Bạch cầu mono: Nguồn gốc, chức năng và những rối loạn thường gặp

Ngoài ra, kết quả xét nghiệm cũng có thể trình bày tỷ lệ bạch cầu mono dưới dạng phần trăm, thay vì một con số tuyệt đối.

Bạch cầu mono và các loại bạch cầu khác có vai trò thiết yếu giúp cơ thể chống lại bệnh tật và nhiễm trùng. Số lượng bạch cầu mono thấp có thể là kết quả của việc điều trị bệnh hoặc do nguyên nhân tại tủy xương, trong khi tăng số lượng bạch cầu có thể hướng đến bệnh nhiễm trùng mạn tính hoặc bệnh tự miễn.

Chức năng

Bạch cầu mono là tế bào có kích thước lớn nhất trong số các loại bạch cầu và gấp 3 đến 4 lần hồng cầu. Chúng được ví như những người vệ sĩ to lớn, mạnh mẽ - đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng, tuy nhiên lại không dồi dào trong máu. 

Bạch cầu mono di chuyển khắp dòng máu đến các mô trong cơ thể, nơi chúng biến đổi thành đại thực bào - một loại bạch cầu khác. Các đại thực bào tiêu diệt vi sinh vật và chống lại các tế bào ung thư. Chúng cũng phối hợp với các loại bạch cầu khác để loại bỏ tế bào chết và hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại các chất lạ và nhiễm trùng. Các đại thực bào thực hiện chức năng trên bằng cách báo hiệu cho các loại tế bào khác rằng cơ thể đang bị nhiễm trùng. Sau đó, các loại bạch cầu cùng hoạt động để chống lại nhiễm trùng.

Nguồn gốc

Bạch cầu mono hình thành trong tủy xương từ các tế bào gốc dòng mono trước khi đi vào máu. Chúng di chuyển khắp cơ thể trong vài giờ trước khi xâm nhập vào mô của các cơ quan, chẳng hạn như lá lách, gan, phổi, cũng như mô tủy xương.

Các tế bào mono ở trạng thái nghỉ cho đến khi chúng được kích hoạt để trở thành đại thực bào. Tiếp xúc với mầm bệnh có thể kích hoạt quá trình tế bào bạch cầu mono trở thành đại thực bào. Sau khi được kích hoạt hoàn toàn, đại thực bào có thể giải phóng các hóa chất độc hại tiêu diệt vi khuẩn có hại hoặc các tế bào bị nhiễm bệnh.

Số lượng bạch cầu mono tuyệt đối

Thông thường, bạch cầu mono chiếm từ 2 đến 8% tổng số lượng bạch cầu. Kết quả xét nghiệm bạch cầu mono tuyệt đối có thể dao động nhẹ, tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm và một số yếu tố khác. Theo Allina Health, một hệ thống chăm sóc sức khỏe phi lợi nhuận, kết quả bình thường đối với bạch cầu mono tuyệt đối rơi vào các khoảng sau:

Nam giới có xu hướng có số lượng bạch cầu mono cao hơn nữ giới.

Mặc dù có số lượng bạch cầu mono ở mức cao hơn hoặc thấp hơn phạm vi bình thường không nhất thiết là nguy hiểm, nhưng chúng có thể hướng đến một tình trạng sức khỏe cần được xem xét, đánh giá.

Mức bạch cầu mono giảm hoặc tăng tùy thuộc vào vấn đề xảy ra với hệ thống miễn dịch của cơ thể. Đánh giá số lượng bạch cầu là một cách quan trọng để theo dõi khả năng miễn dịch của cơ thể.

Số lượng bạch cầu mono tuyệt đối tăng cao

Cơ thể có thể tạo ra nhiều bạch cầu mono hơn khi cơ thể nhiễm trùng hoặc mắc bệnh tự miễn. Nếu người bệnh mắc bệnh tự miễn, các tế bào bạch cầu như bạch cầu mono sẽ tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể một cách nhầm lẫn. Những người bị nhiễm trùng mạn tính cũng có xu hướng tăng lượng bạch cầu mono.

Các tình trạng hay gặp có thể dẫn đến tăng đột biến số lượng bạch cầu mono tuyệt đối bao gồm:

• Bệnh sarcoidosis, trong đó mức độ bất thường của các tế bào viêm tập trung trong nhiều cơ quan của cơ thể
• Các bệnh viêm mạn tính, chẳng hạn như bệnh viêm ruột
• Bệnh bạch cầu và các loại ung thư khác, bao gồm ung thư hạch và đa u tủy
• Bệnh tự miễn, chẳng hạn như bệnh lupus và viêm khớp dạng thấp.

Điều thú vị là, số lượng thấp của bạch cầu mono cũng có thể là kết quả của các bệnh tự miễn.

Số lượng bạch cầu mono tuyệt đối giảm thấp

Số lượng bạch cầu mono giảm thường do các tình trạng sức khỏe làm giảm số lượng bạch cầu tổng thể hoặc các phương pháp điều trị ung thư hay các bệnh trầm trọng khác gây ức chế hệ thống miễn dịch.

Nguyên nhân giảm số lượng bạch cầu mono tuyệt đối bao gồm:

• Hóa trị và xạ trị, có thể làm tổn thương tủy xương
• HIV và AIDS, làm suy yếu hệ thống miễn dịch của cơ thể
• Nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng máu.

Xét nghiệm 

Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (CBC) sẽ bao gồm kết quả số lượng bạch cầu mono. Nếu bạn kiểm tra sức khỏe định kỳ bao gồm cả xét nghiệm máu thường xuyên, thì xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi là một xét nghiệm cơ bản. Ngoài việc kiểm tra số lượng bạch cầu (bao gồm cả bạch cầu mono), xét nghiệm này còn đánh giá:

• Các tế bào hồng cầu - mang oxy đến các cơ quan và mô cơ thể.
• Tiểu cầu - giúp đông máu và ngăn ngừa các biến chứng chảy máu
• Hemoglobin, protein vận chuyển oxy trong các tế bào hồng cầu 
• Hematocrit, tỷ lệ tế bào hồng cầu so với huyết tương trong máu.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định làm công thức bạch cầu nếu nghi ngờ có bất thường số lượng các tế bào máu. Nếu xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi cho thấy số lượng bạch cầu tăng hay giảm, xét nghiệm công thức bạch cầu sẽ giúp đánh giá lại kết quả xem liệu các bất thường đó có thực sự chính xác không.

Xét nghiệm công thức bạch cầu cũng có thể được chỉ định nếu người bệnh bị nhiễm trùng, bệnh tự miễn, rối loạn tủy xương hoặc có dấu hiệu viêm.

Cả xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi và xét nghiệm công thức bạch cầu đều cần mẫu máu tĩnh mạch, đem phân tích trên máy đếm tế bào tại khoa xét nghiệm. Phòng xét nghiệm sẽ phân tích mẫu và gửi trả kết quả về bác sĩ lâm sàng.

Các loại bạch cầu khác 

Ngoài bạch cầu mono, máu còn chứa các loại bạch cầu khác, tất cả đều giúp chống lại nhiễm trùng và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Các loại bạch cầu chia thành hai nhóm chính: bạch cầu đa nhân và bạch cầu đơn nhân.

Bạch cầu đa nhân trung tính

Loại bạch cầu này chiếm phần lớn trong tổng số bạch cầu của cơ thể - chiếm khoảng 70%. Bạch cầu đa nhân trung tính chống lại tất cả các loại nhiễm trùng và là tế bào bạch cầu đầu tiên phản ứng với tình trạng viêm ở bất kỳ đâu trên cơ thể.

Bạch cầu ái toan

Đây cũng là bạch cầu đa nhân và chiếm từ 1 đến 8% tổng số lượng bạch cầu. Tỷ lệ loại bạch cầu này có thể tăng nếu bạn đang gặp phải tình trạng dị ứng hoặc cơ thể nhiễm ký sinh trùng.

Bạch cầu ái kiềm

Đây là loại bạch cầu đa nhân và có số lượng ít nhất, nhưng đặc biệt hữu ích trong việc chống lại bệnh dị ứng và hen suyễn.

Bạch cầu lympho

Cùng với bạch cầu mono, bạch cầu lympho thuộc nhóm bạch cầu đơn nhân, có nghĩa là chỉ có một nhân. Bạch cầu lympho là tế bào chính trong các hạch bạch huyết.

Tổng kết

Số lượng bạch cầu mono tuyệt đối là xét nghiệm đếm số lượng bạch cầu này trong mẫu máu. Bạch cầu mono rất hữu ích trong việc chống lại nhiễm trùng và bệnh tật, chẳng hạn như ung thư.

Đánh giá số lượng bạch cầu mono tuyệt đối là một phần rất quan trọng của xét nghiệm máu định kỳ - là một cách để đánh giá máu và hệ thống miễn dịch. Xét nghiệm công thức máu, trong đó bao gồm số đếm và tỉ lệ bạch cầu mono là một xét nghiệm cơ bản và thường quy khi khám sức khỏe định kỳ. Hãy đề nghị làm xét nghiệm khi đi khám sức khỏe.

Xem thêm:

• Bệnh tăng bạch cầu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
• Những điều cần biết về số lượng bạch cầu tăng
• Giảm bạch cầu: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị
• Bạch cầu lympho: chức năng và khoảng giới hạn bình thường
• Bạch cầu trong nước tiểu: nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị