotic là an toàn để sử dụng, nhưng những phát hiện trong đánh giá năm 2017 đề nghị: Trẻ em và người lớn bị bệnh nặng hoặc suy giảm miễn dịch nên tránh sử dụng probiotic. Một số người mắc các tình trạng kể trên đã bị nhiễm trùng hoặc nấm sau khi sử dụng probiotic.
Nếu bị suy giảm hệ thống miễn dịch, nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng probiotic.
Ngoài ra, trong thời gian điều trị nấm cũng nên đợi đến khi bệnh khỏi hoàn toàn, rồi mới dùng probiotic.
Sự phát triển quá mức của vi khuẩn ruột non (SIBO)
Dùng probiotic có thể gây làm tăng lượng vi khuẩn kỵ khí trong ruột non.
Nguồn ảnh: biologydictionary.net
Ruột non và đại tràng chứa các loại vi khuẩn khác nhau. SIBO xảy ra khi vi khuẩn từ đại tràng phát triển xâm lấn vào ruột non.
Đại tràng gồm chủ yếu vi khuẩn kỵ khí, không cần oxy và sống bằng cách lên men carbohydrate phức tạp từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
Các triệu chứng của SIBO tương tự như hội chứng ruột kích thích (IBS), bao gồm đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy. SIBO cũng có thể gây ra chứng mờ mắt và giảm trí nhớ ngắn hạn.
Không phải tất cả những người mắc hội chứng ruột kích thích đều có SIBO, nhưng sự phát triển quá mức phổ biến hơn ở những người bị IBS và ở phụ nữ lớn tuổi.
Nguyên nhân gây ra sự phát triển quá mức vi khuẩn chưa rõ ràng, nhưng có thể là do giảm nhu động ruột, làm chậm quá trình vận chuyển thức ăn trong ống tiêu hóa, khiến carbohydrate lưu lại trong ruột non lâu hơn.
Kết quả của một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra mối liên hệ giữa SIBO và việc bổ sung probiotic ở những người bị bệnh não. Các nhà nghiên cứu cho biết: Triệu chứng bệnh được cải thiện khi những người tham gia ngừng sử dụng probiotic và bắt đầu dùng thuốc kháng sinh.
Bất kỳ ai có các triệu chứng SIBO nên liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ.
Kháng thuốc kháng sinh
Hiếm khi, vi khuẩn probiotic chứa gen kháng thuốc kháng sinh. Các gen đột biến này có thể truyền sang các chủng vi khuẩn khác, bao gồm cả vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Tuy nhiên, nhà sản xuất đã tiến hành kiểm tra một cách hệ thống các loại tạp khuẩn có trong sản phẩm để tìm sự hiện diện của tình trạng kháng thuốc. Để giảm nguy cơ tiêu thụ vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh, nên tìm mua probiotic từ các thương hiệu uy tín, chất lượng cao.
Cách bổ sung probiotic an toàn
Rất ít bằng chứng báo cáo về tình trạng quá liều khi dùng probiotic. Tuy nhiên, hãy nhớ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và không dùng quá liều lượng quy định.
Liều lượng tối ưu có thể khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và loại sản phẩm sử dụng.
Hãy xem xét giảm liều lượng hoặc hạn chế dùng, nếu các sản phẩm probiotic gây ra bất kỳ tác dụng phụ hoặc triệu chứng nào.
Kết luận chung
Probiotic gồm nhóm các vi khuẩn sống hoặc nấm men có lợi. Thường xuyên dùng probiotic có thể giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Đồng thời, hỗ trợ điều trị một số bệnh như viêm ruột và hội chứng ruột kích thích.
Nhìn chung, probiotic là an toàn, nhưng có thể gây ra tác dụng phụ nhẹ và tồn tại trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, nếu có triệu chứng gây khó chịu, hãy cân nhắc giảm liều lượng probiotic, thử một sản phẩm khác hoặc ngừng sử dụng hoàn toàn.
Thông báo cho bác sĩ ngay, nếu xuất hiện bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài.
Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm probiotic nào, cần đọc kỹ hướng dẫn và không dùng quá liều lượng tối đa khuyến nghị.
Xem thêm:
